Μανούσος Κούνδουρος

Ο Μανούσος Κούνδουρος (1860 - 19 Δεκεμβρίου 1933) ήταν Έλληνας επαναστάτης και πολιτικός. Ήταν μεγάλη ηγετική και πολιτική μορφή της Κρήτης, εμπνευστής της ιδέας της αυτονομίας της Κρήτης, ως μεταβατικής φάσης στην πορεία προς την Ένωση με την Ελλάδα. Ηγέτης και οργανωτής στην Κρητική Επανάσταση (1895-1898) και σύμβουλος (υπουργός) της Κρητικής Πολιτείας αρχικά επί των Εσωτερικών και στη συνέχεια επί των Οικονομικών, βουλευτής και Γενικός Διοικητής Κρήτης.

Μανούσος Κούνδουρος
Ο Μανούσος Κούνδουρος στην Ποικίλη Στοά του 1912
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Μανούσος Κούνδουρος (Ελληνικά)
Γέννηση	1860[1] Σφακιά
Θάνατος	19  Δεκεμβρίου 1933 Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα Κρητική Πολιτεία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Σπουδές	Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός δικαστής
Οικογένεια
Τέκνα	Λασθένης Κούνδουρος
Γονείς	Ρούσος Κούνδουρος
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχες	Κρητική Επανάσταση (1895 - 1898)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Έλληνας Γενικός Διοικητής Κρήτης (από 1922) μέλος της Βουλής των Ελλήνων (1916–1920, εκλογική περιφέρεια Αττικοβοιωτίας)
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Βιογραφία

Γιος του Ρούσου Κούνδουρου και της Μαρίας Ανδρέα Μανουσέλη, γεννήθηκε στα Σφακιά το 1860. Μετά τις γυμνασιακές του σπουδές γράφτηκε στο Νομική Σχολή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ως φοιτητής διορίσθηκε πρωτοδίκης στη Βάμο. Το πτυχίο έλαβε το 1891. Μετά τα ατυχή γεγονότα του 1889, ο Κούνδουρος προώθησε της ιδέα της αυτονόμησης της Κρήτης, πριν από την Ένωση, παρά την αντίθεση των Μεγάλων Δυνάμεων και της ελληνικής κυβέρνησης. Έτσι ανέλαβε για την πραγμάτωση της ιδέας του αυτής να ηγηθεί επαναστατικής κίνησης στέλνοντας σχετικό υπόμνημα στις Μεγάλες Δυνάμεις και να εκλεγεί πρόεδρος της Μεταπολιτευτικής Επιτροπής Κρήτης. Μαθαίνοντας για τις δραστηριότητές του ο τότε Βαλής Κρήτης Καραθεοδωρής πασάς τον καθαίρεσε από τη θέση που κατείχε στέλνοντας ακόμα και απόσπασμα χωροφυλακής να συλλάβει αυτόν και την Επιτροπή που είχε δημιουργήσει χωρίς όμως να το επιτύχει. Στη συνέχεια ο Κούνδουρος διοργάνωσε άτακτες επαναστατικές δυνάμεις, με τις οποίες και πέτυχε την απώθηση των Τούρκων στα Φρούρια των Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου και πρωταγωνίστησε στην πολιορκία του Βάμου. Έτσι, τον Αύγουστο του 1896, χορηγήθηκε στην Κρήτη αυτονομία (καθεστώς βελτιωμένης "Χαλέπας"), με την παρουσία οθωμανικού στρατού, και δύο χρόνια αργότερα, αυτονομία, με τυπική επικυριαρχία του Σουλτάνου, χωρίς οθωμανικό στρατό.

Στη συνέχεια υπήρξε ένας από τους πέντε υπουργούς του Πρίγκιπα Γεωργίου αναλαμβάνοντας αρχικά σύμβουλος επί των Εσωτερικών και στη συνέχεια επί των Οικονομικών. Διετέλεσε επίσης διοικητικός επίτροπος και μέλος της επαναστατικής κυβέρνησης η οποία παρέδωσε την ελεύθερη πλέον Κρήτη (1912) στον πρώτο Έλληνα γενικό διοικητή. Στη συνέχεια μετά την απελευθέρωση της Κρήτης πολιτεύτηκε και εκλέχθηκε βουλευτής (6 Δεκεμβρίου 1916) αντιπολιτευόμενος τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Κατά δε την υπ΄ αυτόν τριετία της διακυβέρνησης της Χώρας (1917-1920) εκτοπίστηκε στη Λήμνο. Αργότερα επί κυβέρνησης Ν. Τριανταφυλλάκου (1922) ανέλαβε γενικός διοικητής Κρήτης, καθώς και επί δικτατορίας Θεόδωρου Πάγκαλου (στην κυβέρνηση Πάγκαλου του 1925-1926).

Ο Μανούσος Κούνδουρος πέθανε στην Αθήνα στις 19 Δεκεμβρίου 1933^[2].

Ημερολόγιο

Ο Μανούσος Κούνδουρος εξέδωσε ημερολόγιο με τίτλο: «Ημερολόγιον. Ιστορικαί και διπλωματικαί αποκαλύψεις» τo 1921 το οποίο περιέχει τις σημειώσεις του για την οργάνωση του αγώνα για την ανεξαρτητοποίηση και απελευθέρωση της Κρήτης και την περίοδο της Αρμοστείας:

• Ημερολόγιον : Ιστορικαί και διπλωματικαί αποκαλύψεις. Η απελευθερωτική επανάστασις της Κρήτης και η αρμοστεία αυτής, Μανούσου Ρ. Κούνδουρου, εκδίδεται υπό Σπυρ. Γ. Βαρδάκη, Εν Αθήναις : Εκ του τυπογραφείου Γ. Η. Καλέργη, 1921.

Οικογένεια

Το 1901 παντρεύτηκε τη Χρυσή Χατζηγρηγόρη από τα Σφακιά^[3] (κόρη του Γεώργιου Ιωσήφ Χατζηγρηγόρη). Παιδιά τους ήταν ο Λασθένης Κούνδουρος, η Έρση σύζυγος Μωραΐτη^[4], ο Νέαρχος, ο Αρίστων, η Αρσινόη και η Ελένη (μοναχή, παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα, ίδρυσε το Εκπαιδευτήριο Θεομήτωρ στην Αθήνα,)^[5]. Το σπίτι του στα Χανιά (1909) διατηρείται μέχρι σήμερα. Έχει δωρηθεί από τον γιό του Νέαρχο στο Δημόσιο (1979) και παραχωρηθεί κατά χρήση στο Δήμο Χανίων^[6].