Αθηνόδωρος Προύσαλης
Έλληνας ηθοποιός From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Ο Αθηνόδωρος Προύσαλης (Κωνσταντινούπολη, 15 Δεκεμβρίου 1926 - Αθήνα, 5 Ιουνίου 2012) ήταν Έλληνας ηθοποιός.[1] Θεωρείται ένας από τους γνωστότερους και σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες τόσο του θεάτρου όσο και του σινεμά, με συμμετοχή σε πάνω από 100 ταινίες του παλιού και νεοελληνικού κινηματογράφου, ενώ άφησε το στίγμα του και στην ελληνική τηλεόραση, ξεχωρίζοντας σε σήμερα καλτ παραγωγές της δεκαετίας του 1990 και του 2000.
Remove ads
Βιογραφία
Γεννήθηκε το 1926 στην Κωνσταντινούπολη και ήρθε στην Ελλάδα το 1932. Αρχικά εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Κοκκινιά,[2] όπου μεγάλωσε ανάμεσα σε πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Ο πατέρας του ήταν μηχανουργός, ο παππούς του ιερέας, και λόγω της οικονομικής τους άνεσης δεν χρειάστηκε να δουλέψει από μικρός και έτσι μπόρεσε να σπουδάσει. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής πέρασε δύσκολα· συγκεκριμένα είχε αναφέρει ότι τότε έζησε για πρώτη φορά τον πόνο της απώλειας, καθώς πολλοί φίλοι του σκοτώθηκαν.[3] Στο τέλος του Εμφυλίου Πολέμου γράφτηκε κρυφά από τους δικούς του στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών.[1]
Έκανε την πρώτη του εμφάνιση στον κινηματογράφο το 1952 με την ταινία Το στραβόξυλο,[1] αλλά ο πρώτος επίσημος ρόλος του ήταν στην ταινία Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο το 1957. Στο θέατρο η πρώτη του παράσταση ήταν το έργο Ο τρομερός καλόγερος με τον θίασο της Γιώτας Λάσκαρη.
Έκτοτε καθιερώθηκε ως ένας από τους δημοφιλέστερους ηθοποιούς, αν και δε πρωταγωνιστούσε συχνά στις ταινίες του, αφήνοντας πίσω του κάποιες αξέχαστες και διαχρονικές ατάκες όπως: «Εσύ πάψε, θα σου ρίξω φλιτ», «Μια αψηλή τσιριμπίμ τσιριμπόμ», «Θα κανελώνανε το ρυζόγαλο;», «Μυρίζεις απήγανο» και «Άρχισες πάλι το λιβανιστήρι;». Στην πενηντάχρονη καριέρα του έπαιξε σε ταινίες του λεγόμενου «ασπρόμαυρου» ελληνικού κινηματογράφου και 20 του «κουλτουριάρικου», όπως αποκαλούσε ο ίδιος τον σύγχρονο. Κατά κύριο λόγο υποδυόταν τον λαϊκό τύπο και τον τύπο του βαρύμαγκα.[4]
Συνεργάστηκε, μεταξύ άλλων, με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το Πειραϊκό Θέατρο του Δημήτρη Ροντήρη, τον θίασο του Νίκου Χατζίσκου, το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη και το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν». Εξαιρετική θεωρήθηκε η ερμηνεία του στο Φιντανάκι του Παντελή Χορν, που ανέβασε το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» το 1988. Συνεργάστηκε και με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο στις ταινίες Ταξίδι στα Κύθηρα, Ο μελισσοκόμος και Το μετέωρο βήμα του πελαργού.[4]
Διακρίθηκε και σε ρόλους σε τηλεοπτικές σειρές, με χαρακτηριστικότερη την πρωταγωνιστική συμμετοχή του στην διάσημη σήμερα μαύρη κωμωδία Εγκλήματα.
Στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1990 κέρδισε τιμητική διάκριση για την ερμηνεία του στους Αθηναίους.[1]
Remove ads
Καριέρα στο θέατρο και τον κινηματογράφο
Ο πρώτος επίσημος ρόλος του ήταν στη Λατέρνα, φτώχεια και γαρύφαλλο του Αλέκου Σακελλάριου, μαζί με τους Βασίλη Αυλωνίτη καιΜίμη Φωτόπουλο.[2] Στην πρώτη σκηνή της ταινίας ο Προύσαλης ενσαρκώνει έναν μεροκαματιάρη που εξιστορεί τη ζωή των δύο πρωταγωνιστών. Ο Σακελλάριος του υπέδειξε στην πρόβα να πει τα λόγια του «μάγκικα». Ο Αθηνόδωρος όμως σκέφτηκε ότι δεν ταίριαζε σε ένα τίμιο φτωχό εργάτη να μιλήσει σαν μαγκάκι, αλλά σαν έναν λαϊκό, εργατικό άνθρωπο και έτσι με θράσος υποκρίθηκε, όπως εκείνος έκρινε. Ο Σακελλάριος δεν αντέδρασε. Απεναντίας εκτίμησε το ταλέντο του νέου ηθοποιού και του ζήτησε το τηλέφωνό του για μελλοντικές συνεργασίες. Από τότε, σε όλη του την καλλιτεχνική ζωή, ο Προύσαλης αψηφούσε τους σκηνοθέτες αν πίστευε ότι είχαν λάθος. Πάντα όμως είχε σωστή κρίση και έτσι δεν έχασε ποτέ δουλειά. Ο ίδιος, από το σύνολο των δουλειών του, ξεχώριζε την Επιχείρηση Απόλλων.
Ποτέ δεν παραπονέθηκε για τους μικρούς ρόλους που του έδιναν στο σινεμά, αντιθέτως ήταν ευγνώμων γιατί εκείνες τις δύσκολες εποχές κέρδισε αρκετά χρήματα. Σύμφωνα με τον ίδιο, ένα καλοκαίρι είχε κερδίσει περίπου 15.000 ευρώ (σε σημερινή αναγωγή) και έτσι κατάφερε να αποκτήσει το πρώτο του αυτοκίνητο. Θαύμαζε πολύ τον Θανάση Βέγγο στους κινηματογραφικούς του ρόλους, γιατί, αν και δεν είχε λάβει ποτέ καμία θεατρική εκπαίδευση, ήταν εξαιρετικά ταλαντούχος. Στο θέατρο άρχισε να δουλεύει το 1953, όπου υποδύθηκε και δραματικούς και κωμικούς ρόλους, ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που έγινε πρωταγωνιστής. Στα πρώτα του βήματα, συνεργάστηκε με την θρυλική καλλιτέχνιδα Κυβέλη, που του έδειχνε ιδιαίτερη αδυναμία. Ένας κακεντρεχής συνάδελφος του, ζήλεψε που τον συμπαθούσε η ηλικιωμένη τότε ηθοποιός,[2] που του έβγαλε το παρατσούκλι «νεκρόφιλος»,[3] κάτι που στεναχωρούσε τον Αθηνόδωρο.
Remove ads
Προσωπική ζωή και θάνατος
Παντρεύτηκε την Τούλα, μια κοπέλα από τη Θεσσαλονίκη, που αν και κάποια στιγμή χώρισαν, δεν έπαψε να τον φροντίζει μέχρι το τέλος. Απέκτησαν μία κόρη, τη θεατρολόγο Εύη Προύσαλη.[5] Σε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις του είχε αναφέρει ότι δεν φοβάται τον θάνατο, το μόνο που ήθελε ήταν να μην αρρωστήσει, να «φύγει μια και έξω». Αυτό που τον πείραζε ήταν που είχε χάσει τους καλύτερους του φίλους και ένιωθε ορφανός.
Αν και είχε αποσυρθεί τυπικά από το σανίδι στα 69 του χρόνια, ήταν ευτυχισμένος που δεν είχε περάσει καμία χρονιά χωρίς να χτυπήσει το τηλέφωνό του για δουλειά.
Τον τελευταίο καιρό, νοσηλευόταν στο νοσοκομείο Αττικόν του Νέου Ψυχικού με καρδιακά προβλήματα.[1][4]
Φιλμογραφία
Remove ads
Τηλεόραση
Remove ads
Θεατρικές παραστάσεις
Κατάλογος βασικών πληροφοριών θεατρικών παραστάσεων στις οποίες συμμετείχε ο Αθ. Προύσαλης ως ηθοποιός.
Remove ads
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Αθηνόδωρος Προύσαλης (Αρχείο της ΕΡΤ)- (Αγγλικά) Athinodoros Prousalis, ιστοσελίδα στην Internet Movie Database.
- Ο Αθηνόδωρος Προύσαλης στην εκπομπή «Οπωσδήποτε την Κυριακή» της Βίκης Φλέσσα
Παραπομπές
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads