Λίπωμα
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Το λίπωμα είναι καλοήθης όγκος που αποτελείται από λιπώδη ιστό.[1] Γενικά είναι μαλακά στην αφή, κινητά και ανώδυνα.[1] Συνήθως εμφανίζονται ακριβώς κάτω από το δέρμα, αλλά μερικές φορές μπορεί να είναι πιο βαθιά.[1] Τα περισσότερα έχουν μέγεθος κάτω από 5 εκατοστά.[2] Οι συνήθεις εντοπίσεις περιλαμβάνουν το άνω μέρος της πλάτης, τους ώμους και την κοιλιά.[3] Είναι πιθανό να υπάρχουν περισσότερα από ένα λιπώματα.[4]
Η αιτία είναι γενικά ασαφής.[1] Παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν το οικογενειακό ιστορικό, την παχυσαρκία και την έλλειψη άσκησης.[1][4] Η διάγνωση βασίζεται συνήθως σε φυσική εξέταση.[1] Περιστασιακά χρησιμοποιείται ιατρική απεικόνιση ή βιοψία ιστού για την επιβεβαίωση της διάγνωσης.[1]
Η αντιμετώπιση γίνεται συνήθως με παρατήρηση ή χειρουργική αφαίρεση.[1] Σπάνια, η κατάσταση μπορεί να υποτροπιάσει μετά την αφαίρεση, αλλά αυτό μπορεί γενικά να αντιμετωπιστεί με επαναλαμβανόμενη χειρουργική επέμβαση.[1] Δεν συνδέονται γενικά με μελλοντικό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.[1]
Τα λιπώματα εμφανίζονται περίπου σε 2 στα 100 άτομα.[2] Τα λιπώματα εμφανίζονται συνήθως σε ενήλικες μεταξύ 40 και 60 ετών.[1] Τα αρσενικά προσβάλλονται συχνότερα από τα θηλυκά.[1] Είναι ο πιο κοινός μη καρκινικός όγκος των μαλακών μορίων.[5] Η πρώτη χρήση του όρου «λίπωμα» για να περιγράψει αυτούς τους όγκους ήταν το 1709. [6]
Remove ads
Τύποι
Οι πολλοί υποτύποι λιπωμάτων περιλαμβάνουν:[7]:624–5
- Τα αδενολιπώματα είναι λιπώματα που σχετίζονται με εκκρινείς ιδρωτοποιούς αδένες.[8]:627
- Τα αγγειολιπολειομυώματα είναι επίκτητοι, μοναχικοί, ασυμπτωματικοί όζοι των άκρων, που χαρακτηρίζονται ιστολογικά από καλά περιγεγραμμένους υποδόριους όγκους που αποτελούνται από λεία μυϊκά κύτταρα, αιμοφόρα αγγεία, συνδετικό ιστό και λίπος.[7]:627
- Τα αγγειολιπώματα είναι επώδυνα υποδόρια οζίδια που έχουν όλα τα άλλα χαρακτηριστικά ενός τυπικού λιπώματος.[7]:624[9]
- Λιπώματα στη γωνία γέφυρας-παρεγκεφαλίδας και στον έσω ακουστικό πόρο.[10]
- Τα χονδροειδή λιπώματα είναι βαθιοί, συμπαγείς, κίτρινοι όγκοι που εμφανίζονται χαρακτηριστικά στα πόδια των γυναικών.[7]:625
- Το λίπωμα του μεσολόβιου είναι μια σπάνια συγγενής πάθηση του εγκεφάλου που μπορεί να εμφανίσει ή όχι συμπτώματα.[11] Αυτό συμβαίνει στο μεσολόβιο, το οποίο είναι μια ευρεία, επίπεδη δέσμη νευρικών ινών κάτω από τον φλοιό του ανθρώπινου εγκεφάλου.
- Τα Hibernomas είναι λιπώματα από καφέ λίπος.
