Ахьмад-Йурт

Ахьмад-Йурт^[3] йа Хоси-Йурт — Нохчийчоьнан Курчалойн кӀоштара эвла.

Эвла
Ахьмад-Йурт
Центорой
43°13′21″ къ. ш. 46°15′19″ м. д.HGЯO
Пачхьалкх	Росси
Республика	Нохчийчоь
КIошт	Курчалойн кӀошт
Истори а, географи а
Йиллина	1859 шо
Дуьххьара хьахор	1859 шо
Хьалхара цӀерш	Красноармейск, 2019 шо кхаччалц Хоси-Йурт
Центран локхалла	862[1] м
Сахьтан аса	UTC+3
Бахархой
Бахархой	▲9206 стаг (2024)[2]
Къаьмнийн хӀоттам	нохчий
Динан хӀоттам	бусалба-суннийш
Бахархойн цӀерш	хосайуьртахо, хосайуьртахой
Идентификаторан терахьаш
Телефонан код	+7 87155[1]
Поштан индекс	366318
Код ОКАТО	212 840 001 96 212 840 001
Код ОКТМО	96612440101
Номер в ГКГН	0806685
Картин тӀехь
Викиларми чохь медиафайлаш

Иза йу Ахьмад-Йуьртан йуьртан меттиган административан центр^[4].

Истори

Хуосийн-Йуьрт йиллина волу Хуоса ша цӀонтаро а, Ӏальбиг-горах а, Ойсхар йиллийна болучу цӀонтаройн тӀехьенах а, цӀера оцу Ойсхарара а хилла. 1840 шарахь массо нохчаша Росси-паччхьалкхан дуьхьал гӀаттам бина Шемал куьйгаллехь волуш. Оцу хенахь Шемалан Мичкан виллайатехь наиб хилла волчу цӀонтаройн Мухьаммад-хьаьжийн кӀанта ШуӀайба биначу кхайкхамна жоп луш ГӀачалкхан рагӀан къилбседехьа йолучу йарташкахь бехаш болу нохчий дукхах берш шайн йарташ Ӏад йуьтуш ГӀачалкхан регӀах бовле, Мичкаца йолучу йарташка баха охьа ховшу. Царех цхьаъ ву Ӏумхан кӀант Хуоса а. Иза Оки-Йуьртахь ваха сецна. Цигара гергарчу хенашца дийцича 1841—1842 шершкахь Хуоса Оки-Йуьртара Пхьоне хин Ӏинчохь кӀотар йуьллий ваха хуу.

Нохчийнчоь паччахьан эскаро дӀалаьцначул тӀехьа, Шемал Россей Ӏедал кара вахале массех бутт хьалха, паччахьан Ӏедалан векалша пурба а лой, гонахьар кӀотаршкара бахархой а, БӀачи-Йуьртара а, Оки-Йуьртара цӀонтарой тӀе а кхойкхе Мичкан уллохь йуьрт йуьллу Хуосас. Йуьрт йиллина чул тӀеха 18 шарахь йуьрт-да лаьттина иза. Хуосийн цӀийнан, тӀехьенах, пхиъ фамилий йу-АдалаевгӀар, БачаловгӀар, ПашаевгӀар, ТамаговгӀар, ХосаевгӀар.

1944 шеран 23 февралехь коммунистийн Ӏедало нохчий а, гӀалгӀай а махкахбахар а, ишта Нохч-ГӀалгӀайн АССР дӀайаккхар а бахьана долуш, эвлан цӀе Красноармейск аьлла хийцина. Эвла бахкина Дагестанера акхшой (даьргӀой). 1957 шеран 9 январехь Нохч-ГӀалгӀайн АССР меттахӀоттийна^[5] ишта меттахӀоттийна эвлан хьалхалера цӀе а. Коммунистийн харца Ӏедало баха охьахийшина болу суьйлийн дезна шаьш схьа баьхканча йуха баха.

Бахархой

Бахархойн дукхалла

1990[6]	2002[7]	2010[8]	2012[9]	2013[10]	2014[11]	2015[12]
3607	↗5658	↗7115	↗7297	↗7518	↗7712	↗7948
2016[13]	2017[14]	2018[15]	2019[16]	2020[17]	2021[18]	2023[19]
↗8124	↗8317	↗8549	↗8731	↗8913	↘8778	↗9055
2024[2]
↗9206