Τουβαλού
From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Τουβαλού (αγγλικά: Tuvalu) είναι κράτος του κεντρικού Ειρηνικού και βρίσκεται 1.050 χλμ. βορείως των Νησιών Φίτζι. Είναι ένα από τα μικρότερα και πλέον απομονωμένα κράτη του κόσμου και αποτελείται από εννέα κοραλλιογενείς βραχονησίδες με μήκος 579 χλμ. και συνολική έκταση λίγο μεγαλύτερη από 26 τ.χλμ. Η πρωτεύουσα είναι η ατόλη Φουναφούτι, όπου και βρίσκεται η Φονγκαφάλε και ο πληθυσμός της χώρας είναι 10.645[1] κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2017. Το Τουβαλού ήταν Βρετανική αποικία μέχρι το 1978 οπότε και ανεξαρτητοποιήθηκε. Το 2000 έγινε μέλος του Ο.Η.Ε. Το πολίτευμα της χώρας είναι Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία στα πλαίσια της Κοινοπολιτείας. Αρχηγός του Κράτους είναι ο Βασιλιάς Κάρολος ο Γ' του Ηνωμένου Βασιλείου και εκπροσωπείται από τον Γενικό Κυβερνήτη.
| Τουβαλού
Tuvalu | |||
|---|---|---|---|
| |||
Εθνικό σύνθημα: "Tuvalu mo te Atua" (στη γλώσσα του Τουβαλού) "Tuvalu for the Almighty""(Αγγλικά) "Τουβαλού για τους Πανίσχυρους" | |||
.svg) | |||
| Φουναφούτι 8°31′S 179°12′E | |||
Μεγαλύτερη πόλη | Φονγκαφάλε | ||
| αγγλικά, Τουβαλού | |||
| Κοινοβουλευτική Δημοκρατία / Συνταγματική Μοναρχία | |||
| Κάρολος Γ΄ Τοφίγκα Βαεβάλου Φαλάνι Φελέτι Τίο | |||
| Ανεξαρτησία από το Ηνωμένο Βασίλειο Ισχύον Σύνταγμα | 1η Οκτωβρίου 1978 1η Οκτωβρίου 1986 | ||
| • Σύνολο Ακτογραμμή | 26 km2 (227η) 24 km | ||
| Πληθυσμός • Απογραφή 2017 • Πυκνότητα | 10.645[1] (232η) 409,4 κατ./km2 (34η) | ||
| ΑΕΠ (ΙΑΔ) • Ολικό (2016) • Κατά κεφαλή | 39 εκατ. $[2] 3.566 $[2] | ||
| ΑΕΠ (ονομαστικό) • Ολικό (2016) • Κατά κεφαλή | 32 εκατ. $[2] 2.970 $[2] | ||
| ΔΑΑ (2021) |  0,641 [3] (130η) – μεσαίος | ||
| Νόμισμα | Δολάριο Τουβαλού και Δολάριο Αυστραλίας (AUD) | ||
| (UTC +12) | |||
| Internet TLD | .tv | ||
| Οδηγούν στα | αριστερά | ||
| Κωδικός κλήσης | +688 | ||
Βασιλικός ύμνος είναι το God Save the King. | |||
Το 2007 η κυβέρνηση των νησιών έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τις κλιματικές αλλαγές και επεσήμανε τον κίνδυνο να βυθιστούν τα νησιά στη θάλασσα εξαιτίας αυτών των αλλαγών.[4]
Πρόκειται για το τρίτο μικρότερο σε πληθυσμό κράτος στον κόσμο, μετά το Βατικανό και το Ναούρου. Ο πληθυσμός του (κατατάσσεται 232η), σύμφωνα με την απογραφή του 2017, είναι 10.645[1] κάτοικοι.
Το νησιωτικό κράτος αποτελείται από πολλές ατόλες (4 κοραλλιογενή νησιά και 5 πραγματικές ατόλες). Κυριότερες είναι:
- Βαϊτούπου
- Νανουμάνγκα
- Νανουμέα
- Νιουλακίτα[5]
- Νιουτάο
- Νούι
- Νουκουλαελάε
- Νουκουφετάου
- Φουναφούτι, η μεγαλύτερη ατόλη, η οποία ολόκληρη αποτελεί επίσημα την πρωτεύουσα. Εκεί βρίσκεται η μοναδική πόλη, Φονγκαφάλε, το διεθνές αεροδρόμιο και το μεγαλύτερο λιμάνι.
Στις ατόλες επικρατεί τροπικό κλίμα με πολλές βροχοπτώσεις (περίπου 3.500 χιλιοστά ετησίως- ειδικά την περίοδο από τον Νοέμβριο έως τον Μάρτιο) και η θερμοκρασία τον χρόνο φτάνει τους 27 βαθμούς Κελσίου περίπου κατά μέσο όρο. Η πρόσβαση από νησί σε νησί είναι δυσχερής, εξαιτίας πολλών κοραλλιογενών βράχων.
Το μεγαλύτερο υψομετρικό σημείο είναι 5 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, γεγονός που καθιστά το Τουβαλού τη χώρα με το δεύτερο μικρότερο υψόμετρο στον κόσμο, μετά τις Μαλδίβες. Το χαμηλό τους υψόμετρο καθιστά τα νησιά επιρρεπή στην άνοδο της στάθμης των θαλασσών λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας (φαινόμενο του θερμοκηπίου). Υπό αυτές τις συνθήκες, ο πληθυσμός ενδέχεται να εγκαταλείψει τα νησιά και να καταφύγει στη Νέα Ζηλανδία, στο Νιούε και στο νησί Κιόα των Φίτζι. Επιπλέον, η νησιωτική χώρα πλήττεται από τη λεγόμενη Παλίρροια του Βασιλιά (King Tide), η οποία μπορεί να προκαλέσει άνοδο του επιπέδου στάθμης της θάλασσας ψηλότερα από μια συνηθισμένη πλημμυρίδα.[6] Στο μέλλον, αυτό ίσως αποτελέσει απειλή για καθολική βύθιση του νησιού στη θάλασσα.
Το Τουβαλού έχει σχεδόν άγονο έδαφος και είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθεί για καλλιέργειες.
Οι κάτοικοι του Τουβαλού είναι Πολυνήσιοι, που εγκαταστάθηκαν στα νησιά περίπου 3.000 χρόνια πριν[7] ερχόμενοι από την Τόνγκα και τη Σαμόα. Στη διάρκεια της περιόδου πριν την έλευση των Ευρωπαίων, γίνονταν συχνά ταξίδια με κανό ανάμεσα στα πλησιέστερα νησιά. Τα οκτώ από τα 9 νησιά ήταν κατοικημένα. Από εκεί προέρχεται και η ονομασία της χώρας. Στην τοπική γλώσσα Tuvalu σημαίνει "οκτώ που στέκονται μαζί". Πιθανές αποδείξεις για φωτιά στις σπηλιές της Νανουμάνγκα υποδηλώνουν ανθρώπινη παρουσία πολύ αρχαιότερη.
Οι πρώτοι Ευρωπαίοι αντίκρισαν το Τουβαλού το 1568 έπειτα από την άφιξη του Άλβαρο ντε Μεντάνια ντε Νέιρα (Alvaro de Medaña de Neira) από την Ισπανία, ο οποίος αντίκρισε επίσης το νησί Νιούε.
Έως τον 18ο αιώνα κανένας άλλος Ευρωπαίος δεν πήγε στην περιοχή. Περουβιανοί δουλέμποροι πήγαν στα νησιά και εξανδραπόδισαν 400 κατοίκους από το Φουναφούτι και το Νουκουλαελάε. Ακολούθησαν ιεραπόστολοι.
Το 1892 τα νησιά έγιναν τμήμα του βρετανικού προτεκτοράτου, που ονομάστηκε Νησιά Έλλις. Το προτεκτοράτο εντάχθηκε στην Αποικία των Νησιών Γκίλμπερτ και Έλλις το 1916.
Το 1943 στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, το Τουβαλού επελέγη ως βάση για τις επιχειρήσεις των Συμμαχικών δυνάμεων εναντίον της Ιαπωνίας στον Ειρηνικό. Χιλιάδες πεζοναυτών στάθμευσαν στο νησί έως τον Δεκέμβριο του 1945.
Το 1974 εξαιτίας διαφορών μεταξύ εθνοτήτων εντός της αποικίας, οι Πολυνήσιοι των νησιών Έλλις ψήφισαν σε δημοψήφισμα υπέρ της απόσπασής τους από τους Μικρονήσιους των νησιών Γκίλμπερτ (τα οποία έγιναν το Κιριμπάτι). Τον επόμενο χρόνο τα Νησιά Έλλις έγιναν αυτόνομη βρετανική αποικία, με το όνομα Τουβαλού. Την 1η Οκτωβρίου του 1978 έγινε ανεξάρτητο κράτος.
Το 1979 η νεοσύστατη χώρα υπέγραψε σύμφωνο φιλίας με τις ΗΠΑ, οι οποίες αναγνώρισαν στο Τουβαλού τα κυριαρχικά του δικαιώματα επί 4 μικρών νησιών, τα οποία διεκδικούσε η Αμερική πρωτύτερα.
Δύο δραματικά γεγονότα έγιναν στη χώρα το έτος 2000. Στο πρώτο, 19 μαθήτριες του Γυμνασίου της Μοτουφούα και μία επιστάτρια απανθρακώθηκαν ενώ κοιμόντουσαν στη διάρκεια πυρκαγιάς στο σχολείο τους στις 9 Μαρτίου 2000.[8] Αργότερα ανακαλύφθηκε ότι τη φωτιά είχε βάλει μία μαθήτρια, η οποία είχε ανάψει κερί μες στη νύχτα, προκειμένου να διαβάσει.[9][10]
Το δεύτερο θλιβερό γεγονός ήταν ο θάνατος του εν ενεργεία πρωθυπουργού Ιονάτανα Ιονάτανα, τον Δεκέμβριο του 2000, λίγο μετά την εισδοχή της χώρας στον ΟΗΕ. Ήταν ο πρώτος πρωθυπουργός που πέθανε εν ενεργεία στην ιστορία της χώρας.[11]
Το μεγάλο πρόβλημα των νησιών είναι η αύξηση της θερμοκρασίας και η άνοδος της στάθμης των νερών, που προέρχεται από το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η άνοδος της στάθμης των θαλασσών κατά 20-40 μέτρα, σημαίνει ότι μπορεί να εξαφανιστεί η νησιωτική χώρα κάτω από τη θάλασσα τα επόμενα 100 χρόνια.[12][13] Το Τουβαλού θεωρείται ότι κινδυνεύει ιδιαίτερα από τις κλιματικές αλλαγές, σύμφωνα με τους επιστήμονες.[14]
Η χώρα δεν έχει καθόλου φυσικούς πόρους και η οικονομία βασίζεται κυρίως στην εξωτερική βοήθεια. Επίσης, παρατηρείται έλλειψη υποδομών και εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Οι κυβερνητικοί υπάλληλοι είναι αυτοί που αμείβονται περισσότερο στο νησί και έχουν σταθερό μισθό. Επίσης, οι κάτοικοι ασχολούνται με την αλιεία και τη γεωργία (παραγωγή κόπρας, δηλαδή αποξηραμένης ψίχας καρύδας). Σημαντικά έσοδα προέρχονται επίσης από την πώληση γραμματοσήμων και κερμάτων, καθώς επίσης και από τις άδειες αλιείας, που παραχωρούνται σε τρίτες χώρες και τα εμβάσματα των πολιτών της χώρας που εργάζονται στο εξωτερικό. Η βιομηχανία περιορίζεται σε μικρές μονάδες τουριστικών ειδών και τροφίμων.
Το 2002 το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν 1.600 Δολάρια ΗΠΑ τον χρόνο. Το νόμισμα της νησιωτικής χώρας είναι το Δολάριο Αυστραλίας.
Πηγές ενέργειας δεν υπάρχουν γενικά ή είναι περιορισμένες. Η ηλεκτρική ενέργεια προέρχεται από θερμοδυναμικούς σταθμούς και αξιοποιείται επίσης η ηλιακή ενέργεια. Γύρω στους 800 κατοίκους του Τουβαλού εργάζονταν τα προηγούμενα χρόνια στην εξόρυξη φωσφορικών αλάτων (φωσφάτων) στο Ναούρου ή ως ναυτικοί σε ξένα πλοία. Όταν σταμάτησε η εξόρυξη στο Ναούρου, 378 πολίτες του Τουβαλού παρέμειναν αβοήθητοι έως τον επαναπατρισμό τους, το 2006 έπειτα από κοινό πρόγραμμα της Αυστραλίας, της Νέας Ζηλαδίας και της ΕΕ, οι οποίες κατέβαλαν το μεγαλύτερο μέρος των εξόδων επιστροφής τους, ενώ η Ταϊβάν κατέβαλε τους οφειλόμενους μισθούς.[15] Επίσης, πηγή εισοδημάτων είναι και το Ταμείο που ιδρύθηκε το 1987 από την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο και υποστηρίζεται επίσης από την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα.
Το 2000 το Τουβαλού παραχώρησε για 12 χρόνια σε εταιρεία διάθεσης διευθύνσεων Διαδικτύου το δικαίωμα να χρησιμοποιεί αποκλειστικά το domain name ".tv" της χώρας, έναντι του ποσού των 50 εκατομμυρίων αμερικανικών δολαρίων. Το εν λόγω επίθεμα φάνηκε ελκυστικό ειδικά σε επιχειρήσεις που σχετίζονταν με το χώρο της τηλεόρασης, όταν μάλιστα άρχισαν να εξαντλούνται οι διευθύνσεις που τελειώνουν σε .com.
Εξαιτίας της απομόνωσης του νησιού, ελάχιστα εισοδήματα προέρχονται από τον τουρισμό. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο 100 τουρίστες επισκέπτονται τα νησιά.[16] Σχεδόν στο σύνολό τους οι επισκέπτες είναι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, εργάτες αρωγής και σύμβουλοι ή εκπρόσωποι μη κυβερνητικών οργανώσεων.
Το Τουβαλού κατηγορήθηκε για εξαγορά ψήφων για λογαριασμό της Ιαπωνίας στη Διεθνή Φαλαινοθηρική Επιτροπή, το 2006. Η Greenpeace εμμένει ότι όντως έγινε εξαγορά ψήφων[17] και το Τουβαλού έλαβε οικονομική βοήθεια από την Ιαπωνία το 2006.[18]
Το πλέον σημαντικό λιμάνι βρίσκεται στην πόλη Φουναφούτι. Εκεί βρίσκεται και ο μοναδικός αερολιμένας. Το Τουβαλού είναι από τις λίγες χώρες του κόσμου που δεν έχει σιδηροδρομικό δίκτυο και το οδικό δίκτυο καλύπτει 8 χιλιόμετρα, τα οποία είναι εξ ολοκλήρου ασφαλτοστρωμένα. Η οδήγηση γίνεται στα αριστερά.
Η επικοινωνία στο Τουβαλού βασίζεται στα δορυφορικά πιάτα για τηλεφωνικές κλήσεις και πρόσβαση στο διαδίκτυο. Αυτός είναι και ο λόγος που στο Τουβαλού είναι περισσότεροι από 900 αυτοί που είναι συνδρομητές σε δορυφορικές υπηρεσίες.
Ο πληθυσμός του νησιού έχει αυξηθεί κατά 31% από το 1979 και σύμφωνα με την απογραφή του 2017 έχει φτάσει τις 10.645[1] κατοίκους από 7.349 κατοίκους το 1979. Απαρτίζεται κυρίως από Πολυνήσιους. Το 4% περίπου είναι Μικρονήσιοι.
Τα νησιά είναι από τα πιο πυκνοκατοικημένα στην Ωκεανία, με περισσότερο από τον μισό συνολικό πληθυσμό να κατοικεί σε πόλεις (55%), οι οποίες είναι στην πραγματικότητα παραδοσιακοί οικισμοί (με πατροπαράδοτες καλύβες ή σπίτια από ξύλο). Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2021 τα 68,07 χρόνια (65,67 χρόνια οι άνδρες και 70,59 οι γυναίκες)[19]
Η εκπαίδευση στο Τουβαλού είναι δωρεάν και υποχρεωτική για τις ηλικίες 6 - 15 ετών. Κάθε νησί έχει και ένα δημοτικό σχολείο. Το σχολείο δευτεροβάθμια εκπαίδευσης του Μουτουφουά βρίσκεται στο Βαϊτούπου.
Θρησκεία
Γύρω στο 97% των κατοίκων του Τουβαλού ανήκουν στην Εκκλησία του Τουβαλού (Κονγκρεγκασιοναλιστές), που είναι Προτεσταντική χριστιανική εκκλησία. Στη χώρα υπάρχουν επίσης Αντβεντιστές (1,4%), Μπαχάι (1%), 67 Μάρτυρες του Ιεχωβά[20] και 205 Μορμόνοι της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών.[21]
Γλώσσα
Σχεδόν όλοι ομιλούν τη γλώσσα Τουβαλού, (είναι αυστραλονησιακή γλώσσα), ενώ στο Νούι ομιλούν μία γλώσσα που είναι παρόμοια με τα γκιλμπερτιανά (κιριμπάτι). Στη χώρα μιλούν επίσης τη σαμόα. Τα αγγλικά είναι επίσης επίσημη γλώσσα, όμως ελάχιστα χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή. Στις συνεδριάσεις του Κοινοβουλίου χρησιμοποιείται η γλώσσα Τουβαλού.
Το Τουβαλού είναι Συνταγματική Μοναρχία στα πλαίσια της Κοινοπολιτείας. Αρχηγός Κράτους είναι ο βασιλιάς του Τουβαλού, Κάρολος Γ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου, ο οποίος εκπροσωπείται από τον Γενικό Κυβερνήτη, ο οποίος διορίζεται με την έγκριση του Πρωθυπουργού. Η κυβέρνηση του Τουβαλού εκπροσωπείται στο Ηνωμένο Βασίλειο από έναν επίτιμο Πρόξενο, ο οποίος εδρεύει στο Tuvalu House, στο Λονδίνο. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.
Το τοπικό κοινοβούλιο λέγεται Fale I Fono και έχει 15 μέλη, που εκλέγονται με τετραετή θητεία. Οι βουλευτές εκλέγουν τον Πρωθυπουργό και ο Γενικός Διοικητής διορίζει το υπουργικό συμβούλιο, με την έγκριση του πρωθυπουργού. Σε τοπικό επίπεδο κάποιοι ηλικιωμένοι επίσης ασκούν ανεπίσημα εξουσία. Δεν υπάρχουν επισήμως πολιτικά κόμματα στη χώρα και οι προεκλογικές εκστρατείες βασίζονται σε προσωπικούς και οικογενειακούς δεσμούς, όπως επίσης στη φήμη των υποψηφίων.
Ο μικρός πληθυσμός είναι κατανεμημένος σε 9 νησιά, 5 εκ των οποίων αποτελούν ατόλες. Το μικρότερο από αυτά, η Νιουλακίτα, ήταν ακατοίκητο, μέχρις ότου εγκαταστάθηκαν ξανά σε αυτό κάτοικοι από το Νιουτάο, το 1949.
Διοικητικά διαιρείται σε 9 δήμους:
- Βαϊτούπου
- Νανουμάνγκα (αποτελείται μόνο από ένα νησί)
- Νανουμέα
- Νιουλακίτα (απαρτίζεται μόνο από ένα νησί)
- Νιουτάο (συναποτελείται από ένα νησί μόνο)
- Νούι
- Νουκουλαέλε
- Νουκουφετάου
- Φουναφούτι
Το Τουβαλού διατηρεί διπλωματικές σχέσεις με τα Φίτζι, την Αυστραλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ταϊβάν. Μέλος του ΟΗΕ από το 2000, η νησιωτική χώρα διατηρεί διπλωματικό γραφείο στη Νέα Υόρκη. Είναι επίσης μέλος της Ασιατικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.
Το παραδοσιακό σύστημα κοινοτήτων επιζεί σε μεγάλο βαθμό ως τις μέρες μας. Κάθε οικογένεια έχει το δικό της καθήκον ή salanga, όπως αλιεία, κτίσιμο σπιτιών ή άμυνα. Οι ικανότητες της οικογένειας περνούν από τον πατέρα στον γιο.
Παραδοσιακό άθλημα είναι το kilikiti, το οποίο είναι παρόμοιο με το κρίκετ.[22]
Πριν έρθουν σε επαφή με τους Ευρωπαίους, οι παραδοσιακοί μουσικοί έγραφαν τραγούδια με μονότονη επανάληψη, όπως επίσης τραγούδια της δουλειάς, με τα οποία οι γυναίκες ενθάρρυναν τους άνδρες να συνεχίσουν την εργασία τους. Ορισμένα από τα τραγούδια πιστεύεται ότι έχουν επιρροές από τους ιεραποστόλους, οι οποίοι έφτασαν από τη Σαμόα στα τέλη του 19ου αιώνα.
Η πιο γνωστή χορευτική μουσική λέγεται fatele και χορεύεται από δύο σειρές χορευτών και από τα δύο φύλα, που παρατάσσονται η μία απέναντι στην άλλη. Φορούν φούστες φτιαγμένες από φύλλα φοίνικα και γιρλάντες από άνθη. Έπειτα, με την κίνηση του σώματος οι χορευτές διηγούνται ιστορίες και το κοινό απαντά με τραγούδια και χτυπώντας ξύλινα κρουστά. Ο μοντέρνος χορός είναι αποκλειστικά γυναικείος και λέγεται σίβα. Αμφότεροι οι χοροί χορεύονται σε γιορτές, επετείους κλπ.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
