Cadwallon ap Gruffudd

Cadwallon ap Gruffudd (bu farw 1132) oedd mab hynaf Gruffudd ap Cynan, brenin Gwynedd a'i wraig Angharad ferch Owain.

Cadwallon ap Gruffudd
Ganwyd	1090s  Gwynedd
Bu farw	1132
Dinasyddiaeth	Cymru
Tad	Gruffudd ap Cynan
Mam	Angharad ferch Owain

Daw Cadwallon i'r amlwg yn y cofnodion yn ystod rhan olaf teyrnasiad ei dad. Yn 1123, ymosododd ef a'i frawd iau, Owain Gwynedd ar gantref Meirionnydd, a oedd yn perthyn i Deyrnas Powys ar y pryd. Yn 1124 cipiodd gantref Dyffryn Clwyd o ddwylo Powys a'i adfer i Wynedd. Mewn ymgyrch ddiweddarach, lladdwyd ef mewn brwydr gan fyddin o Bowys yng nghwmwd Nanheudwy, ger Llangollen, yn 1132.^[1] Atalwyd cynnydd tiriogaethol Gwynedd am gyfnod ar ôl hynny.

Gadawodd Cadwallon blant ar ei ôl, yn cynnwys merch o'r enw Tangwystl.^[2]