Άγιος Βαρθολομαίος

Αυτό το λήμμα αφορά το νησί της Καραϊβικής. Για τον ομώνυμο άγιο του Χριστιανισμού, δείτε: Απόστολος Βαρθολομαίος.

Ο Άγιος Βαρθολομαίος (γαλλικά: Saint-Barthélemy, προφέρεται Σεν-Μπαρτελεμί, επισήμως: Κοινότητα του Αγίου Βαρθολομαίου,^[3] γαλλικά: Collectivité de Saint-Barthélemy), είναι πρώην αποικία της Σουηδίας, σήμερα προτεκτοράτο της Γαλλίας που δημιουργήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου του 2007, αποτελούμενη κυρίως από τη νήσο του Αγίου Βαρθολομαίου και διάφορες άλλες νησίδες. Είναι μια από τις τέσσερις περιοχές των Μικρών Αντιλλών της Καραϊβικής που αποτελούν τις Γαλλικές Δυτικές Ινδίες. Έχει συνολική έκταση 21 τ.χλμ. και πληθυσμό 10.464^[1] κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2024 (κατατάσσεται 233η). Πρωτεύουσα είναι η Γουσταβία.

Κοινότητα του Αγίου-Βαρθολομαίου Collectivité de Saint-Barthélemy
Σημαία Εθνόσημο
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη	Γουσταβία 17°53′52.47″N 62°51′2.0″W
Επίσημες γλώσσες	γαλλικά
Πρόεδρος της Γαλλίας Νομάρχης Πρόεδρος του Εδαφικού Συμβουλίου	Εμανουέλ Μακρόν Βενσάν Μπερτόν Μπρούνο Μαγκρά
Ανεξαρτησία γαλλική αποικία υπερπόντια επικράτεια	1648 22 Φεβρουαρίου 2007
Έκταση  • Σύνολο	21 km2 (232η)
Πληθυσμός  • Εκτίμηση 2024   • Απογραφή Ιαν. 2007   • Πυκνότητα	10.464[1] (233η)  8.450[2]   498,3 κατ./km2 (28η)
Νόμισμα	Ευρώ (€) (EUR)
Ζώνη ώρας	AST (UTC -4)
Internet TLD	.bl κατοχυρωμένο χωρίς να είναι σε χρήση, .fr και .gp σε χρήση

Ετυμολογία

Το νησί ονομάστηκε από τον Χριστόφορο Κολόμβο προς τιμήν του μικρότερου αδερφού του, Βαρθολομαίου Κολόμβου το 1493.^[4]

Ιστορία

Πρώιμη περίοδος

Οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού πιθανότατα ήταν οι Ταΐνο και οι Αραουάκοι, οι οποίοι ονόμαζαν το νησί «Ouanalao»,^[5] αν και πιστεύεται ότι το νησί δεν κατοικήθηκε μόνιμα λόγω της έλλειψης πηγών νερού και του εδάφους του.^[6] Ο Χριστόφορος Κολόμβος ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που έφτασε στο νησί το 1493.^[5] Οι σποραδικές επισκέψεις συνεχίστηκαν για τα επόμενα εκατό χρόνια έως ότου άρχισε να λαμβάνει χώρα ο επίσημος αποικισμός του.^[7]

17ος αιώνας

Μέχρι το 1648 στο νησί είχαν εγκατασταθεί Γάλλοι, ενθαρρυνόμενοι από τον Φιλίπ ντε Λονγκβιλιέρ ντε Πουανσί, τον υπολοχαγό-κυβερνήτη της Γαλλικής Εταιρείας Δυτικών Ινδιών, αρχικά περίπου 50 έως 60 άποικοι, αργότερα ο πληθυσμός αυξήθηκε από μικρότερους αριθμούς που προέρχονταν από τον Άγιο Χριστόφορο.^[8][9] Με επικεφαλής τον Ζακ Ζεντ (Jacques Gentes), οι νέες αφίξεις άρχισαν να καλλιεργούν κακάο. Ωστόσο, ο οικισμός δέχθηκε επίθεση από τους Καραΐβους το 1656 και εγκαταλείφθηκε για λίγο.^[5][8][10]

