Cymdeithas Dafydd ap Gwilym
Oxford University Welsh Society From Wikipedia, the free encyclopedia
Cymdeithas Dafydd ap Gwilym yw cymdeithas Gymraeg Prifysgol Rhydychen.
Cymdeithas Gymraeg yw hi, yn hytrach na Saesneg fel ei chwaer-gymdeithas, Cymdeithas y Mabinogi yng Nghaergrawnt.
Hanes
Sefydlwyd y Gymdeithas yn 1886, sy’n ei gwneud y gymdeithas hynaf ym Mhrifysgol Rhydychen, ar wahân i gymdeithas yr Undeb. Adwaenir ar lafer i’w haelodau fel “Y Dafydd”. Yn y 1990au ymddangosodd sawl rhifyn o gylchgrawn y gymdeithas, Yr Aradr, sy'n cynnwys erthyglau a gwaith creadigol gan yr aelodau yn bennaf, ond hefyd gan rai o'r siaradwyr gwadd.
Ym mysg yr aelodau sylfaenol oedd O. M. Edwards a John Morris-Jones. Derbyniwyd merched yn aelodau yn ystod y flwyddyn academaidd 1966-1967. Cedwir y llyfrau cofnodion yn Llyfrgell Bodley.
Traddodiadau
Enwyd y Gymdeithas ar ôl y bardd Dafydd ap Gwilym, a bu’n draddodiad i bob cyfarfod gychwyn gyda darlleniad o’i waith gan y Caplan, a thrafodaeth arno.
‘Roedd gan y Gymdeithas rhai defodau ffurfiol a swyddi gyda theitlau mawreddog, er mae y bwriadwyd y rhain i fod yn eironig. Erbyn heddiw cadwyd y teitl Caplan ar gyfer y cadeirydd, a chadwyd swydd mawreddog yr Archarogldarthydd.
Bu’n draddodiad ar un adeg i aelodau a chyn-aelodau’r gymdeithas gyfarfod yn flynyddol ar faes yr Eisteddfod Genedlaethol.
Rhes flaen (chwith i'r dde): G.O. Williams, T.I. Ellis, P. Macaulay Owen, Evan J. Jones, Hywel Davies, Jeremiah Williams, B.B. Thomas,J. Lloyd-Jones, T.J. Rowlands, G.A. Edwards, D. J. Lewis, C. Wynne Griffith, J. Williams-Hughes, Griffith Rees, T.J. Jones
Ail res (de i'r chwith): J. Edwards, R.H. Evans, D.J. Davies, J.H. Williams, R.I. Aaron, D. M. Jones, E. Pryce Jones, Dewi W. Powell, H.V. Morris-Jones, H. Williams, M. Elis-Williams, A. Tudno Williams, J.H. Griffith
Cefn (chwith i'r dde): Llewelyn Jones, D. J. Williams, T. Meurig Wynne, H. Winter Jones, D.J. Samuel, E. Goronwy Owen, M. Hughes-Thomas, J.E. Davies, H.D. Lewis, G.R. Evans, I. Oswy Davies
Llywyddion
Dyma rai o gyn-Gymrodorion y Brifysgol sydd wedi gwasanaethu, neu sy'n gwasanaethau heddiw fel Llywydd anrhydeddus ar y Gymdeithas:
- Syr John Rhys (1886-1919)
- Goronwy Edwards (1919-1948)
- Syr Idris Foster (1948-1978)
- D. Ellis Evans (1930-2013)
- Syr Rees Davies (1938–2005)
- Robert Evans (g.1943)
- Rosalind Temple
- David Willis
Rhai cyn-aelodau
- O. M. Edwards - llenor ac addysgwr
- Ifan ab Owen Edwards - sylfaenydd yr Urdd
- Gwynfor Evans - gwleidydd
- Bruce Griffiths - geiriadurwr
- W. J. Gruffydd - ysgolhaig a gwleidydd
- Guto Harri - darlledwr
- John Puleston Jones - diwynydd a llenor
- R. Tudur Jones - ysgolhaig
- D. Densil Morgan - diwynydd ac ysgolhaig
- Rhodri Morgan - gwleidydd
- John Morris-Jones - ysgolhaig
- Elan Clos Stephens y ferch gyntaf i fod yn aelod ac i fod yn Gaplan
- D. J. Williams - llenor a chenedlaetholwr
- Gwilym Owen Williams - archesgob
- Thomas Parry-Williams – bardd ac ysgolhaig
- J. E. Meredith - awdur a gweinidog Presbyteraidd
- Jeremy Miles - gwleidydd
- Elinor Wyn Reynolds - golygydd a llenor
- Angharad Price - llenor ac academydd
- Sioned Puw Rowlands - llenor
- Damian Walford Davies - darlithydd a llenor
- Gwern Gwynfil Evans - dyn busnes a gwleidydd
Llenyddiaeth
- Cofio’r Dafydd: Cymdeithas Dafydd ap Gwilym 1886–1986, gol. D. Ellis Evans ac R. Brinley Jones (Abertawe: Tŷ John Penry, 1987)
Dolenni allanol
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.