Ιτελμένοι
Ιθαγενής λαός της Χερσονήσου Καμτσάτκα στη Ρωσία / From Wikipedia, the free encyclopedia
Οι Ιτελμένοι (ιτελμενικά: Итәнмән, ρωσικά: Ительмены ) είναι μια εθνοτική ομάδα από τη χερσόνησο Καμτσάτκα στη Ρωσία. Η ιτελμενική γλώσσα σχετίζεται μακρινά με την τσουκοτική γλώσσα και την κοριακική, αλλά τώρα έχει σχεδόν εξαφανιστεί, ενώ η συντριπτική πλειονότητα των Ιτελμένων είναι γηγενείς ομιλητές της ρωσικής γλώσσας. Έχει δημοσιευτεί και γραμματική της ιτελμενικής γλώσσας[3].
Итәмән Ительмены | |
---|---|
Ομάδα Ιτελμένων χορευτών, 2013 | |
Συνολικός πληθυσμός | |
3.211 | |
Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς | |
Ρωσία ! Ρωσία Kamchatka Krai ! Κράι Καμτσάτκα | 3.193[1] |
Ουκρανία ! Ουκρανία | 18[2] |
Γλώσσες | |
ιτελμενικά, ρωσικά | |
Θρησκεία | |
Πολυθεϊσμός, Σαμανισμός, Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία | |
Σχετιζόμενες εθνικές ομάδες | |
Τσούκτσι, Κοριάκες |
Οι γηγενείς λαοί της Καμτσάτκα (Ιτελμένοι, Αϊνού, Κοριάκες και Τσουβάνοι), που αναφέρονται συλλογικά ως Καμτσαντάλ, είχαν μια σημαντική κοινωνία κυνηγών-τροφοσυλλεκτών και ψαράδων με έως και πενήντα χιλιάδες ιθαγενείς, που κατοικούσαν στη χερσόνησο, πριν αποδεκατιστούν από την κατάκτηση των Κοζάκων τον 18ο αιώνα.
Τόσες πολλές επιμειξίες έλαβαν χώρα μεταξύ γηγενών και Κοζάκων, που ο όρος Καμτσαντάλ αναφέρεται πλέον στην πλειοψηφία του μικτού πληθυσμού, ενώ ο όρος Ιτελμένοι παρέμεινε αποκλειστικά για ομιλητές της ιτελμένικης γλώσσας. Μέχρι το 1993, είχαν απομείνει λιγότεροι από 100 ηλικιωμένοι ομιλητές της γλώσσας, αλλά περίπου 2.400 άτομα αυτοχαρακτηρίζονταν Ιτελμένοι στην απογραφή του 1989. Μέχρι το 2002, ο αριθμός αυτός είχε αυξηθεί σε 3.180 και υπάρχουν προσπάθειες αναβίωσης της γλώσσας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2010, υπήρχαν 3.193 Ιτελμένοι στη Ρωσία.
Οι Ιτελμένοι κατοικούσαν κυρίως στην κοιλάδα του ποταμού Καμτσάτκα στη μέση της χερσονήσου[4]. Μία από τις λίγες πηγές, που περιγράφουν τους Ιτελμένους πριν από την αφομοίωση, είναι ο Γκέοργκ Βίλχελμ Στέλερ, ο οποίος συνόδευσε τον Βίτους Μπέρινγκ στη Μεγάλη Βόρεια Εκστρατεία του (Δεύτερη εκστρατεία στην Καμτσάτκα).