![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/ShahAbbasPortraitFromItalianPainter.jpg/640px-ShahAbbasPortraitFromItalianPainter.jpg&w=640&q=50)
Αμπάς ο Μέγας
Σάχης του Σαφαβιδικού Ιράν / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Αμπάς Α΄ (περσικά: عباس یکم, 27 Ιανουαρίου 1571 – 19 Ιανουαρίου 1629), κοινώς γνωστός ως Αμπάς ο Μέγας (شاه عباس بزرگ ), ήταν ο 5ος Σαφαβιδικός σάχης (βασιλιάς) του Ιράν και θεωρείται γενικά ένας από τους μεγαλύτερους ηγεμόνες της ιρανικής ιστορίας και της δυναστείας των Σαφαβιδών. Ήταν ο τρίτος γιος του σάχη Μοχάμεντ Χονταμπάντα.[3]
Αμπάς Α΄ ο Μέγας | |
---|---|
![]() | |
Γενικές πληροφορίες | |
Όνομα στη μητρική γλώσσα | شاه عباس صفوی (Περσικά) |
Γέννηση | 27 Ιανουαρίου 1571 Χεράτ |
Θάνατος | 19 Ιανουαρίου 1629[1][2] Μαζανταράν |
Τόπος ταφής | Imamzadeh Habib ibn Musa (Kashan) |
Χώρα πολιτογράφησης | Αυτοκρατορία των Σαφαβιδών |
Θρησκεία | Σιιτισμός |
Εκπαίδευση και γλώσσες | |
Ομιλούμενες γλώσσες | αζέρικα περσικά γεωργιανά |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | πολιτικός μονάρχης κυβερνήτης |
Οικογένεια | |
Σύζυγος | Γιαχάν Μπεγκούμ Πριγκίπισσα Μάρτα της Καχετίας d:Q100257858 |
Τέκνα | Μοχαμάντ Μπακέρ Μιρζά Σολτάν Μοχάμαντ Μιρζά |
Γονείς | Μοχάμαντ Χονταμπάντα και Χαΐρ αλ-Νισά Μπεγκούμ |
Αδέλφια | Χαμζά Μιρζά |
Οικογένεια | Σαφαβίδες |
Αξιώματα και βραβεύσεις | |
Αξίωμα | Σάχης (1588–1629) |
![]() | |
δεδομένα |
Αν και ο Αμπάς θα ηγείτο της κορυφής της στρατιωτικής, πολιτικής και οικονομικής δύναμης του Ιράν των Σαφαβιδών, ανέβηκε στο θρόνο σε μια ταραχώδη περίοδο για τη χώρα. Υπό την αναποτελεσματική διακυβέρνηση του πατέρα του, η χώρα σπαράσσονταν από τη διχόνοια μεταξύ των διαφόρων φατριών του στρατού των Κιζιλμπάς, οι οποίοι σκότωσαν τη μητέρα και τον μεγαλύτερο αδελφό του Αμπάς. Εν τω μεταξύ, οι εχθροί του Ιράν, η Οθωμανική Αυτοκρατορία (ο μεγάλος του εχθρός) και οι Ουζμπέκοι, εκμεταλλεύτηκαν αυτό το πολιτικό χάος για να καταλάβουν εδάφη για λογαριασμό τους. Το 1588, ένας από τους ηγέτες των Κιζιλμπάς, ο Μουρσίντ Κολί Χαν, ανέτρεψε τον σάχη Μοχάμεντ με πραξικόπημα και τοποθέτησε τον 16χρονο Αμπάς στο θρόνο. Ωστόσο, ο Αμπάς σύντομα κατέλαβε την εξουσία για τον εαυτό του.
Υπό την ηγεσία του, το Ιράν ανέπτυξε το σύστημα γκιλμάν, όπου χιλιάδες Τσερκέζοι, Γεωργιανοί και Αρμένιοι σκλάβοι-στρατιώτες εντάχθηκαν στην πολιτική διοίκηση και τον στρατό. Με τη βοήθεια αυτών των νεοσύστατων στρωμάτων της ιρανικής κοινωνίας (που είχαν ξεκινήσει από τους προκατόχους του αλλά επεκτάθηκαν σημαντικά κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του), ο Αμπάς κατάφερε να επισκιάσει τη δύναμη των Κιζιλμπάς στην πολιτική διοίκηση, τον βασιλικό οίκο και τον στρατό. Αυτές οι ενέργειες, καθώς και οι μεταρρυθμίσεις του ιρανικού στρατού, του επέτρεψαν να πολεμήσει τους Οθωμανούς και τους Ουζμπέκους και να ανακαταλάβει τις χαμένες επαρχίες του Ιράν, συμπεριλαμβανομένης της Καχετίας, τον λαό της οποίας υπέβαλε σε ευρείας κλίμακας σφαγές και εκτοπίσεις. Μέχρι το τέλος του Οθωμανικού Πολέμου 1603-1618, ο Αμπάς είχε ανακτήσει την κατοχή της Υπερκαυκασίας και του Νταγκεστάν, καθώς και τμήματα της Ανατολικής Ανατολίας και της Μεσοποταμίας. Πήρε επίσης πίσω εδάφη από τους Πορτογάλους και τους Μογγόλους και επέκτεινε την ιρανική κυριαρχία και επιρροή στον Βόρειο Καύκασο, πέρα από τα παραδοσιακά εδάφη του Νταγκεστάν.
Ο Αμπάς ήταν μεγάλος κτίστης και μετέφερε την πρωτεύουσα του βασιλείου του από το Καζβίν στο Ισφαχάν, καθιστώντας την πόλη το αποκορύφωμα της αρχιτεκτονικής των Σαφαβιδών. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, μετά από μια ίντριγκα στην αυλή στην οποία ενεπλάκησαν αρκετοί κορυφαίοι Τσερκέζοι, ο Αμπάς άρχισε να υποψιάζεται τους ίδιους του τους γιους και τους σκότωσε ή τους τύφλωσε.