Ο Ντε Πουανσί ήταν ο κυρίαρχος διοικητής αυτής της περιόδου και μέλος του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη. Διευκόλυνε τη μεταβίβαση κυριότητας από τη γαλλική «Εταιρεία Αμερικανικών Νήσων» (Compagnie des Îles de l'Amérique) στο Τάγμα. Συνέχισε να κυβερνά το νησί μέχρι το θάνατό του το 1660. Πέντε χρόνια αργότερα, αγοράστηκε από τη Γαλλική Εταιρεία Δυτικών Ινδιών μαζί με τα άλλα αγαθά του Τάγματος στην Καραϊβική.^[5][8] Μέχρι το 1674, η εταιρεία διαλύθηκε και τα νησιά έγιναν μέρος του Γαλλικού Βασιλείου και προστέθηκαν στην αποικία της Γουαδελούπης.^[10][8]

18ος αιώνας

Σφραγίδα του κυβερνήτη της σουηδικής αποικίας, 1784–1877

Ιστορικά τεταρτημόρια (1801)

Άποψη του Αγίου Βαρθολομαίου

Το νησί αποδείχθηκε οικονομικά ανεπιτυχές και υποτάχθηκε σε δραστηριότητες πειρατών (κυρίως ο Ντανιέλ Μοντμπάρς γνωστός και ως «Μοντμπάρς ο εξολοθρευτής»), καθώς και οι λεηλασίες των Βρετανών, που του επιτέθηκαν το 1744.^[5][8] Θεωρώντας έτσι ότι δεν έχει μεγάλη αξία, ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ δίνει το νησί στη Σουηδία το 1784 ως αντάλλαγμα για προνόμια συναλλαγών στο Γκέτεμποργκ.^[11][8] Αυτή η αλλαγή κυριαρχίας έφερε την πρόοδο και την ευημερία καθώς οι Σουηδοί κήρυξαν τη Γουσταβία (που πήρε το όνομά της από τον Σουηδό βασιλιά) ελεύθερο λιμάνι, κατάλληλο για εμπόριο από τους Ευρωπαίους για αγαθά, συμπεριλαμβανομένου του λαθρεμπορίου.^[12][8][5]

19ος αιώνας

Η δουλεία ασκήθηκε στον Άγιο Βαρθολομαίο σύμφωνα με το διάταγμα για την αστυνομία των σκλάβων και των ελεύθερων έγχρωμων ανθρώπων^[13] του 1787. Στις 9 Οκτωβρίου του 1847 παραχωρήθηκε στους τελευταίους νόμιμους σκλάβους στη σουηδική αποικία του Αγίου Βαρθολομαίου η ελευθερία τους από το κράτος.^[14][8] Δεδομένου ότι το νησί δεν ήταν περιοχή φυτείας, οι απελευθερωμένοι σκλάβοι υπέστησαν οικονομικές δυσκολίες λόγω έλλειψης ευκαιριών για απασχόληση.^{[15][εκκρεμεί παραπομπή]}

Το 1852, ένας καταστροφικός τυφώνας^{[εκκρεμεί παραπομπή]} έπληξε το νησί και μετά ακολούθησε και πυρκαγιά.^[8] Η οικονομία υπέφερε, και έτσι η Σουηδία προσπάθησε να απαλλαγεί από το νησί.^[8] Μετά από δημοψήφισμα το 1877, η Σουηδία επέστρεψε το νησί στη Γαλλία το 1878,^[16] το οποίο διοικήθηκε ως τμήμα της Γουαδελούπης.^[11][8]

