Koppelpoort
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Mae'r Koppelpoort yn giât ganoloesol yn ninas Amersfoort yn yr Iseldiroedd, talaith Utrecht. Cafodd ei gwblhau tua 1425, mae'n cyfuno gatiau tir a dŵr, ac mae'n rhan o ail wal ddinas Amersfoort a adeiladwyd rhwng 1380 a 1450.[1]
Adeiladwyd y giât rhwng 1380 a 1425 fel rhan o ail wal y ddinas. Cafodd y wal gyfan ei gwblhau tua 1450. Ym 1427, yn ystod gwarchae'r ddinas, ymosodwyd ar y giât, ond yn y pen draw gwrthyrrwyd yr ymosodiad hwn.
Er mwyn agor y giât roedd angen i nifer o bobl cerdded ar hyd melin-draed. Roedd y giât yn cael ei hagor a'i chau bob dydd, a gelwir y bobl a cherddir ar hyd y melin-draed yn "raddraaiers" neu "trowyr-olwyn". Pob bore a phob nos dewisir o leiaf deuddeg o garcharorion i fod yn drowyr-olwyn. Roedd yn dasg hynod beryglus; os na fyddant yn dechrau cerdded ar yr un pryd gallai rhywun gwympo a llusgo'r gweddill, yn achosi canlyniadau marwol. Wrth gau'r giât roedd cerdded ar y melin-draed yn haws o lawer ac yn gyflymach, felly roedd nifer yn baglu llawer o bobl a thorri eu coesau.
Ym 1885 i 1886 adferwyd y Koppelpoort gan Pierre Cuypers, yn rhoi'r giât ei ymddangosiad presennol. Ymhlith pethau eraill, fe wnaeth Cuypers cael gwared â grisiau rhwng y ddwy giât a gosod llethr yn ei le.
Rhwng 1969 a 1993 roedd y giât yn gartref i theatr bypedau.
Cwblhawyd yr adferiad diweddaraf ym 1996. Cafodd hwn ei wnaed yn ofalus iawn, gyda pharch at yr hen ddeunyddiau adeiladu. Oherwydd hwn derbyniodd tref Amersfoort Wobr Europa Nostra.[2]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
