USB

USB (byrfodd o'r Saesneg: Universal Serial Bus) yw'r safon rhyngwladol a ddefnyddir yn aml i gysylltu teclynnau electronig â'i gilydd. Fel arfer, fe'i ceir ar gebl i gysylltu dau ddyfais cyfrifiadurol neu i wefru teclyn ymylol, cyfrifiadurol fel y llygoden, yr allweddell neu gamera digidol. Fe'i rhyddhawyd gyntaf yn Nhachwedd 1994 a chedwir y safonnau (2019) gan Fforwm yr IF (USB Implementers Forum). Hyd at 2019 cafwyd tair cenhedlaeth o fanylebau: USB 1.x a ddaeth allan yn 1994, USB 2.0 yn Ebrill 2000, ac USB 3.x yn 2009.^[1]

Chwith: dau 'dderbynydd' (receptacle) USB 3.0 Standard-A a (dde) dau dderbynydd USB 2.0 Standard-A wedi eu lleoli ar banel cyfrifiadur

Co bach y cwmni SanDisk a ryddhawyd yn 2009: SanDisk Cruzer Micro, 4GB

USB

USB derbynnydd Math A
Enghraifft o:	protocol suite, interface standard, de facto standard
Math	serial bus, multi-lane serial bus, peripheral bus, connector, electrical connector
Dechrau/Sefydlu	1996
Rhagflaenwyd gan	PS/2 connector, serial port, Apple Desktop Bus, parallel port, game port
Yn cynnwys	USB 1.0, USB 1.1, USB 2.0, USB 3.0, USB 3.1, USB 3.2, USB4 1.0, USB4 2.0
Rhagflaenydd	parallel port, game port
Gwefan	https://www.usb.org/
Dynodwyr
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Yn 2019 roedd y fforwm yr USB IF yn gweithio ar safon ar gyfer fersiwn di-wifr, gan ddefnyddio'r un gweithdrefnau (protocolau), sef technoleg ultra-wideband gyda graddfa trosglwyddo data o hyd at 480 Mbit.

Datblygwyd yr Universal Serial Bus i symleiddio a gwella'r cysylltiad rhwng cyfrifiaduron personol a dyfeisiau ymylol, o'i gymharu â chysylltiadau an-safonol neu ad-hoc a oedd eisoes yn bodoli eisoes.^[2]

O safbwynt y defnyddiwr y cyfrifiadur, roedd yr USB yn haws i'w defnyddio mewn sawl ffordd. Mae'r USB yn cysylltu'n otomatig, felly nid oes angen i'r defnyddiwr addasu gosodiadau ar y ddyfais a rhyngwyneb y cyfrifiadur ar gyfer cyflymder neu fformat y data ayb. Ar y pryd roedd hyn yn gam sylweddol i'r cyfeiriad iawn, ac yn hwyluso'r gwaith i'r defnyddiwr.^[3] Mae safoni'n digwydd ar ochr y gwesteiwr (neu 'host'), felly gall unrhyw declyn ymylol ddefnyddio unrhyw dderbynydd; gelwir hyn yn "hot pluggable" - nid oes raid ailgychwyn y cyfrifiadur er mwyn iddo adnabod y ddyfais ymylol.

Gan fod y ddyfais ymylol yn derbyn ei gwefr o'r rhyngwyneb (y cyfrifiadur), yna nid oes yn rhaid i'r ddyfais ymylol fod â'i chyflenwad trydan ei hun, yn enwedig pan fo'r teclyn yn un bychan.

Ar gyfer cynhyrchwyr caledwedd a datblygwyr meddalwedd, mae'r safon USB yn dileu'r angen i ddatblygu rhyngwynebau perchnogol i declynau ymylol newydd. Mae'r ystod eang o gyflymder trosglwyddo sydd ar gael o ddyfeisiadau addas ar gyfer rhyngwyneb USB yn amrywio o'r allweddellau a'r llygoden syml i fyny i ffrydio rhyngwynebau fideo cymhleth.

Adnabod y derbynyddion (y socedi)

Derbynyddion (socedi) sydd ar gael ar gyfer pob cysylltydd

Cysylltydd	USB 1.0 1996	USB 2.0 2001	USB 2.0 Diwygiwyd	USB 3.0 2011	USB 3.1 2014	USB 3.2 2017
Cyfradd data	1.5 Mbit/s (Low Speed)	480 Mbit/s (High Speed)	480 Mbit/s (High Speed)	5 Gbit/s (SuperSpeed)	10 Gbit/s (SuperSpeed+)	20 Gbit/s (SuperSpeed+)
	12 Mbit/s (Full Speed)
Safon	Math A			Math A		Ddim ar gael
	Math B			Math B		Ddim ar gael
Mini	Ddim ar gael	Mini A		Daeth i ben		Ddim ar gael
	Ddim ar gael	Mini B				Ddim ar gael
	Ddim ar gael	Ddim ar gael	Mini AB			Ddim ar gael
Micro	Ddim ar gael	Ddim ar gael	Micro A	Daeth i ben		Ddim ar gael
	Ddim ar gael	Ddim ar gael	Micro B	Micro B		Ddim ar gael
	Ddim ar gael	Ddim ar gael	Micro AB	Daeth i ben		Ddim ar gael
Duplex llawn	Ddim ar gael	Ddim ar gael	Ddim ar gael	Ddim ar gael	Type-C

Logos

• 
  Certified USB
• 
  "Y Tryfer", sy'n nodi fod y ddyfais wedi cyrraedd safon USB.^[4]
• 
  Logo Hi-Speed USB; Rhagfyr 2013
• 
  Cerdyn ehangu o un i 4 slot; 2010
• 
  SuperSpeed USB; 2011
• 
  Logo'r fersiwn di-wifr; heb ei lansio yn 2019.