Tyddewi

Dinas bach yn Sir Benfro, Cymru, yw Tyddewi^[1] (Saesneg: St Davids).^[2] Hi yw dinas leiaf Cymru a sedd esgobaeth Tyddewi. O ran llywodraeth leol fe'i lleolir yng nghymuned Tyddewi a Chlos y Gadeirlan. Mynyw oedd ei henw mewn Cymraeg Canol, o'r enw lle Lladin, Menevia. Yn ôl traddodiad fe'i sefydlwyd gan Dewi Sant yn y 6g. Mae Eglwys Gadeiriol Tyddewi yn dominyddu'r dref.

Tyddewi

Math	dinas
Enwyd ar ôl	Dewi Sant
Poblogaeth	1,751
Daearyddiaeth
Ardal warchodol	Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro
Sir	Sir Benfro
Gwlad	Cymru
Arwynebedd	17.93 mi²
Gerllaw	Afon Alun
Yn ffinio gyda	Rhosson
Cyfesurynnau	51.8822°N 5.2686°W
Cod OS	SM755255
Cod post	SA62
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Paul Davies (Ceidwadwyr)
AS/au y DU	Henry Tufnell (Llafur)
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Paul Davies (Ceidwadwyr)^[3] ac yn Senedd y DU gan Henry Tufnell (Llafur).^[4]

Hanes

Mynyw (Lladin: Menevia) yw'r hen enw am y fan lle y sefydlodd Dewi Sant ei abaty. Enw arall ar y lle yw Glyn Rhosyn. Mae cyfeiriad at y fynachlog mewn llawysgrif Wyddelig a ysgrifennwyd tua 800, sef merthyradur Oengus. Roedd yn safle brysur yn y cyfnod hwn gan fod y rhan fwyaf o'r teithio yn y cyfnod hwn yn cael ei wneud ar y môr, o'r cyfandir, o Lydaw a Chernyw i Iwerddon ac i'r gogledd.

Ymwelodd Gerallt Gymro â Thyddewi yn ystod ei daith trwy Gymru yn 1188.

Eisteddfod

Cynhaliwyd yr Eisteddfod Genedlaethol yma yn 2002.

Oriel

• 
  Golygfa ar Dyddewi
• 
  Oriel y Parc

• 
  Palas yr Esgob
• 
  Sgwar Tyddewi, c.1885

Gweler hefyd

• Arfordir Tyddewi (SoDdGA)
• Annales Cambriae
• Esgob Tyddewi
• Esgobaeth Tyddewi