Иванов Константин Васильевич

Константин Васильевич Иванов (15.5.1890 — 26.3(13.3).1915, Слакпуç ялĕ, Ĕпхӳ кĕпĕрни, Раççей империйĕ) — чăваш сăвăçĕ, чăваш литературин классикĕ.

Константин Иванов
Пăртта Кĕçтентинĕ
Çуралнă вырăн:	Слакпуç Ĕпхӳ кĕпĕрни, Раççей империйĕ
Вилнĕ вăхăт:	Пуш, 26 (13.3), 1915
Вилнĕ вырăн:	Слакпуç Ĕпхӳ кĕпĕрни, Раççей империйĕ
Гражданлăх:
Пултарулăх çулĕсем:	1906-1908
Жанр:	сăвă, поэма, трагеди, юмах
Ĕçсен чĕлхи:	чăваш
Пултару ĕçĕсем Викивулавăшра.

Иванов хушаматлă урăх çынсем çинчен Википедире статьясем пур.

Чăваш Республикин Элтеперĕ Михаил Игнатьев 2015 çул Константин Иванов çулталăкĕ пулассине палăртнă^[1]

Пурнăçĕ

К. Иванов пурăннă çурт. Хальхи вăхăтра — музей

1890 çулхи çу уйăхĕн 15-мĕшĕнче Слакпуç (Ĕпхӳ кĕпĕрни) ялĕнче çуралнă.

1903—1907 çулсенче Константин Иванов Чĕмпĕрти чăваш шкулĕнче вĕреннĕ. Патшана хирĕç митингсене хутшăннăшăн ăна шкултан кăларса янă, çавăн пирки вăл 1907 çулта каялла Слакпуçа таврăннă. 1909 çулта вăл вара экзамена экстерн енĕпе тытнă, халăх вĕрентӳçĕ ятне илнĕ.

Литературăпа Константин Иванов 1907 çулта кăсăкланма пуçланă. Малтан вăл вырăс классикĕсен ĕçĕсене чăвашла куçарнă.

1915 çулхи пуш уйăхĕн 13-мĕшĕнче тăван ялĕнчех Константин Васильевич куçĕсене ĕмĕрлĕхех хупнă.

Пултарулăх ĕçĕсем

1908 çулта Чĕмпĕрте «Нарспи» поэмăна пичетленĕ. Яковлев И.Я. псалтыре куçарнă ĕçе явăçтанă ^[2].

Ытти сăввисем:

• «Хальхи самана»
• «Шуйттан чури»
• «Тăлăх арăм»
• «Чăваш халапĕсем»

Сăвăсемсĕр пуçне Константин Васильевич портретсем ӳкернĕ, скульптурăсем тунă. Юлташĕсем ăна чăваш "Леонардо да Винчи" тесе каланă.

«Нарспи» поэмăна ытти чĕлхесене куçарни

• 2007 çулта Турцире, Турккăсен Лингвистика ушкăнĕ (Türk Dil Kurumu) Константин Иванов çырнă «Нарспи» поэмине турккă тата чăваш чĕлхипе пичетлесе кăларнă. Турккă чĕлхине куçараканĕ, ăнлантараканĕ — Эмине Йылмаз, тюрколог, чăваш чĕлхи ăсчахĕ, Хаджетеппе Университечĕн (Анкара) профессорĕ. Кĕнекере турккăлла çырнипе пĕрле чăваш оригиналне икĕ орфографипе, кириллицăпа тата латиницăпа вырнаçтарнă.

Асăнмалăх

• Чăваш академи драма театрне сăвăç ячĕпе чысланă
• Халĕ Слакпуç ялĕнче сăвăçăн астăвăм (мемориал) музейĕ пур ^[3]. Кунта кĕрсе çӳрекенсем чаплă чăваш пурнăçĕн кун-çулĕпе, пултаруллăх ĕçĕсемпе паллашаççĕ.
• К. В. Иванов çурални 100-çул çитнĕ ятпа ЮНЕСКО хăйĕн XXV сессинче 1990 çула Константин Васильевич Иванов çулĕ тесе палăртнă.
• Иванов К.В. çуралнин 100 çулне асăнса 1 тенкĕлĕх каçалăк укçине çапса кăларнă ^[4].