Sioux

Defnyddir yr enw Sioux am nifer o grwpiau ethnig brodorol yn yr Unol Daleithiau. Rhennir hwy i dair prif adran:

• Isanti ("Cyllell", yn wreiddiol o enw llyn yn Minnesota): yn byw yn nwyrain taleithiau Gogledd a De Dakota, yn Minnesota a gogledd Iowa. Gelwir hwy yn aml yn Santee neu'n Dakota.
• Ihanktowan-Ihanktowana ("Pentref-yn-y-pen-draw" a "Pentref-bychan-yn-y-pen-draw", yn byw yn ardal Afon Minnesota. Ystyrir hwy fel y Sioux canol, ac yn aml gelwir hwy yn Yankton neu'n Dakota Gorllewinol.
• Teton ("Preswylwyr y Paith"): y Sioux mwyaf gorllewinol, yn enwog fel helwyr a rhyfelwyr; gelwir hwy yn Lakota.

Sioux

Enghraifft o:	grŵp ethnig
Math	pobloedd brodorol Gogledd America
Lleoliad	De Dakota, Minnesota, Gogledd Dakota, Montana
Gwladwriaeth	Canada, Unol Daleithiau America
Dynodwyr
Freebase	/M/0fk3s
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Tatanka Lyotake ("Sitting Bull"), Hunkpapa, pennaeth Lakota, circa 1885

Heddiw mae tua 150,000 o Sioux, gyda gwarchodfeydd iddynt yng Ngogledd a De Dakota, Minnesota, Nebraska, a Manitoba a de Saskatchewan yng Nghanada.

Sioux enwog

Hanesyddol

• Taoyateduta (Little Crow) — Pennaeth yn ystod Rhyfel Dakota 1862
• Tatanka Lyotake (Sitting Bull) — Pennaeth yn ystod Brwydr Little Bighorn
• Gall (Pizi) — Pennaeth yn ystod Brwydr Little Bighorn
• Thasuka Witco (Crazy Horse) — Enwog am ei ddewrder a'i arweiniad mewn rhyfel
• Makhpiya-luta (Red Cloud) — Pennaeth yn ystod Rhyfel Red Cloud
• Tasunkakokipapi (Young Man Afraid Of His Horses) — Pennaeth Oglala yn ystod Rhyfel Red Cloud
• Ishtakhaba (Sleepy Eye) — Pennaeth y Sisseton yng nghanol y 19g
• Hehaka Sapa (Black Elk) — Dyn sanctaidd Lakota, ffynhonnell Black Elk Speaks a llyfrau eraill
• Tahca Ushte (Lame Deer) — Dyn sanctaidd Lakota

Diweddar

• Robert "Tree" Cody, Canwr ffliwt (Dakota)
• Elizabeth Cook-Lynn, academig, awdur ac ymgyrchwr
• Mary Crow Dog, awdur ac ymgyrchwr
• Vine Deloria, Jr., awdur ac ymgyrchwr
• Illinois Jacquet, sacsoffonydd jazz
• Russell Means, ymgyrchwr (Oglala)
• Ed McGaa, awdur a pheilot US Marine Corp, (Oglala)
• Eddie Spears, actor (Lakota Sioux Lower Brule)
• Michael Spears, actor (Lakota Sioux Lower Brule)
• John Trudell, actor
• Floyd Red Crow Westerman, canwr ac actor (Dakota)
• Leonard Peltier, carcharwyd am ladd dau swyddog FBI yn 1975