کیوریاستی

کیوریاستی
بەشێکە لە	تاقیگەی زانستیی بارام
بەکارھێنان	exploration of Mars
جێ	Gale
Located on astronomical body	بارام
پۆتانی شوێن	4°47'8.59"S, 137°24'31.90"E
لە پێش	سپیریت، ئاپرتوونتی
لە دوای	کۆڵنەدەر
وڵاتی بنەڕەت	ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
ڕووداوە بەرچاوەکان	rocket launch، atmospheric entry، نیشتنەوەی نەرم، surface exploration
خاڵی دەستپێک	Cape Canaveral Space Launch Complex 41
مووشەکی بەکارھاتوو	Atlas V 541
کارپێکەر	ناسا
Launch contractor	یوونایتێد لۆنچ ئەیلیانس
بەرواری دەستپێکردن	٢٦ی تشرینی دووەمی ٢٠١١
Location of landing	Gale
بەرواری نیشتنەوە	٦ی ئابی ٢٠١٢
دروستکەر	Jet Propulsion Laboratory
Powered by	multi-mission radioisotope thermoelectric generator
وێبگە	https://mars.nasa.gov/msl/
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

وێنەیەکی کیوریوسیتی لەسەر زەوی پێش ناردنی لۆ مەریخ

کیوریاستی

تاقیگەی زانستی بارام (بە ئینگلیزی:curiosity rover) کەشتیەکی گەرۆکی ھەسارەی مەریخە کە جوولە دەکات بە ھۆکاری ھێزی نەوەوی وە بەشێکە لە پرۆژەی تاقیگەی زانستیی بارام سەر بە دەزگای بۆشای ئەمەریکایە، دوای ٨ مانگ و برینی ٤٥٠ میلیۆن کیلۆمەتر لە ٦ ئابی سالی ٢٠١٢ بە سەرکەوتووی گەیشتە سەر ھەسارەی مەریخ ، درێزيەكەى 2.8 مەترە و كێشەكەى 900 كگم دەبێت و لە6 پايە پێك هاتووە. ^[1]

گرنگی کیوریاستی

کیوریوسیتی پێش کەوتنە سەر هەسارەی مەریخ

گرنگی کیوریاستی دەکۆلێتەوە لە پێکھاتەی جۆیۆلۆجی و کیمیای سەر رووی مەریخ وە دەکۆلێتەوە لەو رێگایانەی کە پێشتر رێگای ئاوی بوونە یان نیشانەی ئاویان تێدایە ھەروەک ئامێرەکانی سپیریت و ئەپۆرتیونێتی بە دوای ئەگەران دەرەنجامی زاناکان لۆیان دەرکەوتیە کە رێروەی رووبار و ئاو و نیشانەی ئاو لەسەر مەریخ ھەیە و مەزەندە دەکرێت زەمانێک ھەبوە کە ئاو لەسەر مەریخ ھەیە کە پێش ٤ تا ٥ میلیارد سال ئاو لەسەر رووی مەریخ ھەبوە و نیشانە و بەلگەیەکیشە کە پێشبینی دەکرێت ژیانی تێدابوبێت

ئامێرە زانستیەکان

وێنەیەکی کیوریوسیتی کە خۆی وێنەی سێلفی خۆی گرتیە

کیوریاستی چەند ئامێرەکی لەسەرە

• ھەبوونی لێزەرێک: کە (٧) مەتر ژێر ھەر بەردێک بۆت شی ئەکاتەوە کە لە چ پێکهاتەیەکە
• لێزەری X ray: (جۆی کریبس) زانایەکی ناسا یە دەلێت:بەھۆی ئەو لێزەرەوە ئەتوانین ھەموو کانزاکانی مەریخ پێ جیاواز بکەینەوە
• کیوریوسیتی: ٧ کامیرەی لەسەرە زۆربەیان جێگیرکراینە ١تا٢ مەتر لە دەوری ئامێرەکە دەسورێنەوە ^[2]

