Мурома

Му́рома — пирĕн эрăри I пинçуллăхĕн варринчен пуçласа в нижнем течении Ока шывĕн анатри юхăмĕнче, Муром хула таврашĕнче пурăннă финн-укăр йăхĕ^[1]. «Вăхăтсемĕн çултан çулĕнче» Хуратăл Атăла юхса кĕнĕ çĕрте пурăнакан славян мар йăх тесе асăннă^[2].

Ку терминӑн урӑх пӗлтерӗшсем пур, Мурома (пĕлтерĕшсем) пӑхӑр.

Ан пăтраштарăр Муром — Раççейри хула.

IX—X ĕм. Мурома йăхĕн металран хатĕрленĕ хĕрарăм тумĕ. Улатимĕр обл. ПИТ-чи экспозици

Археологири палăксем: çĕр айĕнчи масарсем, ял вырăнĕсем, Чаадаев хулашĕ. Йăх ялхуçалăх, сунар ĕçĕсемпе, ремёсласемпе ĕçлесе пурăннă. XII ĕмĕрĕ патнелле тухăç славянсен вырăс этносĕ хăй чăмăртанма пуçланă тапхăрĕнче вĕсене ассимиляциленĕ^[3]. Ăслăхра мурома генезисĕ тавлашуллă шутланать^[3]. Çухалнă мурома чĕлхи, Клязьмăн анатри юпписен ячĕсене тишкерсен, меря чĕлхине çывăх пулнă теме пулать^[4].

Антропологири тĕсĕ

Подболотьево масарĕнче кăштах чакаласа пăхнă хыççăн çакна калама пулать: мурома этемĕн пит шăммин диаметрĕ, мордван пекех, регионри славянсен серисемпе танлаштарсан, сарлакарах, пичĕ вара цнина мордваран та лаптакрах^[5].

Этногенезри проблемăсем ​

Мурома ареалĕ

Славянсем колонизацилени

Çавăн пекех пăхăр: Славянсем Çурçĕр-Тухăç Руçе колонизацилени.

IX ĕмĕрĕн вĕçĕнчи — X ĕмĕрĕн пуçламăшĕнчи Тухăç Европăри халăхсем.

Çав. пекех

• Хулаш культури
• Мощина культури
• Муром кнеçлĕхĕ
• Меря
• Мещера (йăх)
• Ирçĕсем