- Τα ενδοδερμικά ατρακτοκυτταρικά λιπώματα διαφέρουν ως προς το ότι προσβάλλουν συχνότερα τις γυναίκες και έχουν ευρεία κατανομή, εμφανιζόμενα με σχετικά ίση συχνότητα στο κεφάλι και τον λαιμό, τον κορμό και τα άνω και κάτω άκρα.[7]:625[9]
- Το ινολίπωμα είναι ένα λίπωμα με εστιακές περιοχές μεγάλων ποσοτήτων ινώδους ιστού. Το σκληρωτικό λίπωμα είναι μια κυρίως ινώδης βλάβη με εστιακές περιοχές λίπους.[12]
- Τα νευρικά ινολιπώματα είναι υπεραναπτύξεις ινολιπώδους ιστού κατά μήκος μίας νευρικής οδού, που συχνά οδηγεί σε συμπίεση των νεύρων.[7]:625
- Τα πλειομορφικά λιπώματα, όπως τα ατρακτοκυτταρικά λιπώματα, εμφανίζονται ως επί το πλείστον στην πλάτη και το λαιμό των ηλικιωμένων ανδρών και χαρακτηρίζονται από γιγάντια κύτταρα οιωνεί άνθη με επικαλυπτόμενους πυρήνες.[7]:625
- Τα ατρακτοκυτταρικά λιπώματα είναι ασυμπτωματικοί, βραδέως αναπτυσσόμενοι, υποδόριοι όγκοι που έχουν προτίμηση στο οπίσθιο τμήμα της πλάτης, του λαιμού και των ώμων των ηλικιωμένων ανδρών.[7]:625
- Τα επιφανειακά υποδόρια λιπώματα, ο πιο κοινός τύπος λιπώματος, βρίσκονται ακριβώς κάτω από την επιφάνεια του δέρματος.[13] Τα περισσότερα εμφανίζονται στον κορμό, τον μηρό και τον πήχη, αν και μπορεί να βρεθούν οπουδήποτε στο σώμα όπου βρίσκεται το λίπος.[14]
Remove ads
Αιτίες
Η τάση για ανάπτυξη λιπώματος δεν είναι απαραίτητα κληρονομική, αν και κληρονομικές παθήσεις όπως η οικογενής πολλαπλή λιπομάτωση μπορεί να περιλαμβάνουν ανάπτυξη λιπώματος.[15][16] Γενετικές μελέτες σε ποντίκια έδειξαν συσχέτιση μεταξύ του γονιδίου HMG IC (που προηγουμένως είχε αναγνωριστεί ως γονίδιο που σχετίζεται με την παχυσαρκία) και της ανάπτυξης λιπώματος. Αυτές οι μελέτες υποστηρίζουν προηγούμενα επιδημιολογικά δεδομένα σε ανθρώπους που δείχνουν συσχέτιση μεταξύ HMG IC και μεσεγχυματικών όγκων.[17]
Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις όπου μικροτραυματισμοί φέρεται να προκάλεσαν την ανάπτυξη ενός λιπώματος, το λεγόμενο «μετατραυματικό λίπωμα».[18] Ωστόσο, η σχέση μεταξύ τραύματος και ανάπτυξης λιπωμάτων είναι αμφιλεγόμενη.[19]
Άλλες καταστάσεις
Η λιπομάτωση πιστεύεται ότι είναι μια κληρονομική πάθηση κατά την οποία υπάρχουν πολλαπλά λιπώματα στο σώμα.
Η επώδυνη λιπομάτωση (νόσος Ντέρκουμ) είναι μια σπάνια πάθηση που περιλαμβάνει πολλαπλά επώδυνα λιπώματα, οίδημα και κόπωση. Οι πρώτες μελέτες ανέφεραν επικράτηση σε παχύσαρκες μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Ωστόσο, η τρέχουσα βιβλιογραφία καταδεικνύει ότι η νόσος του δέρματος του δέρματος είναι παρούσα σε περισσότερες γυναίκες από ό,τι σε άνδρες όλων των σωματικών τύπων. Η μέση ηλικία διάγνωσης είναι τα 35 έτη.[20]
Η καλοήθης συμμετρική λιπωμάτωση (νόσος Μάντελουνγκ) είναι μια άλλη πάθηση που περιλαμβάνει τη λιπομάτωση. Εμφανίζεται σχεδόν πάντα σε μεσήλικες άνδρες μετά από πολλά χρόνια αλκοολισμού, αλλά μπορεί επίσης να προσβληθούν και μη αλκοολικοί άνδρες και γυναίκες.[21]
Remove ads
Διάγνωση
