Cyfoeth Naturiol Cymru

Sefydlwyd Cyfoeth Naturiol Cymru (Saesneg: Natural Resources Wales) sy'n gorff a gaiff ei ariannu gan Lywodraeth Cymru ar 1 Ebrill 2013^[1] pan unwyd y gwaith o reoli adnoddau naturiol Cymru. Mae'n dod â gwaith tri chorff a oedd yn bodoli cyn hyn at ei gilydd: Cyngor Cefn Gwlad Cymru, Asiantaeth yr Amgylchedd Cymru, a'r Comisiwn Coedwigaeth a pheth gwaith a arferid ei wneud gan Lywodraeth Cymru.^[2] Y Prif Weithredwr yw Clare Pillman^[3] a'r Cadeirydd ers Tachwedd 2015 yw Diane McCrea, sy'n dilyn yr Athro Peter Matthews a Madeleine Havard yn ddirprwy.^[4][5]

Cynllun atal llifogydd Pontarddulais

Cyfoeth Naturiol Cymru / Natural Resources Wales

Sefydlwyd	1 Ebrill 2013
Math	Corff a Noddir gan Lywodraeth Cymru
Pwrpas	Gwarchod yr amgylchedd a rheoleiddio; cynnal adnoddau naturiol
Pencadlys	Tŷ Cambria, Ffordd Casnewydd, Caerdydd
Rhanbarth a wasanethir	Cymru
Prif Weithredwr	Clare Pillman (Chwefror 2018-)
Cysylltir gyda	Llywodraeth Cymru
Gwefan	Cyfoeth Naturiol Cymru

Mae'n Gorff Cyhoeddus Anadrannol.

Honnodd Llywodraeth Cymru y byddai'r corff newydd hwn arbed £158 miliwn dros gyfnod o ddeg mlynedd.^[6] Un pryder a leisiwyd gan swyddogion yr adran goedwigaeth oedd y byddai eu llais yn cael ei foddio o dan y drefn newydd.^[7]

Fideo gan GNC yn dangos peth o'u gwaith yn Niwbwrch.

Cyfoeth Naturiol Cymru yw’r corff mwyaf a noddir gan Lywodraeth Cymru; mae’n cyflogi oddeutu 1,900 o staff ledled Cymru, gyda chyllideb o £180 miliwn yn 2016.

Prif weithredwyr

Dr Emyr Roberts oedd prif weithredwr cyntaf y corff ac ymddeolodd yn Hydref 2017 gyda Kevin Ingram, y cyfarwyddwr cyllid yn gwneud ei waith dros dro. Penodwyd Clare Pillman fel prif weithredwr newydd cychwynnodd ar ei gwaith yn Chwefror 2018.^[8]

Cadeiryddion

Yr Athro Peter Matthews oedd cadeirydd cyntaf y corff ^[4] Penodwyd Diane McCrea fel cadeirydd newydd yn 2015 ond ymddiswyddodd ym mis Gorffennaf 2018 yn dilyn adroddiad gan yr Archwilydd Cyffredinol yn dweud bod cytundebau'r corff i werthu pren yn anghyfreithiol.^[9]

Polisi drws agored

Yn 2016, newidiodd ei bolisi trwyddedu adnoddau megis fideos i drwydded agored Comin Creu (CC-BY-SA).

Gweithdrefnau rheoli

Mae gorchwyl gwaith CNC yn cynnwys dros 40 math o orchwylion rheoli sydd wedi'u hetifeddu ganddynt. Maent yn cynnwys:^[10]

• clustnodi a chaniatáu Safleoedd o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig (SSSIs)
• deunydd ymbelydrol: niwclear ac fel arall
• trwyddedu rhywogaethau a warchodir dan ddeddfau Ewropeaidd
• trwyddedu morwrol
• trwyddedu torri coed
• rheoli'r defnydd o ddŵr a llifogydd
• rheoli gwastraff a phacio yn sgil cynlluniau cyfnewid Ewropeaidd
• pysgodfeydd masnachol: llysywod, eog a physgod cregyn
• rheoli cyfyngiadau a nodi lleoliadau tir agored dan Ddeddf Hawliau Tramwyo, 2000
• diwydiant trwm