Пирамида (геометри)

Пирами́да (ав.гр. πυραμίς, кам. ӳк. πυραμίδος) — пĕрлĕ тăрăллă, никĕсĕнче нумайкĕтеслĕх, ытти хысакĕсем — виçкĕтеслĕхсемлĕ нумайхысаклăх^[1]. Пирамида тĕпĕн кĕтес шучĕпе виçкĕтеслĕ, тăваткĕтеслĕ т. ыт. пирамидăсем пулаççĕ.

Ку терминӑн урӑх пӗлтерӗшсем пур, Пирамида (пĕлтерĕшсем) пӑхӑр.

Пирамида тĕсĕсем.

Ӳкерчĕк:ElementsOfPiramid.svg

Пирамида элеменчĕсем.

Пирамида конусăн пайăр тĕслĕхĕ шутланать.

Пирамида формулисем

• Пирамидăн калăпăшне çак формулăпа шутлаççĕ:

${\displaystyle V={\frac {1}{3}}Sh,}$

кунта ${\displaystyle \ S}$ — тĕпĕн лаптăкĕ тата ${\displaystyle \ h}$ — çӳллĕшĕ;

• Аяк çийĕ — аяк хысакĕсен лаптăк сумми:

${\displaystyle S_{b}=\sum _{i}^{}S_{i}}$

• Тулли çийĕ — аяк çийĕпе тĕпĕн лаптăкĕ:

${\displaystyle \ S_{p}=S_{b}+S_{o}}$

• Тĕрĕс пирамидăн аяк çийне тупма çак формулăпа усă кураççĕ:

${\displaystyle S_{b}={\frac {1}{2}}Pa={\frac {n}{2}}b^{2}sin\alpha }$

кунта ${\displaystyle a}$ — аяк хысакĕн апофеми, ${\displaystyle \ P}$ — тĕпĕн периметрĕ, ${\displaystyle \ n}$ — тĕп енĕн хисепĕ, ${\displaystyle \ b}$ — аяк пĕрчи, ${\displaystyle \alpha }$ — пирамида тăрри çумĕнчи лапчăк кĕтес.