Η φυσική εξέταση είναι συνήθως ο ευκολότερος τρόπος για τη διάγνωση των λιπωμάτων. Σπάνια, μπορεί να απαιτηθεί βιοψία ιστού ή απεικόνιση. Η μέθοδος απεικόνισης εκλογής είναι η μαγνητική τομογραφία (MRI) επειδή έχει μπορεί να το διακρίνει καλύτερα από το λιποσάρκωμα καθώς και χαρτογραφεί την περιβάλλουσα ανατομία.[22]
Ακτινογραφία λιπώματος
Υπερηχογραφική εικόνα λιπώματος. Είναι υπερηχητικό σε σύγκριση με τον διπλανό μυ, σχετικά καλά ορισμένο και με μικρές υπερηχητικές γραμμές.[23]
Απεικόνιση σε ακολουθία T1 MRI του ίδιου λιπώματος: Μάζα με υψηλής έντασης σήμα με κακώς ορισμένα όρια.[23]
Εικόνα υπερήχου ενός λιποσαρκώματος: μια ετερογενής μάζα με υπερηχητικό τμήμα στην κορυφή και υποηχητικές περιοχές που αντιστοιχούν στα μη λιπώδη συστατικά.[24]
Υπερηχογραφική εικόνα λιποσαρκώματος που μιμείται λίπωμα. Μια ομογενής υποηχητική μάζα η οποία διαφοροδιαγνώστηκε κλινικά εξαιτίας της ταχείας ανάπτυξής της.[24]
Μαγνητική τομογραφία δείχνοντας λίπωμα στον βραχίονα
Ακτινογραφία θώρακος δείχνοντας λίπωμα στην πλάτη
Ιστολογική εικόνα λιπώματος: μια μάζα με λοβούς λευκούς λιπώδους ιστού που χωρίζονται από ινώδη διαφραγμάτια, όπου βρίσκονται τριχοειδή αγγεία.[25]Χρώση H&E.
Ιστολογική εικόνα ενός λιποσαρκώματος. Μοιάζει πανομοιότυπο σε χαμηλή μεγέθυνση, αλλά σε μεγαλύτερη μεγέθυνση διακρίνονται ζώνες ατρακτοειδών κυττάρων. Χρώση H&E.
Σχηματισμός οστικού ιστού διακρίνεται τόσο στα λιπώματα[26] όσο και στα λιποσαρκώματα.
Θεραπευτική αγωγή
Συνήθως, η θεραπεία των λιπωμάτων δεν είναι απαραίτητη, εκτός εάν γίνουν επώδυνα ή περιορίζουν την κίνηση. Συνήθως αφαιρούνται για αισθητικούς λόγους εάν μεγαλώσουν πολύ ή για ιστολογική εξέταση για να εξακριβωθεί ότι δεν είναι ένας πιο επικίνδυνος τύπος όγκου όπως το λιποσάρκωμα.[13]
Τα λιπώματα συνήθως αφαιρούνται με απλή εκτομή.[27] Η αφαίρεση μπορεί συχνά να γίνει με τοπική αναισθησία και διαρκεί λιγότερο από 30 λεπτά. Η αφαίρεση θεραπεύει τη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων, με περίπου 1-2% των λιπωμάτων να υποτροπιάζουν μετά την εκτομή.[28] Η λιποαναρρόφηση είναι μια άλλη επιλογή εάν το λίπωμα είναι μαλακό και έχει λίγο συνδετικό ιστό. Η λιποαναρρόφηση συνήθως οδηγεί σε λιγότερες ουλές. Ωστόσο, με μεγάλα λιπώματα, μπορεί να αποτύχει να αφαιρέσει ολόκληρο τον όγκο, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε εκ νέου ανάπτυξη.[29]
Νέες μέθοδοι υπό ανάπτυξη υποτίθεται ότι αφαιρούν τα λιπώματα χωρίς ουλές. Η μία είναι η αφαίρεση με ένεση ουσιών που προκαλούν λιπόλυση, όπως τα στεροειδή ή η φωσφατιδυλοχολίνη.[27][30] Άλλες πιθανές μέθοδοι που βασίζονται στη θέρμανση εστιασμένη στον ιστό περιλαμβάνουν τον καυτηριασμό, την ηλεκτροχειρουργική και το αρμονικό νυστέρι.[31]
Remove ads
Πρόγνωση