20ος αιώνας

Στις 19 Μαρτίου του 1946, οι κάτοικοι του νησιού έγιναν Γάλλοι πολίτες με πλήρη δικαιώματα.^[5] Με λίγες οικονομικές προοπτικές στα νησιά, πολλοί άντρες από τον Άγιο Βαρθολομαίο έπιασαν δουλειά στον Άγιο Θωμά για να στηρίξουν τις οικογένειές τους.^[8] Ο οργανωμένος τουρισμός και τα ξενοδοχεία ξεκίνησαν σοβαρά τη δεκαετία του 1960 και αναπτύχθηκαν στη δεκαετία του 1970 και μετά, ειδικά μετά την κατασκευή της λωρίδας προσγείωσης του νησιού που μπορούσε να φιλοξενήσει αεροσκάφη μεσαίου μεγέθους.^[8] Το νησί σύντομα έγινε γνωστό ως πολυτελής προορισμός υψηλής ποιότητας, όπου σύχναζαν πολλές διασημότητες, όπως η Γκρέτα Γκάρμπο, ο Χάουαρντ Χιουζ, ο Ντέιβιντ Ροκφέλερ, ο Τσέβι Τσέις, ο Στιβ Μάρτιν και ο Τζόνι Χαλιντέι.^[5] Η αύξηση του αριθμού των τουριστών οδήγησε σε αύξηση του βιοτικού επιπέδου και γρήγορο εκσυγχρονισμό.^[8]

21ος αιώνας

Ο Άγιος Βαρθολομαίος ήταν για πολλά χρόνια μια γαλλική κοινότητα μέρος της Γουαδελούπης, η οποία είναι μια υπερπόντια περιοχή και τμήμα της Γαλλίας. Μέσω δημοψηφίσματος το 2003, οι κάτοικοι των νησιών ζήτησαν διαχωρισμό από τη διοικητική δικαιοδοσία της Γουαδελούπης, και αυτό τελικά επιτεύχθηκε το 2007.^[8] Το νησί του Αγίου Βαρθολομαίου έγινε μια υπερπόντια συλλογικότητα (COM). Ένα διοικητικό εδαφικό συμβούλιο εκλέχθηκε για τη διοίκησή του, το οποίο έχει παράσχει στο νησί έναν ορισμένο βαθμό αυτονομίας. Ένας γερουσιαστής εκπροσωπεί το νησί στο Παρίσι. Ο Άγιος Βαρθολομαίος διατήρησε το καθεστώς του ελεύθερου λιμανιού.^[17][18] Ο Άγιος Βαρθολομαίος έπαψε να είναι μια εξόχως απόκεντρη περιοχή και έφυγε από την ΕΕ, για να γίνει ΥΧΕ, (Υπερπόντια Χώρα ή Επικράτεια) την 1η Ιανουαρίου του 2012.

Το νησί υπέστη ζημιές από τον τυφώνα Ίρμα τον Σεπτέμβριο του 2017, αλλά ανέκαμψε γρήγορα και στις αρχές του 2018 οι μεταφορές και η ηλεκτρική ενέργεια λειτουργούσαν σε μεγάλο βαθμό.^[5]

Πολιτική

Το λιμάνι του Αγίου Βαρθολομαίου

Το νησί αποτελεί υπερπόντια κοινότητα της Γαλλίας και μέρος της Γουαδελούπης, η οποία είναι υπερπόντιος νομός και περιοχή της Γαλλίας, συνεπώς ανήκει στην ΕΕ. Το 2003 σε δημοψήφισμα οι κάτοικοι του νησιού ενέκριναν την απόσχισή τους από τη Γουαδελούπη και τη δημιουργία ξεχωριστής υπερπόντιας κοινότητας της Γαλλίας. Ύστερα από απόφαση του γαλλικού Κοινοβουλίου, στις 22 Φεβρουαρίου του 2007 τέθηκε σε ισχύ ο νόμος για την παραχώρηση καθεστώτος επικράτειας στο νησί του Αγίου Βαρθολομαίου. Νομάρχης είναι ο Βενσάν Μπερτόν (από τις 28 Μαρτίου 2022) και Πρόεδρος του Εδαφικού Συμβουλίου (εξελέγη στις 16 Ιουλίου του 2007) ο Μπρούνο Μαγκρά.

