Норвеги

Норвеги (норвегяар Norge, букмол ба Noreg, нюнорск) гү, али албан ёһоор Норвегиин Хаанта Улас болбол Хойто Европодохи Скандинавиин хахад аралай баруун эрьеэ эзэлэн оршохо, үндэһэн хуулита хаанта засагта улас юм. Газарай хилын ехэнхинь Швецитэй байха болоод, зүүн хизгаарынь урда талаараа Финланд, зүүн талаараа Оросой холбоото уластай хиллэдэг. Хойто тэнгистэхи уһан хилээр баруун талаараа Нэгэдэһэн Хаанта Улас, Фарерай аралнууд, Скагерракай хоолойгоор урда талаараа Дани уластай хиллэдэг. Тус уласай Атлантын далай болон Баренцын тэнгисэй эрьень фьордуудаараа алдартай.

Норвегиин Хаанта Улас Kongeriket Norge Kongeriket Noreg
Түрын туг Түрын һүлдэ
Түрын дуулалай нэрэ: норвегяар Ja, vi elsker dette landet «Тиимэ, бидэ энэ орондо дуратайбди» Вангай дуулал: норвегяар Kongesangen «Вангай дуу»
Норвеги һуури байра
Ниислэл		Осло
Албан хэлэн		Норвеги
Түрэ засаг		Үндэһэн хуулита хаанта засагта улас
-	Хаан	V Харальд
-	Юрэнхы сайд	Jonas Gahr Støre (Ap) (2021–)
Уласай хурал		нор. "Stortinget" Стортинг «Ехэ зүблэл»
Дэбиcхэр газар
-	Бүхэлидөө	385,207[1] км2
-	Уһанай процент (%)	5.7 %
Хүн зон
-	Тоосоо (2025)	5 594 340[2] (120)
ДНБ (ХАШТ)		2015 оной тоосоо
-	Бүгэдэ	$351,603 тэрбүм[3] (46)
-	Нэгэ хүндэ	$67 445[3] (4)
ДНБ (Нэрлэһэн)		2015 оной тоосоо
-	Бүгэдэ	$420,958 billion[3]
-	Нэгэ хүндэ	$80 749[3] (3)
ОТББЭ (2011)		22.3[4] (бага)
ХХИ (2013)		0,944[5] (маша һайн) (1)
Мүнгэн тэмдэгтэ		Норвегиин крона (NOK)
Сагай бүһэ		+1 (Түб Европын саг)
Интернет домэйн		.no
Телефоной код		+47

1920-ёод ондо Норвеги Ян Майениие нэгэдхэжэ, Хойто мүльһэн далайдахи Свальбардай ольтирог буюу Шпицбергениие Шпицбергенэй хэрээ ёһоор эзэмшэхэ болоһон юм. Мүн туйл оршомой Бувье арал, Пётр I арал, Мод хатанай газар Норвегиин хамааралтай нютаг дэбисхэр болобошье албан ёһоор тус уласта харьяалагдадаггүй. Антарктидадахи Мод хатанай газар бусад уласаар хүлеэн зүбшөөрэгдөөгүй байгаа.

Дэлхэйн хоёрдугаар дайнһаа хойшо Норвеги эдэй засагай хурдасатай үсэлтын үрээр дэлхэйн хамагай баян оронуудай нэгэ болоо. Норвеги дэлхэйдэ газарай тоһоной экспортоороо 4-дэ орохо^[6] болоо газарай тоһон олборилолтонь тус уласай ДНБ-эй дүрбэнэй нэгые бүридүүлдэг.^[7]

Мүн Норвеги байгаалиин хии, уһанай эршэм хүсэн, загаһан, ой, кристалл бодосой баялигтай улас болоно. 2006 оной байдалаар далайн хүнэһэнэй экспортоор дэлхэйдэ Хитадай дараа 2-то бэшэгдэжэ байна.^[8] Тэрэшэлэн хүнэһэнэй, уһан онгосын, химиин, олборилхо, металл болбосоруулха, загаһан агнуури, саарһанай ажаүйлэдбэри үндэр хүгжэһэн.

Тус улас 2001-2006 онуудта хүнэй хүгжэлэй индексээрээ дэлхэйдэ тэргүүлһэн болоод 2007, 2008 онуудта Исландтай тэргүүн байрые хубаан эзэлжэ байна. 2007 оной Олон уласай энхэтайбанай индексээршье дэлхэйн хамагай тайбан ороноор шалгарһан аж.^[9] Норвеги НАТО-е үүсхэн байгуулһан оронуудай нэгэ юм.

• 
  Берген
• 
  Гейрангер
• 
  Согнефьорд
• 
  Осло
• 
  Баруун Норвегиин эрье
• 
  Вестфолл ой
• 
  Норвеги уламжалалтай гэр байра
• 
  Газарай тоһоной платформо