Парацельс

Парацельс (лат. Paracelsus, чăн ячĕ Филипп Авреол Теофраст Бомбаст фон Гогенгейм, лат. Philippus Aureolus Theophrastus Bombast von Hohenheim) – (21.09.1493, Эг Швиц кантонĕ, Швейцари союзĕ)- 24.09.1541, Зальцбург}}, Австри округĕ, Сăваплă Рим империйĕ) - медицина, алхими, астрологи енĕпе ĕçленĕ ăсчах.

Парацельс
Квентин Массейс. Парацельс
Çуралнă вăхăт:	21 авăн 1493(14930921)
Çуралнă вырăн:	Эг (кантон Швиц, Швейцари союзĕ
Вилнĕ вăхăт:	24 авăн 1541
Вилнĕ вырăн:	Зальцбург, Австри округĕ, Сăваплă Рим империйĕ
Патшалăх:
Ăслăх сфери:	медицина, алхими, астрологи
Ăсчах степенĕ:	медицина ăслахĕсен тухтăрĕ
Альма-матер:	Базель университечĕ Феррара университечĕ
Паллă:	Фармакологи пуçараканĕ

Ятрохими никĕслекенсенчен пĕри^[1]. Авалхи медицина çитĕнĕвĕсене критикăлла пăхса тухнă^[2]. Медицинăна хими препарачĕсене кĕртме пулăшнă. Хальхи ăслăха никĕслекенсен пĕри шутланать^[3]. Вăтам ĕмĕрсенчи чи пысăк окуульист тата хăй вăхăтĕнчи чи ăс-халлă врач шутланать^[4].

Хăй шутласа кăларнă Парацельс псевдоним^[5]Изобретённый им самим^[5] , авалхи римăн энциклопедисченчен тата медицинăна пĕлекен «Цельсран ирттернĕ» тенине пĕлтерет^[6]

Хăй вăхăчĕнчисем медицинăри Парацельс ĕçĕсене Лютер тен ĕçĕнчипе танлаштарнă^[7].

Парацельс вĕрентĕвĕ

• Аристотель, Гален тата Авиценны теори çинче тăракан вăтам ĕмĕрсенчи медицнăна вăл Гиппократ вĕрентĕвĕ çинче никĕсленнĕ «спагири» медицинне аталантарнă. Хими препрачĕсенче медицинара усă куртма тытаннисенче пĕри.
• Парацельса хальхи фармакологине пуçăраканĕ тесе шутлаççĕ. Вăл каланă: «Пурте наркăмăш, нимĕн те наркăмăшсăр мар; доза кăна наркăмăша сисĕнмен тăвать (популярла: «Пурте  — наркăмăш, пурте  — эмел; веçех дозаран килет»).
• По мнению Парацельса, человек — это микрокосм, в котором отражаются все элементы макрокосма; связующим звеном между двумя мирами является сила «М» (с этой буквы начинается имя Меркурия). По Парацельсу, человек (который также является квинтэссенцией, или пятой, истинной сущностью мира) производится Богом из «вытяжки» целого мира и несёт в себе образ Творца. Не существует никакого запретного для человека знания, он способен и, согласно Парацельсу, даже обязан исследовать все сущности, имеющиеся не только в природе, но и за её пределами.
• Парацельс алхими ĕçĕсем хăварнă, вĕсем шутенче: «Химическая псалтирь, или философские правила о Камне Мудрых»^[8] , «Азот, или о древесине и нити жизни»^[9] тата ытти те. Пе кĕнкенинче гномсене асăннă.
• Вăл цинка ят панă, Liber Mineralium II кĕнекере «zincum» е «zinken» çырса ^[10]. Ку сăмах ним. Zinke - пĕчĕк шăл сăмахпа çыхăннă пулас, (цинк металĕн кристалĕсем йĕп евĕр)^[11].

Ĕçĕсем

Хăй пурăннă вăхăтра пичетленисем

• Die große Wundarzney. Ульм, Hans Varnier, 1536; Аугсбург, Haynrich Stayner (Steyner), 1536; Франкфурт-на-Майне, Georg Raben и Weygand Hanen, 1536.
• Vom Holz Guaico, 1529.
• Von der Frantzösischen kranckheit Drey Bücher, 1530.
• Vonn dem Bad Pfeffers in Oberschwytz gelegen, 1535.
• Prognostications, 1536.

