Καντόνι του Νεσατέλ

Η Δημοκρατία και Καντόνι του Νεσατέλ (γαλλικά: la République et Canton de Neuchâtel‎‎) είναι ένα γαλλόφωνο καντόνι στη δυτική Ελβετία. Το 2019 ο πληθυσμός του ήταν 176.496 κάτοικοι, εκ των οποίων περί το 23% ήταν αλλοδαποί^[2]. Πρωτεύουσα του καντονιού είναι το Νεσατέλ.

Καντόνι του Νεσατέλ
Σημαία Έμβλημα
Χώρα	Ελβετία
Διοικητική υπαγωγή	Ελβετία
Πρωτεύουσα	Νοσατέλ
Ίδρυση	1034
Γλώσσες	Γαλλικά
Έκταση	802,24 km²
Υψόμετρο	430 μέτρα
Πληθυσμός	176.850 (31  Δεκεμβρίου 2018)[1]
Γεωγραφικές συντεταγμένες
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ιστορία

Το Νεσατέλ είναι το μόνο μέλος της σημερινής Ελβετίας που εισήλθε στη Συνομοσπονδία ως πριγκιπάτο (το 1814) και έχει μια μοναδική ιστορία. Ο πρώτος αναφερόμενος ηγέτης του, ο Ροδόλφος Γ΄ της Βουργουνδίας, ανέφερε το Νεσατέλ στη διαθήκη του το 1032. Το 1405, οι πόλεις της Βέρνης και του Νεσατέλ συνενώθηκαν. Τα εδάφη του Νεσατέλ είχαν περιέλθει στον Οίκο του Τσέρινγκεν του Φράιμπουργκ στα τέλη του 14ου αιώνα ως κληρονομιά από την άτεκνη Ελισάβετ, κόμισσα του Νεσατέλ, στους ανιψιούς της και στη συνέχεια το 1458 στον Οίκο του Μπάντεν.

Ο Γάλλος ιεροκήρυκας Γκιγιόμ Φαρέλ (Guillaume Farel) έφερε τις διδασκαλίες της Προτεσταντικής Μεταρρύθμισης στην περιοχή το 1530. Όταν ο Οίκος της Ορλεάνης-Λονγκβίλ εξαφανίστηκε με τον θάνατο της Μαρίας του Νεμούρ το 1707, το προτεσταντικό Νεσατέλ θέλησε να αποφύγει να περιέλθει σε έναν καθολικό κυβερνήτη. Νόμιμος κληρονόμος ήταν η Πωλ ντε Γκοντί (Paule de Gondi), Δούκισσα του Ρετζ, η οποία ήταν καθολική. Ο λαός του Νεσατέλ επέλεξε τον διάδοχό της μεταξύ δεκαπέντε υποψηφίων. Παρά τις παρεμβάσεις του Λουδοβίκου ΙΔ΄ της Γαλλίας, ο οποίος προώθησε ενεργά τους πολλούς Γάλλους υποψηφίους, ο λαός του Νεσατέλ επέλεξε το 1708 τον Προτεστάντη Βασιλιά Φρειδερίκο Α΄ της Πρωσίας, ο οποίος διεκδίκησε τον τίτλο με αρκετά περίπλοκο τρόπο, μέσω του Οίκου της Οράγγης και του Νασάου, που δεν κατάγονταν καν από την Ιωάννα του Ροτελίν.

Ο Φρειδερίκος Α΄ και οι διάδοχοί του κυβέρνησαν το Πριγκιπάτο του Νεσατέλ (γερμανικά: Fürstentum Neuenburg‎‎) σε προσωπική ένωση με την Πρωσία από το 1708 έως το 1798. Ο Ναπολέων Βοναπάρτης εκθρόνισε τον βασιλιά Φρειδερίκο Γουλιέλμο Γ΄ από πρίγκιπα του Νεσατέλ και όρισε αντ'αυτού τον Λούις Αλεξάντρ Μπέρτιερ, επικεφαλής της Αυλής του. Μετά τους Απελευθερωτικούς Πολέμους, το πριγκηπάτο περιήλθε εκ νέου στον Φρειδερίκο Γουλιέλμο Γ΄ το 1814^[3].

Έναν χρόνο αργότερα συμφώνησε να επιτρέψει στο πριγκηπάτο να ενταχθεί στην Ελβετική Συνομοσπονδία, τότε όχι ακόμη ολοκληρωμένο ομόσπονδο κράτος, αλλά συνομοσπονδία, ως πλήρες μέλος. Έτσι, το Νεσατέλ έγινε η πρώτη και μοναδική μοναρχία που προσχώρησε στα κατά τα άλλα δημοκρατικά ελβετικά καντόνια. Αυτό άλλαξε το 1848, όταν μια ειρηνική επανάσταση εγκατέστησε δημοκρατία, την ίδια χρονιά που η σύγχρονη Ελβετική Συνομοσπονδία μετατράπηκε σε Ομοσπονδία. Ο βασιλιάς Φρειδερίκος Γουλιέλμος Δ΄ της Πρωσίας δεν παραιτήθηκε αμέσως των δικαιωμάτων του και πραγματοποιήθηκαν αρκετές απόπειρες αντεπανάστασης, με αποκορύφωμα την κρίση του Νεσατέλ του 1856–57, μετά την οποία παραιτήθηκε τελικά από τις αξιώσεις του.

Παραπομπές

1. «Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Kanton, definitive Jahresergebnisse, 2018». στατιστική υπηρεσία. Federal Statistical Office. Ανακτήθηκε στις 28  Αυγούστου 2019.
2. Federal Department of Statistics (2008). «Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeit, Geschlecht und Kantonen». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (Microsoft Excel) στις 15 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2008.
3. Ilse Nicolas, "Militaria: Die Neffschandeller am Schlesischen Busch", στο Kreuzberger Impressionen (¹1969), Berlin: Haude & Spener, ²1979 (=Berlinische Reminiszenzen; vol. 26), pp. 111–114, here p. 111. (ISBN 3-7759-0205-8).