Robyn Léwis

Cyfreithiwr, cyn-Archdderwydd a llenor o Gymro From Wikipedia, the free encyclopedia

Remove ads

Cyfreithiwr, llenor a chyn-Archdderwydd oedd Robyn Léwis neu Robin Llŷn (Hydref 1929 – 12 Awst 2019).[1]

Ffeithiau sydyn Ganwyd, Bu farw ...
Remove ads

Bywyd cynnar ac addysg

Ganwyd Robyn yn Llangollen ond symudodd y teulu i dref glan-môr Nefyn pan oedd yn dair oed. Roedd ei dad o Ynys Môn a'i daid o gyffiniau y Cilie yng Ngheredigion. Roedd ei fam yn athrawes Ffrangeg a magwyd ef yn dair-ieithog. Bu hefyd yn ymddiddori mewn Almaeneg a Sbaeneg.[2] Roedd ganddo frawd Richard (Dic) a bu farw yn 2018. Aeth i Ysgol Ramadeg Pwllheli ac Ysgol Fonedd Rydal. Cyn mynd i'r coleg treuliodd flwyddyn yn Ffrainc. Mynychodd Goleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth lle cychwynodd radd BA Ffrangeg a Saesneg ond newidiodd i radd yn y gyfraith.[3]

Remove ads

Gyrfa

Bu'n ieithydd am gyfnod, cyn dod yn gyfreithiwr. Wedi bwrw erthyglau cyfraith ym Mangor sefydlodd ei hun fel cyfreithiwr ym Mhwllheli. Daeth yn ddirprwy farnwr a Chofiadur Cynorthwyol yn Llys y Goron. Wedi ymddeol yn gynnar o'r swydd honno, daeth yn fargyfreithiwr yn Gray's Inn, Llundain. Enillodd ddoethuriaeth ym Mhrifysgol Cymru, Bangor am ei draethawd ymchwil "Geiriaduraeth y Gyfraith", ar dermau Cymraeg y gyfraith.

Bu hefyd yn darlithio ar y Gyfraith yn y Gymraeg i ddosbarthiadau nos am tua phum mlynedd.

Gwleidyddiaeth

Ar ddechrau ei yrfa, roedd yn weithgar gyda'r Blaid Lafur a sefodd fel ymgeisydd seneddol yn Ninbych yn etholiad cyffredinol 1955. Yn ystod yr 1960au fe adawodd y Blaid Lafur ac ymuno â Phlaid Cymru.

Daeth yn gynghorydd yn ardal Llŷn, a sefodd fel ymgeisydd seneddol Plaid Cymru dros ardal Caernarfon yn etholiad 1970, pan ddaeth yn ail gyda 33% o'r bleidlais. Bu hefyd yn is-lywydd i'r blaid.

Ymddiswyddodd o Blaid Cymru yn 2006 fel protest yn erbyn penderfyniad Elinor Bennett - gwraig arweinydd y blaid ar y pryd, Dafydd Wigley - i dderbyn anrhydedd yr OBE gan y Frenhines.

Llenor

Urddwyd ef i'r Wisg Wen yn Eisteddfod Bro Myrddin ym 1974. Enillodd y Fedal Ryddiaith yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Dyffryn Lliw 1980 am Esgid yn gwasgu. Bu'n Archdderwydd, dan yr enw Robin Llŷn, o 2003 hyd 2006. Dyma'r tro cyntaf i'r Archdderwydd gael ei ddewis trwy bleidlais ymhlith holl aelodau'r Orsedd, a'r tro cyntaf i lenor nad oedd yn fardd gael ei ddewis i'r swydd. Ers 1981 roedd yn Swyddog Cyfraith Gorsedd y Beirdd.

Remove ads

Bywyd personol

Roedd ei wraig, Gwenan Lloyd yn hanu o Borthmadog a Blaenau Ffestiniog - bu farw yn 2013. Treuliodd ef gyfnod yng nghartref gofal Plas Hafan, Nefyn cyn ei farwolaeth yn 89 oed.[4]

Gweithiau

Remove ads

Cyfeiriadau

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads