From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Πογκρόμ κατά των αναπήρων ήταν πογκρόμ που έλαβε χώρα τη νύχτα της 30ής Νοεμβρίου 1943, στην Αθήνα από τα Τάγματα Ασφαλείας. Ανάπηροι του πολέμου που νοσηλεύονταν σε νοσοκομεία της Αθήνας συνελήφθησαν από τα τάγματα ασφαλείας που ακολούθως τους παρέδωσαν στους Γερμανούς στις φυλακές Χαϊδαρίου και Χατζηκώστα. Εκτελέστηκαν 283 Έλληνες ανάπηροι πολέμου.[1][2]
Την περίοδο της κατοχής οι ανάπηροι του Ελληνοιταλικού πολέμου πρωτοστατούσαν στο εαμικό αντιστασιακό κίνημα.[3] Οι ανάπηροι αντιστασιακοί πρωτοστατούσαν στην αντικατοχικές ενέργειες, γεγονός το οποίο ενοχλούσε ορισμένους στρατιωτικούς.[4] Στις 4 Ιανουαρίου 1942 ιδρύθηκε ο Εθνικός Σύνδεσμος Αναπήρων Πολέμου 1940-1941 που αποτελούσε το κέντρο της οργάνωσης των αναπήρων στα νοσοκομεία της Αθήνας.[5] Εξέλεγαν επιτροπές οι οποίες ρύθμιζαν την αντιστασιακή δράση των αναπήρων και διεκδικούσαν καλύτερη περίθαλψη και συνθήκες νοσηλείας.[6] Οι επιτροπές λειτουργούσαν πολλές φορές με την ανοχή ή και τη στήριξη των νοσοκομειακών διοικήσεων, γεγονός που επέτρεπε στους οργανωμένους στο ΕΑΜ να απολαμβάνουν σχετική ελευθερία κινήσεων.[6]
Σε αντίθεση με τους κοινούς στρατιώτες, μεγαλη μερίδα της ηγεσίας του ελληνικού στρατού ανέλαβε κρατικές θέσεις και επέλεξε τη συνεργασία με τις δυνάμεις κατοχής.[7] Η παρουσία των ανάπηρων αντιστασιακών υποδήλωνε τη συνέχεια του αγώνα που ξεκίνησε στην Αλβανία και μείωνε το κύρος των δοσιλογικών κυβερνήσεων στη κοινή γνώμη.[7] Η κυβέρνηση Ράλλη θέλωντας να ανατρέψει τη συγκεκριμένη κατάσταση, ξεκίνησε να καταγγείλει την δράση των αναπήρων ως αντεθνική.[8]
Οι ανάπηροι πολέμου μάλιστα ήταν δραστήριοι, συμμετέχοντας επίσης στις επετείους της 25ης Μαρτίου και της 28ης Οκτωβρίου μαζί με φοιτητές και εργαζόμενους, καθώς επίσης και στις διαδηλώσεις κατά της τριπλής στρατιωτικής κατοχής και του λιμού. Επίσης έλαβαν μέρος στη Γενική απεργία και διαδήλωση της 22ας Ιουλίου 1943 ενάντια στην προοπτική επέκτασης της βουλγαρικής κατοχής στο μεγαλύτερο τμήμα της Κεντρικής Μακεδονίας. Μπροστάρηδες πάλι οι ανάπηροι με τα καροτσάκια τους και οι όρθιοι με τις πατερίτσες τους.
Τη νύχτα της 30ής Νοεμβρίου κλιμακώθηκε η επίθεση κατά των ανάπηρων από τα Τάγματα Ασφαλείας, υπό την επίβλεψη των Ες-Ες[9][10], όταν περικύκλωσαν με καμιόνια καθένα από τα δεκαεννιά νοσοκομεία της Αθήνας και ξέσπασαν πάνω στους ανάπηρους του πολέμου της Αλβανίας και τους συνέλαβαν βίαια. Πολλοί από τους ανάπηρους πέθαναν ή κατά τη μεταφορά τους ή μέσα στις φυλακές γιατί τα μη επουλωμένα τραύματά τους αιμορραγούσαν. Οι ανάπηροι στοιβάχτηκαν χωρίς τις πατερίτσες τους ή τα ξύλινα προσθετικά μέλη, στα καμιόνια και οδηγήθηκαν στα στρατόπεδα Χατζηκώστα και Χαϊδαρίου. Συνολικά έγιναν 283 εκτελέσεις. Το πογκρόμ απεικονίστηκε σε χαρακτικό από τον Τάσσο, ενώ στο Νοσοκομείο Σωτηρία ανεγέρθηκε μνημείο για τους εκτελεσθέντες αναπήρους.[11][12][13][14][15]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.