Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού
εταιρεία παραγωγής και εμπορίας ηλεκτρικού ρεύματος From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, περισσότερο γνωστή με τα αρχικά ΔΕΗ, είναι ελληνική εταιρεία παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος και εμπορίας φυσικού αερίου, από τις μεγαλύτερες στην Ελλάδα. Απασχολεί περίπου 17.500 εργαζόμενους[3] και αντιστοιχεί το 62% περίπου του συνολικού κύκλου εργασιών του κλάδου παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου και νερού στη χώρα.[4] Από τα τέλη του 2000 λειτουργεί ως ανώνυμη εταιρεία[5][6] και είναι εισηγμένη στα χρηματιστήρια Αθηνών και Λονδίνου. Διατηρεί το 72,58%, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ, του μεριδίου της αγοράς.[7]

Remove ads
Ίδρυση της ΔΕΗ
Όταν ιδρύθηκε η ΔΕΗ, υπήρχαν 385 εταιρείες, από τις οποίες οι 263 ιδιωτικές με απλή άδεια, οι 54 ιδιωτικές με προνομιακή άδεια, 58 δημοτικές ή κοινοτικές, ενώ υπήρχαν και 10 ιδιωτικές χωρίς άδεια.[8] Κατά τη διάρκεια της Κατοχής και μετά την Απελευθέρωση τόσο η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος όσο και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας εκπόνησαν μελέτες για την αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας. Μελέτες εκπόνησε και η United Nations Relief and Rehabilitation Αdministration (UNRRA).[9] Το 1948, η EBASCO Services υπέβαλε έκθεση για το ενεργειακό πρόγραμμα της Ελλάδος: αυτή προέβλεπε την κατασκευή υδροηλεκτρικών και θερμοηλεκτρικών εργοστασίων, την ενοποίηση του δικτύου και τον καθορισμό ενιαίας τιμής κατανάλωσης. Όλα αυτά προϋπέθεταν ένα μόνο διαχειριστή. Έτσι, με το ΦΕΚ Α 169/1950, Περί ιδρύσεως δημοσίας επιχειρήσεως ηλεκτρισμού, συστήθηκε η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού.[10]
Η σύσταση της ΔΕΗ το 1950 εθνικοποίησε την παραγωγή και διανομή της ηλεκτρικής ενέργειας. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θεωρήθηκε πλέον υπηρεσία κοινής ωφέλειας.[11] Η ΔΕΗ είχε το αποκλειστικό προνόμιο της κατασκευής, λειτουργίας και εκμετάλλευσης υδροηλεκτρικών και θερμικών εργοστασίων, της χρήσης (κατά προτίμηση) εθνικών καυσίμων και την υποχρέωση κατασκευής εθνικού δικτύου μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, το μονοπώλιο διάθεσης και πώλησης του παραγόμενου ηλεκτρικού ρεύματος. Έπρεπε να έχει οικονομική αυτάρκεια, να παρέχει στη φθηνότερη δυνατή τιμή το ρεύμα στους αγροτικούς και αστικούς πληθυσμούς και να μην κάνει διακρίσεις μεταξύ αστικών και αγροτικών πληθυσμών τόσο στη διανομή όσο και στην τιμολογιακή πολιτική της.
Με τη λήξη των συμβάσεων ανάμεσα στο Ελληνικό Δημόσιο και στις ιδιωτικές εταιρείες, το προνόμιο της ΔΕΗ επεκτεινόταν και στις περιοχές των εταιρειών αυτών.[12] Το αρχικό κεφάλαιο της ΔΕΗ σχηματίσθηκε από τα κεφάλαια σε συνάλλαγμα, δραχμές, μηχανήματα, υλικά και υπηρεσίες που παρέχονταν από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανόρθωσης της αμερικανικής βοήθειας, από τις ιταλικές επανορθώσεις και από κεφάλαια του κρατικού προϋπολογισμού.[13] Όταν ιδρύθηκε η ΔΕΗ το 1950, η κατανάλωση ανά κάτοικο ήταν 88 Kwh το χρόνο, ενώ μετά από πέντε χρόνια έφτασε τις 150 Kwh το χρόνο. Αντίστοιχα, το 1950 ο ηλεκτροδοτούμενος πληθυσμός της χώρας ήταν 55% του συνόλου, ενώ το 1955 έφτασε το 59,1%.[14]
Remove ads
Αγορά
Το μονοπώλιο της ΔΕΗ στην παραγωγή, μεταφορά, διανομή και πώληση ηλεκτρικής ενέργειας έχει αρθεί πλήρως από το 2012, ενώ εξαίρεση αποτελούν τα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (ΜΔΝ) στα οποία έχει αρθεί μερικώς. Το εθνικό δίκτυο μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, συνολικού μήκους 208.000 χλμ. περίπου, έχει περάσει στην διαχείριση διαφορετικών εταιρειών, πλήρως θυγατρικών της ΔΕΗ κατά την σύσταση τους. Συγκεκριμένα, ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας είναι υπεύθυνος για το δίκτυο μεταφοράς (δίκτυο υψηλής τάσης 400kV, 150kV και 66kV), ενώ ο Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας είναι υπεύθυνος για το δίκτυο διανομής (δίκτυο μέσης τάσης 20kV, 15kV, 6.6kV, δίκτυο χαμηλής τάσης 400V) και διανέμει την ισχύ σε κάθε καταναλωτή της ελληνικής επικράτειας. Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας εποπτεύεται από τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων η οποία συστάθηκε το 1999 με σκοπό τον έλεγχο της τιμολογιακής και των άλλων πολιτικών του κλάδου και τη σταδιακή απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας έτσι ώστε η Ελλάδα να είναι σύμφωνη με τις Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης περί ελεύθερου ανταγωνισμού και κατάργηση των μονοπωλιακών αγορών.
Συγκεκριμένα, τον Ιούλιο του 2023, η ΔΕΗ εκπροσωπούσε 5.601.543 μετρητές (72% της λιανικής). Στους οικιακούς καταναλωτές εκπροσωπεί 3.847.594 μετρητές (72,08%) και στους δικαιούχους του Κοινωνικού Τιμολογίου 474.356 μετρητές (72,97%).[15]
Remove ads
Εξαγορές
Στις αρχές Νοεμβρίου του 2023 η ΔΕΗ ανακοίνωσε την εξαγορά της Κωτσόβολος με αντίτιμο ύψους 200 εκατομμυρίων ευρώ, με σκοπό την ικανοποίηση του σχεδίου της για μετεξέλιξη σε έναν πάροχο προϊόντων και υπηρεσιών. Αποκτά πρόσβαση σε ένα μεγάλο δίκτυο υποδομών και επιμελητείας, πράγμα το οποίο έλειπε και ταυτόχρονα ήταν απαραίτητο για μία μεγάλη εταιρεία παροχής ενέργειας.[16]
Μονάδες παραγωγής και ορυχεία λιγνίτη
Τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ είναι τα εξής:
Ατμοηλεκτρικά εργοστάσια
Ατμοηλεκτρικά εργοστάσια, που σταμάτησαν οριστικά την λειτουργία τους, για περιβαλλοντικούς λόγους
Εργοστάσια πετρελαίου, που σταμάτησαν οριστικά την λειτουργία τους, επίσης για περιβαλλοντικούς λόγους
Υδροηλεκτρικά εργοστάσια
Φωτοβολταϊκά εργοστάσια
Κέντρα Υψηλής Τάσης
Επίσης κατέχει και εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος με την χρήση του ανέμου, τα λεγόμενα αιολικά πάρκα, τα οποία βρίσκονται κυρίως στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους. Επί του παρόντος, το 30% της συνολικής παραγωγής προέρχεται από καύση του λιγνίτη, το 10% από πετρέλαιο, το 27% από φυσικό αέριο, το 10% από υδροηλεκτρικούς σταθμούς, το 6% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και το 17% από διασυνδέσεις.
Η ΔΕΗ κατέχει τα περισσότερα από τα ορυχεία λιγνίτη της χώρας[εκκρεμεί παραπομπή] τα οποία διοχετεύουν τα εργοστάσιά της με το κατάλληλο υλικό προς καύση[εκκρεμεί παραπομπή]. Τα ατμοηλεκτρικά εργοστάσια χρησιμοποιούν κατά μεγάλο μέρος του λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος αλλά σε μερικές περιπτώσεις και πετρέλαιο. Τα μεγαλύτερα ορυχεία της Ελλάδας βρίσκονται στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας (Πτολεμαΐδας, Αμυνταίου και Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας Φλώρινας) και της Μεγαλόπολης, στην Αρκαδία. Τέλος τα αυτόνομα νησιά παράγουν ηλεκτρισμό αποκλειστικά με πετρέλαιο, το οποίο είναι αρκετά ακριβό. Εκεί υπάρχουν 32 αυτόνομες μονάδες παραγωγής με σημαντικότερες παραγωγές την Μυτιλήνη, την Ρόδο, την Σύρο και την Κρήτη.
Διεθνείς Διασυνδέσεις
Το διασυνδεδεμένο σύστημα μεταφοράς της ΔΕΗ είναι συνδεδεμένο με τα συστήματα μεταφοράς πέντε γειτονικών χωρών της Ελλάδας (Ιταλία, Βουλγαρία, Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία και Τουρκία):
Remove ads
Διατελέσαντες Διευθύνοντες Σύμβουλοι
Λογότυπα
Παραπομπές
Πηγές
Βιβλιογραφία
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads