Алтай тăвĕсем
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Алтай тăвĕсем — Çĕпĕрти чи çӳллĕ хырçăсен йĕрки, тарăн айлăмсемпе, юханшывсемпе, ту варринчи/хушшинчи котловансемпе пайланнă.
Тавралăхĕ
Алта́й тăвĕсем Çĕпĕрти чи çӳллĕ хырçăсен чăкраш йерки пулаççĕ, кунта тарăн айлăмсемпе юханшывсем, хырçăсене тусен шалти тата тусем хушшинчи шăтăксем (котловины) уйăраççĕ.
Алтай çинче виçĕ тĕслĕ çĕр пичĕ: авалхи пенепленăн каяш çийĕ, альпă пăрлăхлă çӳлту çĕр пичĕ тата вăтам ту çĕр пичĕ.
.....
Алтай çĕр-пичĕн пахалăхлă уйрăмлăхĕ — тусем хушшинчи тĕрлĕ çӳллĕшри котловинăсем анлă сарални. Вĕсем широтные айлăмри грабенсенче вырнаçнă, тектоника енчен анса пыракан çĕрсем шутланаççĕ. Вĕсен шутĕнче Чуй, Курай, Абай çеçенхирĕсем, тусем хушшинчи Джулукуль, Бертек, Самоха, Уймăн, Кан котловинăсем. Хăшĕсем чылай çӳллĕ вырăнта вырнаçнă, çавăнпа та вĕсен тĕпĕсене авалхи пăрлăхсем хырса якатнă, урăххисем аялтарах (вăтам çӳлĕхрисем) вырнаçнă, вĕсенче авлтанах кӳлĕ шывĕсем тулнă.
Ту йĕрки темиçе уйрăма пайланать: Кăнтăр Алтай (Кăнтăр-Анăç), Кăнтăр-Тухăç Алтай тата Тухăç Алтай, Тĕп Алтай, Çурçĕрпе Çурçĕр-Тухăç Алтай, Çурçĕр-Анăç Алтай.
Remove ads
Çĕр пичĕ
Вуламалли
- Камбалов Н.А., Сергеев А.Д. Первооткрыватели и исследователи Алтая. Барнаул: Алтайское книжное издательство, 1968.
Каçăсем
- Алтай тăвĕсен картти
- Туллă Алтай йĕри-тавралăхĕ. 2011 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 6-мӗшӗнче архивланӑ.
- Рудой А. Н., Кирьянова М. Р. Научное и рекреационное значение великих геологических памятников Алтая: к созданию Алтайского ледникового парка // Известия Русского географического общества, 2004. — Вып. 5. — С. 61-69. 2012 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнче архивланӑ.
Remove ads
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads