From Wikipedia, the free encyclopedia
شەھرەزاد ژمارەی ئۆپوس. ٣٥، سویتێکی سەمفۆنییە کە لەلایەن نیکۆلای ریمسکی-کۆرساکۆڤەوە لە ساڵی ١٨٨٨ ئامادەکراوە و لەسەر بنەمای ھەزار و یەک شەو (بە شەوانی عەرەبی ناسراوە) دروست کراوە.[1]
'
شەھرەزاد | |
---|---|
جۆر | orchestral suite، symphonic poem |
ئاوازدانەر | نیکۆلای ریمسکی-کۆرساکۆڤ |
Opus number | 35 |
ئەم کارە ئۆرکێسترایییە دوو تایبەتمەندی تایبەت بە مۆسیقای ڕووسی بەگشتی و ڕیمسکی-کۆرساکۆڤ بە تایبەتی تێکەڵ دەکات: ئۆرکێسترای سەرسووڕھێنەر و ڕەنگاوڕەنگ و گرنگیدان بە ڕۆژھەڵات، کە لە مێژووی ڕووسیای ئیمپراتۆریدا جێگەیەکی زۆری ھەبوو، ھەروەھا ڕۆژھەڵاتناسی بەگشتی. ناوی «شێھێرازادە» ئاماژەیە بۆ کارەکتەری سەرەکی شێھێرازادەی ھەزار و یەک شەو. یەکێکە لە بەرھەمە بەناوبانگەکانی ریمسکی-کۆرساکۆڤ.[2]
لە زستانی ساڵی ١٨٨٧دا، لەکاتێکدا کاردەکات بۆ تەواوکردنی ئۆپێرا تەواونەکراوەکەی ئەلێکساندر بۆرۆدین شازادە ئیگۆر، نیکۆلای ریمسکی-کۆرساکۆڤ بڕیاریدا پارچەیەکی ئۆرکێسترایی ئامادە بکات لەسەر بنەمای وێنەکانی ھەزار و یەک شەو و ھەروەھا ئەڵقەی جیاواز و بێ پەیوەندی.[3] دوای داڕشتنی سکێچی مۆسیقی لە کارە پێشنیار کراوەکانی، لەگەڵ خێزانەکەیدا ڕوویان لە داچای گلینکی-ماڤرینی کرد، لە نیژگۆڤیتسی بەدرێژایی دەریاچەی چێرمێنتێتس (نزیک لوگای ئێستا، لە ئۆبلاستی لینینگراد). ئەو داچایەی کە تێیدا مابووەوە لە جەنگی جیھانی دووەمدا لەلایەن ئەڵمانییەکانەوە وێرانکرا.
لە ھاویندا، شێھێرازادە و ئۆڤەرتوری فێستیڤاڵی جەژنی ئیستەری ڕووسی تەواو کرد. تێبینییەکانی ناو نمرەی ئۆرکێسترای واژووکراوەکەی نیشان دەدەن کە یەکەمیان لە نێوان ٤ی حوزەیران و ٧ی ئابی ١٨٨٨ تەواو بووە.[4] شێھێرازادە لە سویتێکی سەمفۆنیکی پێکھاتبوو کە لە چوار جووڵەی پەیوەندیدار پێکھاتبوو کە تەوەرێکی یەکگرتوو پێکدەھێنن. بۆ بەرھەمھێنانی ھەستێکی گێڕانەوەی خەیاڵی لە ڕۆژھەڵاتەوە نووسراوە.[5]
سەرەتا ریمسکی-کۆرساکۆڤ بەنیازی ئەوە بوو ناوی بزووتنەوەکانی ھەریەکەیان لە شێھێرازادەدا بھێنێت "پێشەکی، بالادە، ئاداجیۆ و کۆتایی"".[6] بەڵام دوای سەنگکردنی بۆچوونەکانی ئاناتۆلی لیادۆڤ و کەسانی دیکە، ھەروەھا ڕق و کینە و ڕق و کینە و بێزاری خۆی لە بەرنامەیەکی زۆر یەکلاکەرەوە، لەسەر سەردێڕەکانی بابەتیی جێگیر بوو، بە پشتبەستن بە چیرۆکەکانی شەوانی عەرەبی.[3]
ئاوازدانەر بە ئەنقەست ناونیشانەکانی ناڕوون کرد بۆ ئەوەی پەیوەست نەبن بە حیکایەت و گەشتە تایبەتەکانی سینبادەوە. بەڵام لە ئیپیگرافی کۆتاییدا، ئاماژە بە سەرگەرمی شازادە عەجیب دەکات،[7] لە چاپێکی دواتردا، ریمسکی-کۆرساکۆڤ ناونیشانەکانی بە تەواوی لەناوبرد، لەبری ئەوە ئارەزووی ئەوە دەکرد کە گوێگر تەنھا وەک مۆسیقایەکی سەمفۆنیکی بە تەوەرەی ڕۆژھەڵات گوێی لە کارەکانی بێت کە ھەستێک بە سەرگەرمی چیرۆکی ئەفسانەیی وروژێنێت،[4] و دەڵێت:
تەنھا ئەوەی من ئارەزووی ئەوەم دەکرد کە بیسەرەکە، ئەگەر پارچەکەمی وەک مۆسیقای سەمفۆنی بەدڵ بوو، ئەوا ئەو بڕوایە ھەڵبگرێت کە بێ گومان گێڕانەوەیەکی ڕۆژھەڵاتییە بۆ ھەندێک سەرسووڕھێنەری چیرۆکی بێشومار و جۆراوجۆر و تەنیا چوار پارچە نییە کە یەک لە دوای یەک دەژەنرێن و لەسەر بنەمای بابەتگەلێکی ھاوبەش بۆ ھەر چوار بزووتنەوەکە پێکھاتووە.
لە درێژەی قسەکانیدا وتی کە ناوی شێھرازادەم پاراستووە، چونکە سەرسووڕھێنەرە چیرۆکییەکانی شەوانی عەرەبی و ڕۆژھەڵات بەگشتی دەھێنایە مێشکی ھەمووان.[3]
ریمسکی-کۆرساکۆڤ. شێھێرازادە، , سویتێکی سەمفۆنیکی، ئۆپ. ٣٥
لەلایەن سەمفۆنیای سانفرانسیسکۆوە پێشکەش دەکرێت کە لەلایەن پیێر مۆنتیکسەوە بەڕێوەدەبرێت، لەگەڵ سۆڵۆی کەمانچە لەلایەن ناوم بلایندەرەوە
| |
گرفتێکت لە بیستنی ئەم پەڕگانە ھەیە؟ بڕوانە یارمەتی میدیا. |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.