Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan

Bardd ac uchelwr o ogledd-ddwyrain Cymru oedd Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan (c.1485-1553). Roedd yn byw ym mhlas Lleweni Fechan, ger Llanelwy.^[1] Roedd ei ferch Alis Wen yn brydyddes ar y mesurau caeth hefyd.

Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan
Ganwyd	1485  Lleweni
Bu farw	1553
Dinasyddiaeth	Cymru
Galwedigaeth	bardd
Cysylltir gyda	Tudur Aled
Tad	Ieuan ap Llywelyn Fychan
Mam	Annes ferch Rhys ap Cynwrig ap Robert
Plant	Alis Wen, Anne Gruffudd, Thomas Griffith

Gwaith llenyddol

Cymerodd ran fel comisiynydd yn Eisteddfod Caerwys, 1523, gyda Tudur Aled a thri bardd arall. Er ei fod yn feistr llwyr ar y gynghanedd a rheolau Cerdd Dafod, nid oedd yn fardd proffesiynol ond yn ŵr bonheddig a ganai er pleser. Mae'r rhan fwyaf o'i waith yn gerddi serch traddodiadol. Ond canodd ar destunau eraill hefyd, yn cynnwys cerddi gofyn a chanu ar bynciau crefyddol.^[1]

Cyfansoddodd farwnad nodedig i'w gyfaill Tudur Aled lle mae'n ei gymharu â beirdd mawr y gorffennol fel Taliesin ac Iolo Goch ac yn canmol ei ddysg.^[2]

Llyfryddiaeth

• Detholiad o waith Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan, gol. J. C. Morrice (Bangor, 1910)

Ceir testun marwnad Gruffudd i Tudur Aled yn:

• T. Gwynn Jones (gol.), Gwaith Tudur Aled, 2 gyfrol (Caerdydd, 1926). Atodiad.