کێشەکانی ئەو ئامێرە لەسەر مەریخ

بەپێى سەرچاوەكانى تاقيگەى JPLى سەر بە ئاژانسى ناساى ئەمريكى رۆژى 19 ى مانگی ئازاری ٢٠١٧ دوابەدواى ناردنى وێنەكان لەلايەن گاليسكەىCuriosity لەسەر مەريخ دەرەنجامى دەركەوتنى داخوران لە پايەكانى گاليسكەكە روويداوە و ئەمەش هەرجەندە نەبۆتە گرفت بۆ گەران و پشكنيەنەكانى گاليسكەكە بەلام ووردە ووردە خێراتر داخورانەكانى لە پايە ئەلەمنيۆمەكان روودەدات و رەنگە لە داهاتوو ببێتە كيشەيەك و لەكاركەوتنى . تا ئێستاكە گاليسكەكە نزيكەى 16 كم بريوە لەسەر مەريخ و لە مانگى ئابى سالى 2012 گەيشتە سەر رووەكەى و درێزيەكەى 2.8 مەترە و كێشەكەى 900 كگم دەبێت و لە6 پايە پێك هاتووە .

وێنەکان

• 
  تاقیگەی زانستی بارام کیوریاستی لە کاتی دانانی ئامێرەکان لەلایەن زاناکانەوە
• 
  وێنەیەکی دروستکراوی کیوریاستی لەسەر رووی بارام
• 
  شوێنی نیشتنەوەی تاقیگەی زانستی بارام کیوریاستی لەسەر مەریخ
• 
  پەرەشووتە داندراوەکەی تاقیگەی زانستی بارام بۆ نیشتنەوەیەکی ئارام لەکاتی نیشتنەوەی لەسەر رووی مەریخ بۆ سەلامەتی پێکدادانی کیوریاستی لەگەل رووی سەر هەسارەی بارام
• 
  کامێراکانی سەر رووی ئامێری کیوریاستی بۆ لێکۆڵینەوە
• 
  ئامێری تیشکی "RAD- Instrument"
• 
  ئامێری تۆمارکردنی وێنە لەسەر ئامێرەکە
• 
  چۆنیەتی دانانی و رێکخستنی کەشتی ئاسمانی کیوریاستی پێش ناردنی بۆ سەر هەسارەی بارام

ھەوڵەکان لۆ چوونە سەر مەریخ

• ١٩٦٣: سپۆتینگ٢٤
• ١٩٧٢: مارس ٢ _ مارس ٣
• ١٩٧٤: مارس٦
• ١٩٧٦: ڤایکینگ ١ _ ڤایکینگ ٢
• ١٩٨٩: فۆبۆس١ _ فۆبۆس٢
• ١٩٩٧: مارس٩٦
• ١٩٩٧: مارس پاتفایندەر
• ١٩٩٩: مارس بولار لاندەر
• ٢٠٠٣: سپیریت و ئەپۆرتیونێتی
• ٢٠٠٣: پیجیل٢
• ٢٠٠٨: فینێکس
• ٢٠١٢: فۆبۆس _جرانت
• ٢٠١٢: کیوریاستی

سەرچاوە

1. زانیاری گشتی دەربارەی کەشتی بارامی کیوریاستی.
2. "ئامانجەکانی تاقیگەی زانستی مەریخ.

بەستەری دەرەکی

• ماڵپەری سەرەکی
• گەڕان بەدوای ژیان لەسەر مەریخ و شوێنەکانی تری کۆمەڵەی خۆر: نوێکردنەوەی کنجکاوی - وتارێکی ڤیدیۆیی لەلایەن کریستوفر پی
• ڕاپۆرتی کەشوهەوا لە وێستگەی چاودێری ژینگەی ڕۆڤەر

• دەروازەی گەردوون

کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە کیوریاستی تێدایە.