ЦӀечу-Аьхке

ЦӀечу Аьхке, ЦӀеча Аьхк (нох. ЦIечу аьхкие, ЦIий Iанийнчу аьхке) — Нохчийчоьнан Соьлжан кӀоштара дӀатесна эвла, хӀинца йохийна йу. XVIII бӀаьшо чекхдолуш — XIX бӀаьшо долалуш (кхин хьалха а хила тарло) орстхойн синмехаллин а политикин а центр хилла. ЦӀечой тайп схьадаьлла эвла^{[~ 1]}. 1890 шарахь эвлахь 25 керт хила, 192 бахархой хила, къам — нохчий^[1].

ДӀатесна эвла
ЦӀечу-Аьхке
нох. ЦӀечу-Аьхке
42°58′06″ къ. ш. 45°04′28″ м. д.HGЯO
Пачхьалкх	Росси
Регион	Нохчийчоь
КӀошт	ГаланчӀожан кӀошт
Истори а, географи а
Сахьтан аса	UTC+3
Бахархой
Бахархой	192[1] стаг (1890)
Къаьмнийн хӀоттам	нохчий[1]
Динан хӀоттам	бусулба[1]
Официалан мотт	Нохчийн мотт
Картин тӀехь

ЦӀечу-ахк чуволу чохь

ЦӀе

ЦӀечу Аьхке эвлан цӀен этимологи маьӀна даьккхина талламхочо мохкӀаморхочо А. С. Сулеймановс: цӀеран хьалхара дакъа схьадаьлла цӀен а, кхаьрчан а, акхаройн а ЦӀа цӀе йолчу делин цӀарах, ткъа цӀеран шолгӀа дакъо билгалдоккху охьа доьду хи йа Ӏин. Кхин цӀе — ЦӀий Ӏанийнчу аьхке, дийцаршкахь кхузахь кхечу махкахошца цӀий Ӏанош тӀом хилла^[2].

Географи

ЦIеча-аьхкан архитектуран комлексехь лаьцна информаци

Эвлан йоьхна гӀишлош кӀоштан центр йолу Эна-Хишка станицин къилба-малхбузехьа йу, Марта хин аьтту берда тӀехь, Лакха Алкун йуьртан 4 км генахь^[2]. Уллора йарташ, Алкун йоцуш, къилбаседехь — ДаьттагӀа, къилбаседа-малхбузехь — Муьжичоь.

Истори

Талламхойн а, документийн а тоьшаллашца XVIII бӀаьшо чекхдолуш — XIX бӀаьшо долалуш, ЦӀечу Аьхке йара орстхой беха маьхкан синмехаллин а, политикин а центр^[3]. Шен йукъара дуккха а вайнехан къаьмнаш схьадевлла долу, нохчийн, гӀалгӀайн этногенезехь дакъа лаьцна йолу Лам-Аьккхи олу исторически регион йукъахь бара и мохк. ТӀаьхар хьенахь йерриг ГаланчӀож кӀошт меттахота йа белхан ду дӀа доьлхуш, цу белхан йукъа йохуш йу ЦӀеча-ахка а^[4].

Фамилеш

• ЦечоевгӀар
• ГардановгӀар
• БоковгӀар
• ОпиевгӀар
• СаралиевгӀар
• ГорчхановгӀар
• ГарчиевгӀар
• АлиевгӀар
• КурбановгӀар
• БариевгӀар
• БерсановгӀар
• ГовороджевгӀар
• ГубаевгӀар
• ДжантемировгӀар
• ЗарахматовгӀар
• ИлиевгӀар
• ИналовгӀар
• МазиевгӀар
• МусиевгӀар
• СулимановгӀар
• ТалибовгӀар
• ТатриевгӀар
• ТоркоевгӀар
• УмаевгӀар
• ЭкажевгӀар
• ЭлжаркиевгӀар
• ЭмиевгӀар
• ГагиевгӀар
• СапралиевгӀар
• ЦорхоевгӀар
• МуталиевгӀар
• ГетагажевгӀар