Nguòng-só ciŭ-gĭ-biēu
gŏng-gé̤ṳ nguòng-cṳ̄-sê̤ṳ téng nâung gáu duâi lì bà̤ gì huá-hŏk nguòng-só gì biēu-gáik / From Wikipedia, the free encyclopedia
Chăng-kō̤ Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄ Háng-cê gì bēng-buōng. / 參考閩東語漢字其版本。
Huá-hŏk Nguòng-só ciŭ-gĭ-biēu (化學元素週期表) sê gŏng-gé̤ṳ nguòng-cṳ̄-sê̤ṳ téng nâung gáu duâi lì bà̤ gì huá-hŏk nguòng-só gì biēu-gáik. Ciā biēu-gáik sê dòng-huŏng-hìng gì iông-sék, ô gì nguòng-só ciŭ-gĭ dâi-dŏng ô kĕ̤ng gì dê-hŏng. Ciŏng dĕk-séng ciék-gê̤ṳng gì nguòng-só ĕng diŏh siŏh cŭk diē-sié, pī-ṳ̀ gōng lū-só gâe̤ng dô̤-séng ké-tā̤ cêu sê ciŏng-uâng ĕng siŏh cŭk diē-sié. Ciŏng-uâng gì có̤-huák â̤ găk ciā biēu diē-sié có̤ chók nguòng-só hŭng-kṳ̆ lì. Ciā nguòng-só ciŭ-gĭ-biēu â̤ sāi cūng-káuk gì ê̤ṳ-cháik chók gáuk cṳ̄ng nguòng-só gì dĕk-séng gâe̤ng cĭ-găng gì guăng-hiê, gó-chṳ̄ găk huá-hŏk gâe̤ng gì-tă kuŏ-hŏk diē-sié iā sèu sāi gáu, dĕk-biék sê găk ngiēng-géu huá-hŏk hìng-òi gì sèng-âu iā ô nó̤h sāi.
Nguòng-só ciŭ-gĭ-biēu sê iù Ngò̤-lò̤-sṳ̆ huá-hŏk-gă Dmitri Mendeleev găk 1869 nièng huák-mìng gì, dò̤ lì diēng-sê hī sèng-âu ī-gĭng â̤ báik gì nguòng-só gì dĕk-séng gâe̤ng ciŭ-gĭ-séng. Gáu-muōi-lāu, ĭng-ôi lī-lâung mò̤-hìng gì huák-diēng gâe̤ng sĭng nguòng-só gì huák-hiêng, ciā biēu iâ ké̤ṳk kuŏ-hŏk-gă gāi-céng gâe̤ng kuóng-diēng, có̤i-cṳ̄ng biéng siàng gĭng-dáng gì iông-sék. Mendeleev tŭng-guó ciā nó̤h cūng-káuk ê̤ṳ-cháik chók lì nék-giāng hī sèng-âu gó muōi huák-hiêng gì nguòng-só gâe̤ng ĭ gì dĕk-séng. Ī-hâiu kuŏ-hŏk-gă cêu cĭng gì huák-hiêng hŭ-uâng gì nguòng-só, céng-mìng ĭ ê̤ṳ-cháik gì mò̤ dâng.
Găk gĭng-dáng gì nguòng-só ciŭ-gĭ-biēu diē-sié, téng 1 hô̤ (kĭng) gáu 118 hô̤ (Uuo) gì sū-iū nguòng-só dŭ ī-gĭng sìng-gŭng hăk-siàng lāu. Gì-dṳ̆ng, 1 hô̤ (kĭng) gáu 98 hô̤ (Californium) găk cê̤ṳ-iòng-gái dâi-dŏng dŭ ô, diông giâ lì gì (iâ bău-guák iā sâ̤ gì huóng-siê-séng dùng-ôi-só) dŭ sê găk sék-ngiêng-sék diē-sié hăk-siàng gì. Hiêng-câi Uuo ī-hâiu gì nguòng-só gó lā̤ găk lā̤ có̤, ĭng-ôi cuòi bô dái chók ciŏng kuóng-diēng ciā biēu gì ông-tà̤.