Вилнĕ хыççăн пичетленисем

• Wundt unnd Leibartznei. Франкфурт-на-Майне, Шаблон:Нп3, 1549; Christian Egenolff, 1555; Christian Egenolff (младший), 1561.
• Von der Wundartzney: Ph. Theophrasti von Hohenheim, beyder Artzney Doctoris, 4 Bücher. Шаблон:Нп3, 1577.
• Von den Krankheiten so die Vernunfft Berauben. Базель, 1567.
• Archidoxa. Краков, 1569.
• Kleine Wundartzney. Базель, Peter Perna, 1579.
• Opus Chirurgicum, Bodenstein. Базель, 1581.
• Медицинские и философские трактаты — четырёхтомник, Базель, Huser, 1589.
• Хирургические труды. Базель, Huser, 1591 и Zetzner, 1605.
• Медицинские и философские трактаты — Страсбургское издание, 1603.
• Kleine Wund-Artzney. Страсбург, Ledertz, 1608.
• Opera omnia medico-chemico-chirurgica, 3 тома. Женева, 1658.
• Liber de Nymphis, sylphis, pygmaeis et salamandris et de caeteris spiritibus, 1566
• Philosophia magna, tractus aliquot, Кёльн, 1567.
• Philosophiae et Medicinae utriusque compendium, Базель, 1568.

Астăвăм

1970-мĕш çулта Çĕршывсем хушши астрономи союзĕ Уйăхăн кутăн енчи кратера Парацельс ятне панă.

Литературăпа кинора

• Парацельса Дж. К. Роулинган Гарри Поттерĕ çинчен сырнă романта асăнаççĕ.
• Хорхе Луиса Борхесăн «Роза Парацельса».
• «Франкенштейн» тĕп геройĕ Парацельс шухăшĕсепме ĕçĕсене парăннă.
• Парацельс Пĕртăван Вайнерсен «Лекарство для Несмеяны» романăн тĕп геройĕсенчен пĕри.
• Георг Пабст Австри кинорежиссёрĕ 1943-мĕш çулта «Парацельс» фильм ӳкернĕ.
• «Вход в лабиринт» фильм.
• Парацельс — «Стальной алхимик» тĕп геройăн ашшĕн прототипĕ.
• Склад 13 сериал.
• Часто упоминается в рассказах Г. Ф. Лавкрафта как автор оккультных трудов и алхимик, чьи произведения наряду с произведениями других средневековых ученых-оккультистов используются героями в мистических целях, например, при воскрешении мертвецов.
• «Animamundi: Dark Alchemist» япони новеллин персонажĕ.

Вуламалли

Шаблон:Навигация

• Володарский В. М. Социальная утопия Теофраста Парацельса 2016 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ. // История социалистических учений: сб.статей. — М., 1985
• Володарский В. М. Образ природы в творчестве Парацельса // Природа в культуре Возрождения. — М., 1992.
• Володарский В. М. Леонардо да Винчи и Парацельс о магии и алхимии // Леонардо да Винчи и культура Возрождения. — М.: Наука, 2004.- С.176-183. — ISBN 5-02-032668-2
• Гундольф Ф. Парацельс / Пер. Л. Маркевич, общ. ред. и послесл. В. Н. Морозова. — СПб.: Владимир Даль, 2015. — 191 с. — ISBN 978-5-93615-154-5
• Зорина Е. В. Парацельс // Дельфис № 24(4/2000)
• Койре А. Мистики, спиритуалисты, алхимики Германии XVI века. — Аллегро-Пресс. — ISBN 5-87859-067-0
• Майер П. Парацельс — врач и провидец. / Пер. Е. Б. Мурзина. — М., 2003.
• Jole Shackelford. A Philosophical Path for Paracelsian Medicine: The Ideas, Intellectual Context, and Influence of Petrus Severinus (1540—1602). — Copenhagen: Museum Tusculanum Press, 2004. — Pp. 519.
• Walter Pagel. Paracelsus: An Introduction to Philosophical Medicine in the Era of the Renaissance. — Karger Publishers Switzerland. — ISBN 3-8055-3518-X

Каçăсем

• Парацельс // Хронос (интернет-сайт)