Ιατρική ηθική
From Wikipedia, the free encyclopedia
Η ιατρική ηθική είναι ένας εφαρμοσμένος κλάδος της ηθικής που αναλύει την πρακτική της κλινικής ιατρικής και τη σχετική επιστημονική έρευνα. Η ιατρική ηθική βασίζεται σε ένα σύνολο αρχών στις οποίες μπορούν να αναφερθούν οι επαγγελματίες υγείας σε περίπτωση σύγχυσης ή σύγκρουσης. Αυτές οι αρχές περιλαμβάνουν τον σεβασμό στην αυτονομία, τη μη πρόκληση βλάβης (primum non nocere), την ευεργεσία και τη δικαιοσύνη.[1]
Τέτοιες αρχές μπορεί να επιτρέπουν στους γιατρούς, στους παρόχους φροντίδας και στις οικογένειες να δημιουργήσουν ένα σχέδιο θεραπείας και να εργαστούν προς τον ίδιο κοινό στόχο.[2] Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτές οι τέσσερις αρχές δεν κατατάσσονται με σειρά σπουδαιότητας ή συνάφειας.[3] Μπορεί, ωστόσο, να προκύψει μια σύγκρουση που οδηγεί στην ανάγκη για ιεράρχηση σε ένα ηθικό ζήτημα, έτσι ώστε ορισμένα ηθικά στοιχεία να υπερισχύσουν άλλων με σκοπό την εφαρμογή της καλύτερης ηθικής κρίσης σε μια δύσκολη ιατρική κατάσταση.[4] Η ιατρική ηθική είναι ιδιαίτερα σημαντική σε αποφάσεις σχετικά με την ακούσια θεραπεία και την ακούσια νοσηλεία.
Στην ιατρική ηθική υπάρχουν αρκετοί κώδικες δεοντολογίας. Ένας από τους σημαντικότερούς είναι ο όρκος του Ιπποκράτη, όπου αναφέρονται κάποιες βασικές αρχές για τους επαγγελματίες του ιατρικού τομέα.[4] Το έγγραφο αυτό χρονολογείται από τον 5ο αι. π.Χ.[5] Επίσης, τόσο η Διακήρυξη του Ελσίνκι (1964) όσο και ο Κώδικας της Νυρεμβέργης (1947) περιέχουν ένα σύνολο αρχών σημαντικών για την ιατρική ηθική.
Καθώς το πεδίο της ιατρικής ηθικής συνεχίζει να εξελίσσεται και να αλλάζει κατά τη διάρκεια της ιστορίας, η εστίαση παραμένει στη δίκαιη, ισορροπημένη και ηθική σκέψη σε όλα τα πολιτιστικά και θρησκευτικά υπόβαθρα σε όλο τον κόσμο.[6][7] Ο τομέας της ιατρικής ηθικής περιλαμβάνει τόσο την πρακτική εφαρμογή σε κλινικά περιβάλλοντα όσο και την επιστημονική εργασία στη φιλοσοφία, στην ιστορία και στην κοινωνιολογία.
Βασικά ζητήματα που άπτονται της ιατρικής ηθικής είναι η ευθανασία, το ιατρικό απόρρητο, η ενημερωμένη συναίνεση και οι συγκρούσεις συμφερόντων στην υγειονομική περίθαλψη.[8][9][10][11] Επιπλέον, η ιατρική ηθική και η κουλτούρα συνδέονται μεταξύ τους, καθώς διαφορετικοί πολιτισμοί εφαρμόζουν τις ηθικές αξίες με διαφορετικό τρόπο, δίνοντας μερικές φορές μεγαλύτερη έμφαση στις οικογενειακές αξίες και υποβαθμίζοντας τη σημασία της αυτονομίας. Αυτό οδηγεί σε μια αυξανόμενη ανάγκη για πολιτισμικά ευαίσθητους γιατρούς και επιτροπές δεοντολογίας σε νοσοκομεία και άλλους χώρους υγειονομικής περίθαλψης.[6][7][12]