Elfen Grŵp 11

Grŵp o un-ar-ddeg elfen yn y tabl cyfnodol ydy elfen grŵp 11. Maen nhw i gyd yn fetelau trosiannol ac maen nhw i gyd dros y canrifoedd wedi'u defnyddio fel deunydd crai arian (Saesneg: coinage). Yn nhrefn safonnol IUPAC mae grŵp 11 yn cynnwys: copr (Cu), arian (elfen) (Ag), aur (Au) a roentgeniwm (Rg).

Grŵp →	11
↓ Cyfnod
4	29 Cu
5	47 Ag
6	79 Au
7	111 Rg
Allwedd Metelau trosiannol Elfennau primordaidd Synthetig

Caiff roentgeniwm ei gynnwys yn y grŵp hwn yn unig oherwydd trefn ei electronnau; mae ganddi hanner oes o nemor 3.6 eiliad.

Hanes

Mae aelodau'r grŵp hwn, ar wahân i roentgeniwm yn gyfarwydd i ddyn ers cynhanes gan eu bod ar gael yn naturiol. Sylwer ar y y symbol am aur: AU.

Priodweddau

Mae patrwm yr electronnau'n debyg rhwng aelodau unigol y teulu, yn enwedig ar du allan y gragen, er mai gwan iawn ydy'r patrwm yn y grŵp neu'r teulu hwn o elfennau:

29	copr	2, 8, 18, 1
47	Arian (elfen)	2, 8, 18, 18, 1
79	aur	2, 8, 18, 32, 18, 1
111	roentgeniwm	2, 8, 18, 32, 32, 18, 1

Oherwydd eu fod y metalau hyn yn isel iawn o ran gwrthiant trydanol, cânt eu defnyddio'n aml mewn weiar, yn enwedig copr gan ei fod yn rhatach na'r lleill.

Cymhwysiad

(i'w barhau)