Улатимĕр-Суздаль кнеçлĕхĕ

Улатимĕрти Успени соборне 1158—1160 çулсенче тунă. XII ĕмĕр—XV ĕмĕрсенче Çурçĕр-Тухăç Руçĕн тĕп соборĕ шутланнă

Турă амăшне Çурçĕр-Тухăç Руçе сыхлакан таса çын тесе чыслассине Андрей Боголюбский кнеç пуçарса янă, çак турăша нумай чиркӳсенче тата хăйĕн керменĕнче вырнаçтарнă

Раҫҫей Федерацийӗ Раҫҫей Федерацийӗ Раççей кун-çулĕ
	Авалхи славянсем, руссем IX ĕмĕр Киев Руçĕ 862—1242 Вырăс кнеçлĕхĕсем XII—XVI: • Новгород республики 1136—1478 • Улатимĕр кнеçлĕхĕ 1157—1363 • Литва, Вырăс, Жемойта тата урăххисем 1236—1569 Мускав кнеçлĕхĕ 1263—1478 Вырăс патшалăхĕ 1478—1721 Раҫҫей империйӗ 1721—1917  Раççей республики 1917 • Совет Раççейĕ 1917—1922 • Альтернативлă йĕркелӳсем 1917—1924 Совет Союзĕ 1922—1991 Раççей Федерацийĕ 1991 çултанпа Ертӳçисем | Хронологи | Экспанси Пĕрлешĕвĕ: XIV—XVI ĕмĕрсем | 1922 Аркану: XII ĕмĕр | 1917 | 1991 Проект | Портал | Категори
пăх сӳтсе яв тӳрлет

Вырăс кнеçлĕхĕсем 1237 çулта

Термин варианчĕсем

«Çурçĕр-Хĕвелтухăç Руçĕ» ятсăр пуçне литературăра синоним-терминсемпе усă кураççĕ: IX—XI ĕмĕрсен тапхăрне Росто́в çĕрĕ, XI — XII ĕмĕр вар. Ростов-Су́здаль кнеçлĕхĕ, XII ĕмĕр вар. — XIII ĕмĕр вар. Улатимĕр-Су́здаль кнеçлĕхĕ, XIII ĕмĕр вар.— Улатимĕр Асла кнеçлĕхĕ. Çалкуçсенче çак ятсем пур: Су́здаль çĕрĕ, Вăрман лешьен çĕрĕ, (кейӳ çĕрĕсенчен вăрман урлă урлă); новгород çырăвĕсенче — низовская çĕрĕ.

Çурçĕр-Тухăç Руçĕ — хальхи историографире йышăннă терминпа^[1]Атăл Клязьма хушшинчи IX—XV ĕмĕрсенче пулас Раççей патшалăхĕн никĕс хывакан вырăс кнеçлĕхĕсен ушкăнне палăртма уса курнă. Тĕрĕссипе вăл — Аслă Улатимĕр кнеçлĕх территорийĕ. Анлăрах ăнлавпа, Кăнтăр-Хĕвеланăç Руçĕпе Литва, çаплах ăна пăхăнса тăнă Кисан, Муром, Смулен кнеçлĕх тата Тури кнеçлĕхсен пайĕсен çĕрĕсем кĕнĕ.

Малтанхи тапхăр

Тĕп статья: Новгород Руçĕ

I пинçуллăхăн вĕçĕнче кунта меря тата весь финн-укăр йăхĕсем вырнаçнă пулнă.

Кейӳ тапхăрĕ

Тĕп статья: Кейӳ Руçĕ

991 çулта Ростов епархине— Руçре ваттисенчен пĕрине — туса хунă. X—XI ĕмĕрсен чиккинче пĕрремĕш ростов кнеçĕн Улатимĕрĕн ывăлĕ — Ярослав Мудрый —пулнă.

Улатимĕр тапхăрĕ

Мускав тапхăрĕ

Тĕп статья: Аслă Мускав кнеçлĕхĕ

Кнеçĕсен ят-йышĕ

• Ярослав Владимирович Мудрый (987 тĕлĕ— 1010 тĕлĕ)
• Борис Владимирович Святой (1010 тĕлĕ—1015)
• Ростислав Владимирович (1043—1054 е 1056)
• Владимир Всеволодович Мономах (1066—1073)
• Мстислав Владимирович Великий (1093—1095)
• Юрий Владимирович Долгорукий (1113 (урăх хыпарсемпе, 1096)—1157)

Çавăн пекех пăхăр

• Аслă Руç
• Аслă Раççей