Япон эзэнтэ гүрэн
From Wikipedia, the free encyclopedia
Япон эзэнтэ гүрэн (Ехэ Япон эзэнтэ гүрэн, японоор
Ехэ Япон эзэнтэ гүрэн 大日本帝國 | |||||||||
Эзэнтэ гүрэн | |||||||||
| |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Дуулал японоор «Эзэн дээдэһээ танай хаан түрэ барилга» | |||||||||
Япон 1942 ондо | |||||||||
Ниислэл | Токио | ||||||||
Хэлэн(үүд) | япон | ||||||||
Мүнгэн тэмдэгтэ | йенэ | ||||||||
Газар нютаг | 1 984 000 км² (1938)[1] | ||||||||
Хүн зон | 77 700 000 (1920) | ||||||||
Эзэн хаан | |||||||||
- 1868–1912 | Мэйдзи эзэн хаан | ||||||||
- 1912–1926 | Тайсё эзэн хаан | ||||||||
- 1926–1947 | Сёва эзэн хаан | ||||||||
1895 оной 4 һарын 17 Япон-Цин дайнда илажа Тайвань аралые эзэлээд, 1905 оной Орос-Япон дайнда илаһанай һүүлдэ 1910 оной 8 һарын 29 Солонгос эзэнтэ гүрэниие хүсөөр нэгэдхэһэн. 1930-аад онуудта Манжуур ба Хитад Уласые добтолһон болон Нацис Германи, Итали хаанта уластай суг хамта Тэнхэлигэйхидэй гэшүүнөөр Дэлхэйн хоёрдугаар дайнда хабаасагдажа Вьетнам, Сингапур, Филиппина гэхэ мэтэ Зүүн Азиин нютаг дэбисхэртэ Океаниин олон аралнуудые добтолоод эзэлээ.
Тиимэшье АНУ-тай Номгон далайн дайнай ашаар дайнай ябаса хубилалжа эсэсэй эсэстээ 1945 оной 8 һарын эхиндэ Хиросима ба Нагасаки атомой бомбодогдожо Зүблэлтын сэрэгэй Манжуурые добтолһоной һүүлдэ 8 һарын 14 Потсдамай уулзалтые хүлеэн абаба. 8 һарын 15-да холбоотонуудта албан ёһоор буужа үгөөд, 9 һарын 2 Потсдамай уулзалтын тунхаглалда гарай үзэгөө табиба. Холбоотон сэрэг эзэмдэгшэ болоһон Америкын сэрэг Япон эзэнтэ гүрэниие буулгаба. Тэрэнэй һүүлдэ 1947 оной 5 һарын 3-да Японой Үндэһэн Хуули сахюулжа албан ёһоор үгы болобо.