Εκλογές

Πρόσφατες (2022)

Οι τελευταίες εκλογές διεξήχθησαν στις 20 Μαρτίου 2022.^[19]

2022 Πρώτα αποτελέσματα^[20][21]

Λίστα		Κύριος υποψήφιος	Πρώτος γύρος		Δεύτερος γύρος		Έδρες	+/−
			Ψήφοι	%	Ψήφοι	%
	Saint-Barth d'abord	Ρομαρίκ Μαγκρά	1.625	46,15	1.905	49,16	6	−8
	Saint-Barth Action-Équilibre	Ελέν Μπερνιέ	953	27,07	1.970	50,86	13	+9
	Unis pour Saint-Barthélémy	Xavier Lédée	943	26,78
Έγκυρα ψηφοδέλτια			3.521	98,10	3.875	98,65
Άκυρες ή λευκές ψήφοι			68	1,90	53	1,35
Σύνολο			3.589	100,00	3.928	100,00	19
Αποχή			1.726	32,47	1.388	26,17
Συμμετοχή			5.315	67,53	5.316	73,83

2007

Εδαφικό Συμβούλιο, 1η και 8 Ιουλίου 2007

Κόμματα	Ψήφοι	%	Έδρες
Πρώτα ο Άγιος Βαρθολομαίος!/Ένωση για Κίνημα του Λαού (Saint-Barth d’abord!, Μπρούνο Μαγκρά)	2.399	72.23	16
Όλοι Ενωμένοι για τον Άγιο Βαρθολομαίο (Tous unis pour St-Barthélemy, Καριν Μιότ-Ρισάρ)	330	9,94	1
Δράση, Ισορροπία και Διαφάνεια (Action Equilibre et Transparence, Μαξίμ Ντεσούς)	330	9,94	1
Μαζί για τον Άγιο Βαρθολομαίο (Ensemble pour St-Barthélemy, Μπενουά Σοβέν )	262	7,89	1
Σύνολο	3.321	100,0	19
Πηγή: RFO

2012

Εκλογές για το 19μελές Εδαφικό Συμβούλιο διεξήχθησαν στις 18 Μαρτίου 2012.

Εδαφικό Συμβούλιο, 18 Μαρτίου 2012

Κόμματα	Ψήφοι	%	Έδρες
Πρώτα ο Άγιος Βαρθολομαίος!/Ένωση για Κίνημα του Λαού (UMP)- (Saint-Barth d’abord!, Μπρούνο Μαγκρά)	2.626	73,78	16
Όλοι για τον Άγιο Βαρθολομαίο(Tous pour Saint-Barth, Μπενουά Σοβέν)	567	15,93	2
Άγιος Βαρθολομαίος σε Κίνηση (St Barth en Mouvement, Μαξίμ Ντεσούς)	366	10,28	1
Σύνολο (συμμετοχή 71,49%)	3.559	100,00	19
Πηγή: MemoireStBarth.COM

2017

Κύριο λήμμα: Εκλογές Εδαφικού Συμβουλίου στον Άγιο Βαρθολομαίο (2017)

Οικονομία

Ο Άγιος Βαρθολομαίος δεν έχει καλλιεργήσιμο έδαφος ούτε πόσιμο νερό. Αρχικά ήταν εμπορικός σταθμός και σταθμός ανεφοδιασμού κουρσάρων. Σήμερα η οικονομία του νησιού βασίζεται στον τουρισμό. Το νησί είναι διάσημο για τις 22 παραλίες του, πολλές από τις οποίες προστατεύονται από κοραλλιογενείς υφάλους, καθώς και για θαλάσσια σπορ, όπως οι καταδύσεις^[22]. Ιδιαίτερης αισθητικής είναι και τα κτίρια του νησιού, με εμφανή τη σουηδική επιρροή.

