Хойто тэнгис

Хойто тэнгис, Умарада тэнгис — Атлантик далайн нэгэн тэнгис болоод Норвеги, Дани, Англи, Герман, Голланд, Бельги, Франци, Скотланд уласуудай хоорондо оршоно.

Хойто тэнгис
Хэмэл дахуулһаа бүхэлдээ харагдаха Хойто тэнгис
Location	Атлантик далай
Координатууд	56°N 03°E
Маяг	Тэнгис
Шудхан юумэн	Балтиин тэнгис, Эльба, Райн, Шпрее, Темза
Һабын оронууд	7 улас Норвеги Дани Германи Недерланд Бельги Франци Ехэ Британи (Англи, Скотланд)
Эгээн утань	960 км[1]
Эгээн үргэниинь	580 км[1]
Гадаргуугай дэбисхэр	750 000 км2[1]
Дунда гүнзэгэнь	95 м[1]
Эгээн гүнзэгэнь	700 м[1]
Уһанай багтаса	94 000 км3[1]
Дабһалиг шанар	34 - 35‰
Эгээн үндэр температура	17 °C
Эгээн набтар температура	6 °C

560 км үргэн, 970 км ута, ниитэ 575,000 км² талбайтай, дундажаар 94 метр гүнтэй болоод хамагай ехэдээ 700 м, гүехэн газараа 15 м байна. Уһанай эзэлхүүниинь 54,000 км³^[2], дэлхэйн 13 дахи томо тэнгис юм^[3].

Уһанай дабһажалта жэлэй уларал болон байралалһаа хамааран өөр өөр байна. Жэшээлбэл, голын шудхалан оршом 1.5-2.5%, тэнгисэй хойто хэһэгээр 3.2-3.5% хүрдэг^[3] Хойто Атлантик далайн дундажа дабһажалтаһаа бага юм. Уһанай температурань Атлантик далайн урсагал, уларал, уһанай гүн зэрэгһээ хамаарха ба зундаа 25 °C, үбэлдөө 10 °C болоно. Уһанай гүндэ температура тогтомол, 10 °C байна^[3]

1958 ондо Хойто тэнгистэ анханай байгаалиин хиин ордо нээгэдһэнһээ хойшо уг тэнгисиинь газарай тоһон, байгаалиин хиин нэгэн шухал бүһэ болоһон байна^[4]. 1999 ондо олборлолто дээдэ сэгтээ хүрсэн нэгэ үдэртэ 6 сая оршом баррель газарай тоһон, 280,000,000 м³ байгаалиин хии олборложо байһан байна.