Канзас
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Канзас (англи: Kansas) — Америкын Нэгэдэһэн Уласай "зүрхэн" гэгдэдэг Түб бүһэдэ оршодог АНУ-ай Дундада Үрэнэ бүһын можо улас юм[3]. Тус можо уласай дундуур урсадаг Канзас голой нэрээр нэрлэгдэһэн ба энэ голой нэрэнь тус нютагта оршон һуудаг байһан Канза омогойхидай нэрээр нэрлэгдэбэ.[4] Тус омогой нэрэ (тухайн хэлээр kką:ze) "һалхинай хүнүүд" буюу "урдын һалхинай хүнүүд" гэһэн удхатай гэдэг болобошье энэнь тус нэрын түрүүшын удха бэшэ бэлэй.[5][6]
Remove ads
Түүхэ
Түүхын үүдэнһээ абажа үзэбэл тус нютагта бизон агнажа амидардаг нүүдэлшэн унаган америкынхид олоноороо ажа түрэдэг байгаа. 1830-аад ондо европо гаралтай америкынхид анха һуурижаһан болобош 1850-яад ондо богоолшолгын асуудалаар улас түрын дайн эд ябагдажа байха үедэ ерэжэ һуурижагшадай тооной үдэлтэ түргэдхэбэ. 1854 ондо АНУ-а засагай газар тус нютагта нүүдэллэн һуурижаха ябадалые албан ёһоор нээлтэтэй болгоһоноор Шэнэ Англиһаа богоолшолгодо эсэргүүсэгшэ сүлөөтэ можо уласайхи, хүршэ Миссуриһээ богоолшолгые дэмжэгшэ һуурижагшад Канзасые сүлөөтэ можо улас болохо гү, али богоолой можо улас болохо гү, гэдэгые шиидбэрилхын тулада тус нютаг дэбисхэр рүү бөөн бөөнөөрөө ерэсгээжэ байба. Эдэ хүсэнүүд хоорондоо мүргэлдэжэ, зүршэлдэжэ байһан тула тус можо уласынь байгуулагдаһан эхинэй үедээ хүсэрхылэл, эмхэ замбараагүй байдалай үүр уурхай боложо байһан болон Шуһата Канзас гэгдэдэг байба. Богоолшолгые эсэргүүсэгшэд ябаандаа диилэжэ, 1861 оной нэгэдүгээр һарын 29-ндэ[7][8] Канзас Холбоондо сүлөөтэ можо уласай хубяар нэгдэбэ. Америкын эрхэтэнэй дайнай дараа сагаашадай дабалгаа тала газарые үржэл шэмтэй газар таряалангын талмай болгоходо Канзасын хүн зон огсом үдэбэ. Мүнөөдэр Канзас эгээн үржэл шэмтэй хүдөө ажахын можо уласуудай нэгэ болоһон ба олон үрэ таряаны түрэн таридгаһаа улаан буудай, нарансэсэгэй үйлэдбэрилэлээр ехэнхи жэл уласдаа тэргүүлдэг.
Remove ads
Газарзүйн байра
Зүүлтэ
Холбооһон
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads