![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Diamond-1128734.jpg/640px-Diamond-1128734.jpg&w=640&q=50)
Diemwnt
From Wikipedia, the free encyclopedia
Maen neu garreg yw Diemwnt, sy'n alotrop o garbon lle mae'r atomau carbon wedi eu trefnu mewn ffurf dellten o grisialau isomedrig-hecsoctahedraidd. Mae ei galetrwydd a'i gwasgariad uchel o olau yn ei wneud yn ddefnyddiol ar gyfer diwylliant a gemwaith. Hon yw'r mwyn caletaf sy'n digwydd yn naturiol. Mae'n bosib trin diemyntau arferol o dan gyfuniad o bwysedd a thymheredd uchel er mwyn creu diemyntau Math-II, sy'n galetach na'r diemyntau a ddefnyddir mewn medryddion mesur caletwch.[1]
![]() | |
Enghraifft o'r canlynol | mineral species ![]() |
---|---|
Math | carbon-silicon family, covalent network solid, elfen frodorol ar ffurf mwyn, allotrope of carbon, glain ![]() |
Deunydd | carbon ![]() |
Fformiwla gemegol | C ![]() |
Yn cynnwys | carbon ![]() |
![]() |
Daw'r gair diemwnt (neu "diamwnd") o'r Groeg hynafol ἀδάμας (adámas) "anorchfygol", "di-ddofi", o ἀ- (a-), "di-" + δαμάω (damáō), "i drechu, i ddofi". Maent wedi cael eu trysori fel cerrig gemau ers eu defnydd yn yr eiconau crefyddol yn India hynafol ac mae eu defnydd mewn offer ysgythru yn dyddio o hanes dyn cynnar.[2][3] Mae poblogrwydd diemyntau wedi cynyddu ers yr 19g oherwydd cynnydd yn y cyflenwad, a gwelliannau yn nhechnoleg torri a sgleinio, twf economi'r byd, ac ymgyrchau hysbysebu arloesol a llwyddiannus.