Βουδαπέστη
Πρωτεύουσα της Ουγγαρίας / From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Βουδαπέστη είναι η πρωτεύουσα και η πολυπληθέστερη πόλη της Ουγγαρίας και η ένατη μεγαλύτερη πόλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε πληθυσμό εντός των ορίων της πόλης.[9][10][11] Η πόλη έχει πληθυσμό (εκτίμηση 2017) 1.752.286 σε μια έκταση περίπου 525 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η Βουδαπέστη είναι πόλη και περιφέρεια και αποτελεί το κέντρο της μητροπολιτικής περιοχής της, που έχει έκταση 7.626 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 3.303.786, που αποτελεί το 33% του πληθυσμού της Ουγγαρίας.[12][13]
Βουδαπέστη | |||
---|---|---|---|
| |||
47°29′54″N 19°2′27″E | |||
Χώρα | Ουγγαρία[1] | ||
Διοικητική υπαγωγή | Ουγγαρία | ||
Ίδρυση | 17 Νοεμβρίου 1873 | ||
Διοίκηση | |||
• Δήμαρχος της Βουδαπέστης | Γκέργκεη Κάρατσον (από 2019)[2][3][4] | ||
• Μέλος του/της | Δίκτυο Δημιουργικών Πόλεων Παγκόσμια Ομοσπονδία Τουριστικών Πόλεων[5] | ||
Έκταση | 52.514 εκτάριο[6] | ||
Υψόμετρο | 102 μέτρα | ||
Πληθυσμός | 1.671.004 (1 Ιανουαρίου 2023)[7] | ||
Ταχ. κωδ. | 1011–1239[8] | ||
Τηλ. κωδ. | 1 | ||
Ζώνη ώρας | UTC+01:00 UTC+02:00 | ||
Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
Σχετικά πολυμέσα | |||
δεδομένα (π • σ • ε ) |
Η ιστορία της Βουδαπέστης ξεκίνησε όταν ένας αρχαίος Κελτικός οικισμός μετατράπηκε στη Ρωμαϊκή πόλη Ακουίνκο (Aquincum),[14][15] την πρωτεύουσα της Κάτω Παννονίας.[14] Οι Ούγγροι έφτασαν εκεί στα τέλη του 9ου αιώνα,[16] αλλά η περιοχή λεηλατήθηκε από τους Μογγόλους το 1241–42.[17] Η επανιδρυμένη Βούδα έγινε ένα από τα κέντρα της αναγεννησιακής ουμανιστικής κουλτούρας το 15ο αιώνα.[18][19][20] Τη Μάχη του Μόχατς το 1526 ακολούθησαν σχεδόν 150 χρόνια Οθωμανικής κυριαρχίας.[21] Μετά την ανακατάληψη της Βούδας το 1686 η περιοχή εισήλθε σε μια νέα εποχή ευημερίας, με την Πέστη-Βούδα να γίνεται παγκόσμια πόλη μετά την ενοποίηση Βούδας, Όμπουντας και Πέστης στις 17 Νοεμβρίου 1873, με το όνομα «Βουδαπέστη» που δόθηκε στη νέα πρωτεύουσα. Η Βουδαπέστη έγινε επίσης συμπρωτεύουσα της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας,[22] μιας μεγάλης δύναμης που διαλύθηκε το 1918, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η πόλη ήταν το επίκεντρο της Ουγγρικής Επανάστασης του 1848, της Μάχης της Βουδαπέστης το 1945, και της Ουγγρικής Επανάστασης του 1956.[23][24]
Η Βουδαπέστη είναι μια παγκόσμια πόλη Βήτα+ (η Αθήνα είναι Βήτα) με δυνατότητες στο εμπόριο, τα χρηματοοικονομικά, τα μέσα ενημέρωσης, τη μόδα, την τέχνη, την έρευνα, την τεχνολογία, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία.[25][26] Είναι το χρηματοοικονομικό κέντρο της Ουγγαρίας[27] και κατατάχθηκε δεύτερη ταχύτερα αναπτυσσόμενη αστική οικονομία της Ευρώπης.[28] Η Βουδαπέστη είναι η έδρα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας,[29] της Ευρωπαϊκής Αστυνομικής Ακαδημίας[30] και του πρώτου γραφείου εξωτερικού του Οργανισμού Προώθησης Επενδύσεων της Κίνας.[31] Στην πόλη βρίσκονται πάνω από 40 κολέγια και πανεπιστήμια, όπως το Πανεπιστήμιο Ετβες Λόραντ, το Πανεπιστήμιο Κορβίνος, το Πανεπιστήμιο Σέμελβαϊς και το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας και Οικονομικών της Βουδαπέστης.[32][33] Σε λειτουργία από το 1896[34] το Μετρό της πόλης εξυπηρετεί 1,27 εκατομμύρια και το Δίκτυο Τραμ 1,08 εκατομμύρια επιβάτες ημερησίως.[35]
Η κεντρική περιοχή της Βουδαπέστης κατά μήκος του ποταμού Δούναβη αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και διαθέτει πολλά μνημεία κλασικής αρχιτεκτονικής, όπως το Ουγγρικό Κοινοβούλιο και το Κάστρο της Βούδας.[36] Η πόλη διαθέτει επίσης περίπου 80 γεωθερμικές πηγές,[37] το μεγαλύτερο σύστημα σπηλαίων ζεστού νερού,[38] τη δεύτερη μεγαλύτερη συναγωγή και το τρίτο μεγαλύτερο κτίριο κοινοβουλίου στον κόσμο.[39] Η Βουδαπέστη προσελκύει ετησίως περίπου 12 εκατομμύρια ξένους τουρίστες, που την καθιστούν πολύ δημοφιλή προορισμό στην Ευρώπη.[40] Η πόλη επιλέχτηκε ως ο καλύτερος ευρωπαϊκός προορισμός το 2019, σε μεγάλη δημοσκόπηση του EBD, τουριστικού οργανισμού που συνεργάζεται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.[41] Ήταν επίσης στην κορυφή της λίστας των καλύτερων ευρωπαϊκών προορισμών το 2020 του Big7Media.[42] Η Βουδαπέστη κατατάχθηκε επίσης τρίτη καλύτερη ευρωπαϊκή πόλη σε παρόμοια δημοσκόπηση του Which?.[43]