Μεταφορές

Αφίξεις στο νησί γίνονται είτε με πλοίο της γραμμής από τον Άγιο Μαρτίνο ή αεροπλάνο. Το μοναδικό αεροδρόμιο του νησιού είναι στο Σεν Ζαν. Η προσέγγιση του αεροδρομίου είναι δύσκολη, καθώς οι πιλότοι πρέπει να περάσουν ξυστά πάνω από μια πλαγιά με σπίτια για να προσγειωθούν. Στις 24 Μαρτίου 2001, ένα αεροπλάνο συνετρίβη κατά τη διαδικασία προσέγγισης του αεροδρομίου, με αποτέλεσμα να πεθάνουν όλοι οι επεμβαίνοντες και ένα άτομο στο έδαφος^[23]. Οι πιλότοι χρειάζονται ειδική άδεια για να προσγειωθούν στο αεροδρόμιο.

Παραπομπές

1. INSEE. «Populations légales 2021 Recensement de la population Régions, départements, arrondissements, cantons et communes» (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2024.
2. (Γαλλικά) INSEE. «Résultats de l'enquête de recensement pour les communes de moins de 10 000 habitants enquêtées en 2004, en 2005, en 2006 ou en 2007». Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2008.
3. Κείμενα που εγκρίθηκαν europarl.europa.eu
4. «The World Fact Book». Government. CIA Fact Book. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2019.
5. «History of St. Barths Island». Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2019.
6. There currently is not enough archeological evidence to give a more detailed description about the pre-Columbian presence; see Sebastiaan Knippenberg, 'Much To Choose From: The Use and Distribution of Siliceous Stone in the Lesser Antilles' in Corinne L. Hofman, Anne van Duijvenbode (eds.), Communities in Contact: Essays in Archaeology, Ethnohistory & Ethnography of the Amerindian Circum-Caribbean (Sidestone Press, Leiden, 2011) p. 175.
7. «The World Factbook». cia.gov. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2009.
8. «Saint Barthelemy – History». Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2019.
9. Julianne Maher, 'Fishermen, Farmers, Traders: Language and Economic History on St. Barthélemy, French West Indies' in Language in Society, Vol. 25, No. 3 (Sep. 1996), pp. 374–406.
10. Reinhard H. Luthin, 'St. Bartholomew: Sweden's Colonial and Diplomatic Adventure in the Caribbean' in The Hispanic American Historical Review, Vol. 14, No. 3 (Aug. 1934), pp. 307–324.
11. Saint Barthélemy (France), October 1877: Integration into France Direct Democracy (in γερμανική)
12. Sullivan, pp. 22–23
13. Ordinance concerning the Police of Slaves and free Coloured People. Source: 'Mémoire St Barth', Saint-Barthélemy. Memoirestbarth.com; Francine M. Mayer, and Carolyn E. Fick, "Before and After Emancipation: Slaves and Free Coloreds of Saint-Barthélemy (French West Indies) in The 19th Century." Scandinavian Journal of History 1993 18 (4): 251–273.
14. « 9 octobre » (1847) Source: 'Mémoire St Barth', Saint-Barthélemy. Memoirestbarth.com (in γαλλική).
15. Sullivan, p. 24
16. Sullivan, pp. 157–159
17. Nash, KC (2008). St Barts Travel Adventures. Hunter Publishing, Inc. σελ. 14. ISBN 978-1-58843-704-4.
18. «The World Fact Book». Introduction. CIA Fact Book. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2011.
19. «Elections territoriales pour plusieurs collectivités d'Outre-mer le 20 mars». Outre-mer la 1ère (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2022.
20. «Résultat du premier tour des élections territoriales» (PDF). www.saint-barth-saint-martin.gouv.fr. 20 Μαρτίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 1 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2022..
21. «Election territoriale à Saint Barthélemy : Les électeurs seront rappelés aux urnes pour départager les trois listes en présence». Guadeloupe la 1ère. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2022..
22. Άγιος Βαρθολομαίος, το πολύτιμο νησί^{[νεκρός σύνδεσμος]} franceguide.com. Ανακτήθηκε την 18 Απριλίου 2012
23. Plane Crashes and Significant Airliner Events in 2001 Airsafe.com (2011) Ανακτήθηκε την 18 Απριλίου 2012

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Άγιος Βαρθολομαίος

• Επίσημη ιστοσελίδα του Αγίου Βαρθολομαίου (Αγγλικά)