Τα λιπώματα σπάνια είναι απειλητικά για τη ζωή και τα κοινά υποδόρια λιπώματα δεν αποτελούν σοβαρή κατάσταση. Τα λιπώματα που αναπτύσσονται στα εσωτερικά όργανα μπορεί να είναι πιο επικίνδυνα. για παράδειγμα, τα λιπώματα στη γαστρεντερική οδό μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία, έλκος και επώδυνες αποφράξεις (τα λεγόμενα «κακοήθη λόγω θέσης», παρά το γεγονός ότι είναι ιστολογικά μια καλοήθης ανάπτυξη).[32][33] Η κακοήθης μετατροπή των λιπωμάτων σε λιποσαρκώματα είναι πολύ σπάνια και τα περισσότερα λιποσαρκώματα δεν παράγονται από προϋπάρχουσες καλοήθεις βλάβες.[28] Μερικές περιπτώσεις κακοήθους μετασχηματισμού έχουν περιγραφεί για λιπώματα οστών και νεφρών,[34][35] αλλά είναι πιθανό αυτές οι λίγες περιπτώσεις που αναφέρθηκαν να ήταν καλά διαφοροποιημένα λιποσαρκώματα στα οποία τα κακοήθη χαρακτηριστικά διέλαθαν της προσοχής όταν εξετάστηκε για πρώτη φορά ο όγκος.[36] Τα βαθιά λιπώματα έχουν μεγαλύτερη τάση να υποτροπιάζουν από τα επιφανειακά λιπώματα γιατί η πλήρης χειρουργική αφαίρεση των εν τω βάθει λιπωμάτων δεν είναι πάντα δυνατή.[36][37]
Η παρουσία πολλαπλών λιπωμάτων, λιπομάτωση, συναντάται συχνότερα στους άνδρες. Ορισμένα επιφανειακά λιπώματα μπορεί να επεκταθούν σε βαθιά περιτονία και μπορεί να περιπλέξουν την εκτομή. Το λιποσάρκωμα εντοπίζεται στο 1% των λιπωμάτων και είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί σε βλάβες στα κάτω άκρα, στους ώμους και στις οπισθοπεριτοναϊκές περιοχές. Άλλοι παράγοντες κινδύνου για λιποσάρκωμα περιλαμβάνουν το μεγάλο μέγεθος (>5 cm), σχετίζεται με ασβεστοποίηση, ταχεία ανάπτυξη και/ή εισβολή σε κοντινές δομές ή μέσω περιτονίας σε μυϊκό ιστό.[38]
Remove ads
Επιδημιολογία
Περίπου το 2% του γενικού πληθυσμού έχει λίπωμα.[2] Αυτοί οι όγκοι μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά είναι πιο συνηθισμένοι στη μέση ηλικία, συχνά εμφανίζονται σε άτομα από 40 έως 60 ετών.[27] Τα δερματικά λιπώματα είναι σπάνια στα παιδιά, αλλά αυτοί οι όγκοι μπορεί να εμφανιστούν ως μέρος της κληρονομικής νόσου σύνδρομο Μπανναγιάν-Ζονάνα.[39][40]
Τα λιπώματα είναι συνήθως σχετικά μικρά με διαμέτρους περίπου 1-3 cm,[41] αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να αναπτυχθούν επί αρκετά χρόνια σε «γιγάντια λιπώματα» που έχουν διάμετρο 10–20 εκατοστά και βάρος έως 4–5 κιλά.[42][43]
Remove ads
Άλλα ζώα
Τα λιπώματα εμφανίζονται σε πολλά ζώα, αλλά είναι πιο κοινά σε ηλικιωμένους σκύλους, ιδιαίτερα στα μεγαλύτερα λαμπραντόρ ριτρίβερ, ντόμπερμαν και τα μίνι σνάουτσερ.[44] Τα υπέρβαρα θηλυκά σκυλιά είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στην ανάπτυξη αυτών των όγκων και τα περισσότερα ηλικιωμένα ή υπέρβαρα σκυλιά έχουν τουλάχιστον ένα λίπωμα.[45] Στους σκύλους, τα λιπώματα εμφανίζονται συνήθως στον κορμό ή στα άνω άκρα.[44] Βρίσκονται επίσης σπανιότερα σε βοοειδή και άλογα, και σπάνια σε γάτες και χοίρους.[45][46] Ωστόσο, ένα μισχωτό λίπωμα μπορεί να προκαλέσει παγίδευση και στρέψη του εντέρου στα άλογα, προκαλώντας νέκρωση, κολικούς και πιθανώς θάνατο. Το έντερο συστρέφεται γύρω από το μίσχο του λιπώματος και χάνει την παροχή αίματος.[47]
Remove ads
Παραπομπές
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads