Βελονισμός

Ο βελονισμός είναι μέθοδος εναλλακτικής ιατρικής, η οποία κατατάσσεται στις ψευδοεπιστήμες.^[1][2]

Ιστορία

Πρόκειται θεραπευτική μεθοδολογία της οποίας οι ρίζες ανάγονται περίπου στο 100 π.Χ. στην αρχαία Κίνα και χρησιμοποιείται και σήμερα, έχοντας υποστεί με την πάροδο των αιώνων πολλές τροποποιήσεις και βελτιώσεις.^[3] Στηρίζεται στην παρατήρηση ότι στη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος σημαντικό ρόλο παίζουν μερικοί ενεργειακοί δρόμοι που σχετίζονται με τις διαδρομές βασικών νεύρων ή ομάδων νευρώνων που στο βελονισμό ονομάζονται «μεσημβρινοί». Στη διαδρομή τους υπάρχουν μερικά σημεία στα οποία, επεμβαίνοντας με μηχανικό ερεθισμό (στην περίπτωση του βελονισμού εισάγοντας βελόνες από το δέρμα σε άλλοτε άλλο βάθος) βελτιώνουμε τη διαταραγμένη ροή της ενέργειας με θεραπευτικό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με το Κείμενο "A Comprehensive Text, Shanghai College of Traditional Chinese Medicine", δημοσιεύτηκε ένας κατάλογος ασθενειών που ανταποκρίνονται στη θεραπεία με Βελονισμό.

Θεραπευτικοί ισχυρισμοί

Στην Κίνα ο βελονισμός χρησιμοποιείται για θεραπεία μιας μεγάλης γκάμας ασθενειών και συμπτωμάτων τους. Το κείμενο δεν δηλώνει ότι όλες οι αναφερόμενες στον κατάλογο καταστάσεις μπορούν να θεραπευτούν. Μερικές μπορούν μόνο να βελτιωθούν ή να υπάρξει συμπτωματική θεραπεία. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποιες ασθένειες οι οποίες περιλαμβάνονται στο Κείμενο του Πανεπιστημίου της Σαγκάης της παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής: χρόνια ιγμορίτιδα, κώφωση, γλαύκωμα, μυωπία, ρινίτιδα, οδονταλγία, κοινό κρυολόγημα, σχιστοσωμίαση, βρογχικό άσθμα, ακράτεια ούρων, αιματουρία, αμηνόρροια, δυσμηνόρροια, αιμορροΐδες, έκζεμα, πρόπτωση μήτρας, κ.λπ.

Ο θεμελιώδης στόχος του βελονισμού είναι η θεραπεία λειτουργικών διαταραχών, συνδρόμων και συμπτωμάτων. Με αυτόν τον τρόπο, στοχεύει στην αποκατάσταση της υγείας του ασθενούς, στη βελτιστοποίηση της λειτουργικής ισορροπίας και στην επίτευξη ομοιόστασης. Η διέγερση συγκεκριμένων σημείων πυροδοτεί ενισχυμένη εγκεφαλική δραστηριότητα και αλλαγές στη ροή του αίματος, επιτρέποντας τελικά την κινητοποίηση ομοιοστατικών μηχανισμών που καταπολεμούν τις ασθένειες ή τη δυσλειτουργία.

Οι χαρακτηριστικές δράσεις του βελονισμού υποστηρίζεται πως είναι:

• αναλγητικές (ανακουφίζουν τον πόνο)
• αγχολυτικές (μειώνουν το άγχος)
• αγγειοτασικές (ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση)
• νευροτροποποιητικές (εξισορροπούν το νευρικό σύστημα)

Η τέχνη του βελονισμού βασίζεται στον συνδυασμό των πέντε στοιχείων και αυτά είναι το ξύλο, η φωτιά, η γη, το μέταλλο και το νερό. Οι βασικοί μεσημβρινοί είναι οι εξής 12: (LU) πνεύμονας, (LV) ήπαρ, (GB) χοληδόχος κύστη, (LI) παχύ έντερο, (ST) στομάχι, (SP) σπλήνα,(H) καρδιά, (SI) λεπτό έντερο, (BL) ουροδόχος κύστη, (KD) νεφρά, (P) περικάρδιο, (TW) τριπλός θερμαστής καθώς και οι δύο έξτρα μεσημβρινοί (GV) Governing Vessel, (CV) Control Vessel. Μεγάλη συμβολή στον συνδυασμό των σημείων του βελονισμού έπαιξε ο θεραπευτής Hua Tuo ο οποίος γεννήθηκε στην Κίνα το 110 μ.Χ. Από αυτόν ονομάστηκε και ο μεσημβρινός Hua tuo ή jia ji που στην αγγλική μεταφράζεται lining spine. Σε πολλές χώρες του κόσμου, ο βελονισμός συνδυάζεται αρμονικά με την κλασική ιατρική. Στον βελονισμό η μέτρηση των αποστάσεων μεταξύ των σημείων του βελονισμού γίνεται με τον όρο cun (τσουν) όπου ένα cun ισούται με το μέγεθος του νυχιού του αντίχειρά μας.

Ισχυρισμοί για αποτελεσματικότητα του βελονισμού στα ζώα

Υποστηρίζεται από βελονιστές κτηνιάτρους ότι ο βελονισμός σε ζώα, και ειδικά σε σκύλους και γάτες, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπευτική αντιμετώπιση μιας μεγάλης ποικιλίας ασθενειών. Για την ανακούφιση του πόνου (π.χ. οστεοαρθρίτιδα, τραυματισμοί, κλπ.). Για νευρολογικές καταστάσεις, όπως η επιληψία. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες παθολογικές καταστάσεις που μπορούν να επωφεληθούν από το βελονισμό τέτοιες είναι διάφορα προβλήματα του ουροποιητικού, γαστρεντερικού, αναπνευστικού κ.α Εκτός από τις ανωτέρω καταστάσεις ο βελονισμός ενσωματώνεται ως τμήμα του θεραπευτικού πρωτοκόλλου του καρκίνου, είτε για να μειώσει τις παρενέργειες της χημειοθεραπείας, είτε για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, είτε για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής, είτε τέλος για να την αναστολή της ανάπτυξης του καρκινικού όγκου. Μια ξεχωριστή μέθοδος βελονισμού είναι αυτή της αντιμετώπισης της δυσπλασίας των ισχύων. Σε αυτή την περίπτωση οι βελόνες αντικαθίστανται με εμφυτεύματα χρυσού σε συγκεκριμένα βελονιστικά σημεία, καθαρός χρυσός 24Κ.^[4].

Το 2006, μια επιστημονική συστηματική επισκόπηση και αποτίμηση των αναφορών της εφαρμογής μεθόδων βελονισμού σε ζώα, είχε συμπεράνει ότι χρειάζονται παραπέρα στοιχεία, με δυνατότητα ανεξάρτητης επανάληψης για επιβεβαίωση, και μεθοδολογικά πιο αξιόπιστη πρωτογενής έρευνα, προκειμένου να γίνουν αποδεκτά ή να απορριφθούν τα πορίσματα για τις χρήσεις του βελονισμού στα ζώα.^[5] Παρόμοιες εκτιμήσεις έγιναν και το 2017, δίνοντας έμφαση στον περιορισμένο και περιπτωσιολογικό χαρακτήρα των σχετικών αναφορών από τους βελονιστές κτηνιάτρους.^[6]

Ο βελονισμός στον κόσμο

Δεν υπάρχει μόνο η παραδοσιακή κινέζικη ιατρική, αλλά επίσης ο ιαπωνικός βελονισμός, ο κορεατικός βελονισμός κλπ. Το 2010 η UNESCO συμπεριέλαβε τον βελονισμό στον Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας, ύστερα από σχετική αίτηση της Κίνας.^[7]