From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Μάριαν «Μάρεκ» Σπιχάλσκι (πολωνικά: Marian "Marek" Spychalski) (6 Δεκεμβρίου 1906 – 7 Ιουνίου 1980) ήταν Πολωνός αρχιτέκτονας στην προπολεμική Πολωνία, και αργότερα, στρατιωτικός διοικητής και κομμουνιστής πολιτικός. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν μέλος των πολωνικών υπόγειων δυνάμεων που δρούσαν εντός της Πολωνίας και ήταν ένας από τους ηγέτες της Λαϊκής Φρουράς, που ήταν τότε ο Λαϊκός Στρατός.[11] Κατείχε πολλές βασικές πολιτικές θέσεις κατά τη διάρκεια της εποχής της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας, κυρίως Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, δήμαρχος της Βαρσοβίας και Υπουργός Εθνικής Άμυνας.
Γεννημένος σε μια εργατική οικογένεια στο Λοτζ, ο Σπιχάλσκι αποφοίτησε από την Αρχιτεκτονική Σχολή του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας το 1931. Την ίδια χρονιά εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Πολωνίας (ΚΚΠ)[12] και διατήρησε την ιδιότητα του μέλους μετά τη ναζιστική-σοβιετική εισβολή, όταν το 1942 το ΚΚΠ έγινε το Πολωνικό Εργατικό Κόμμα, που μετονομάστηκε το 1948 σε Πολωνικό Κόμμα Ενωμένων Εργατών.[11] Πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ασχολήθηκε με την αρχιτεκτονική και κέρδισε αρκετούς εθνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς και βραβεία.[13]
Το 1943, ως μέρος της ανατρεπτικής σοβιετικής προσπάθειας να καταστρέψει το ανεξάρτητο πολωνικό κίνημα αντίστασης που σχετίζονταν με την πολωνική εξόριστη κυβέρνηση, κατήγγειλε στην Γκεστάπο διάφορα μέλη αυτών των αντιστασιακών οργανώσεων.[14]
Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατείχε μια σειρά από αξιώματα στην κυβέρνηση της Πολωνίας, με ένα από τα πρώτα να είναι του δημάρχου της Βαρσοβίας (18 Σεπτεμβρίου 1944 – Μάρτιος 1945), με τον πόλεμο να βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Μεταξύ άλλων θέσεων, ήταν επί μακρόν μέλος του Σέιμ, στενός φίλος του Βουαντίσουαφ Γκομούουκα και από το 1945 έως το 1948 ήταν αναπληρωτής υπουργός Άμυνας και μέλος του Πολιτικού Γραφείου του Πολωνικού Κόμματος Ενωμένων Εργατών.[15]
Απομακρύνθηκε από τις υπόλοιπες πολιτικές του θέσεις το 1949 και στη συνέχεια, το 1950 φυλακίστηκε ως μέρος των σταλινικών εκκαθαρίσεων των σοσιαλδημοκρατών το 1949–1953,[16] όπου κατηγορήθηκε για αντισοβιετικές τάσεις παρόμοιες με τον τιτοϊσμό.[12] Το 1951 εμφανίστηκε σε μια στημένη δίκη όπου του δόθηκε εντολή να δώσει επίσημη (και ψευδή) μαρτυρία κατά του Γκομούουκα.[12] Απελευθερώθηκε μόνο με τη μαζική απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων τον Απρίλιο του 1956, και στη συνέχεια επανήλθε στο Πολωνικό Κόμμα Ενωμένων Εργατών.[12]
Με την αποκατάσταση και την επιστροφή του Γκομούουκα στην εξουσία το 1956, ο Σπιχάλσκι έγινε υπουργός Εθνικής Άμυνας της Πολωνίας.[17] Το 1959 έγινε ξανά μέλος του Πολιτικού Γραφείου και το 1963 προήχθη σε Στρατάρχη.[15]
Το 1968, κατά τη διάρκεια της αντισημιτικής εκκαθάρισης του Πολωνικού Στρατού, μετά από αίτημα του Γκομούουκα άφησε τον Πολωνικό Στρατό και τη θέση του ως Υπουργός Άμυνας[12] για να αναλάβει πολιτικά πόστα ως Πρόεδρος του Μετώπου Εθνικής Ενότητας[15] και από 10 Απριλίου 1968 έως 23 Δεκεμβρίου 1970 ως Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας – ο de facto αρχηγός κράτους της Πολωνίας, με το Συμβούλιο να ήταν η de jure εκτελεστική αρχή στη Λαϊκή Δημοκρατία[11] – αν και ορισμένοι θεώρησαν ότι η θέση ήταν ως επί το πλείστον συμβολική.[18]
Ως αρχηγός κράτους, ο Σπιχάλσκι παραλίγο να δολοφονηθεί στο Διεθνές Αεροδρόμιο Τζίνα στο Πακιστάν την 1η Νοεμβρίου 1970 κατά τη διάρκεια των τελετών υποδοχής. Οι The Gettysburg Times ενημέρωσαν ότι ένας αντικομμουνιστής ισλαμιστής φονταμενταλιστής, ο Φερόζε Αμπουλάχ, οδήγησε ένα φορτηγό με μεγάλη ταχύτητα στην πολωνική αντιπροσωπεία, έχασε ελάχιστα τον στόχο του, αλλά σκότωσε τον Πολωνό Υφυπουργό Εξωτερικών Ζίγκφριντ Βόλνιακ (48) και τρεις Πακιστανούς εκπροσώπους, συμπεριλαμβανομένου του Αναπληρωτή Διευθυντή του Γραφείου Πληροφοριών και δύο φωτογράφων.[19]
Ο Σπιχάλσκι έχασε τις θέσεις του ως στενός συνεργάτης του Γκομούουκα, όταν ο Έντβαρντ Γκιέρεκ αντικατέστησε τον Γκομούουκα ως Πρώτος Γραμματέας του Πολωνικού Ενωτικού Εργατικού Κόμματος κατά τη διάρκεια των πολωνικών διαδηλώσεων το Δεκέμβριο του 1970.[18] Ο Σπιχάλσκι συνταξιοδοτήθηκε και έγραψε απομνημονεύματα τεσσάρων τόμων, τα οποία βρίσκονται τώρα στα αρχεία του Ιδρύματος Χούβερ στην Καλιφόρνια.[13] Πέθανε στις 7 Ιουνίου 1980, επιζώντας από τη σύζυγό του, Μπαρμπάρα, η οποία έγραψε επίσης για αυτόν.[13]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.