Хĕрлĕ çăлтăр́ — Хĕрлĕ Çарăн символĕ пулнă геральд палли,[1] СССР ялавĕпегербĕ, Варшава килĕшĕвĕн патшалăхĕсен ялавĕсемпе гербĕсем çинче те пулнă. Вăл Раççей Федерацин Хĕçпăшаллă вăйĕсен ялавĕн, эмблем Беларуç Ркспубликин Хĕçпăшаллă вăйĕсен ялавĕн [2], Казахстанăн Хĕçпăшаллă вăйĕсен тата Китай ХИКÇ элеменчĕсен пĕри шутланать, урăх хăшпĕр патшалăхсемпе администраци виçисен официаллă символĕсенче пур. Вăл çаплах спорт клубĕсен, сăмахран, ЦСКА, хăш компанисен, тĕслĕхрен Heineken (XIX ĕмĕртенпе) тĕл пулать.
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Хĕрлĕ çăлтăр (пĕлтерĕшсем) пăхăр.
СССР-та вăл тĕнчери Çĕр çинчи пĕтĕм пиллĕк континентрипролетариатăн пĕрлĕхне пĕлтернĕ[3]: çăлтăрăн пиллĕк тăрри — планетăн пиллĕк материкĕ. Хĕрлĕ тĕсĕ — пролетари революцин тĕсĕ, унăн пĕтĕм пиллĕк континента пĕрлĕ тĕллеве тата пĕрлĕ пуçа пĕрлештермелле.
Пиллĕк тăррăллă хĕрлĕ çăлтăр Хĕрлĕ Çарăн символĕ пулнă.[1]
Хĕрлĕ çăлтăра авалхи римсен Марс вăрçă турри «марс çăлтăрĕ» тенĕ. Советсен йăлипе Марс лăпкă ĕçе хӳтĕленине кăтартнă. Çавăнпа та ĕнтĕ, хĕрлĕ çăлтăра СССР гербĕ çинче планета çийĕнче ӳкернĕ. Хĕрлĕ çăлтăр ĕçлекенсене выçлăхран, вăрçăран, чухăнлăхран, чуралăхран хăтараканнине пĕлтернĕ. Хĕрлĕ çăлтăра, Хĕрлĕ Çарăн символĕ пулма Хĕрлĕ Çара йĕркелекен вăрçă коллегийĕ сĕннĕ, эмблемăна тăваканĕ Петроградри вăрçă тăрăхĕн çарпуçĕ Константин Еремеев пулнă.[4]