Μουράτ Δ΄

Ο Μουράτ Δ΄ (IV. Murad, 27 Ιουλίου 1612 - 8 Φεβρουαρίου 1640) ήταν Σουλτάνος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας κατά το διάστημα 1623-1640. Έμεινε γνωστός για τη βιαιότητα του χαρακτήρα και των μεθόδων του, καθώς και για την απόπειρα αποκατάστασης του κύρους της σουλτανικής εξουσίας.

Μουράτ Δ΄ مراد رابع
Χαλίφης του Ισλάμ Καίσαρας των Ρωμαίων Υπηρέτης των δύο Ιερών Προσκυνημάτων Ηγέτης των πιστών
17ος Σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
Περίοδος	10 Σεπτεμβρίου 1623 - 8 Φεβρουαρίου 1640 (16 έτη & 4 μήνες)
Προκάτοχος	Μουσταφά Α΄
Διάδοχος	Ιμπραήμ Α΄
Αντιβασιλέας	Κιοσέμ Σουλτάν (1623-1632)
Γέννηση	27 Ιουλίου 1612 Κωνσταντινούπολη, Οθωμανική Αυτοκρατορία
Θάνατος	8 Φεβρουαρίου 1640 (27 ετών) Κωνσταντινούπολη, Οθωμανική Αυτοκρατορία
Τόπος ταφής	Τουρμπές Αχμέτ Α΄, Μπλε Τζαμί, Κωνσταντινούπολη, Οθωμανική Αυτοκρατορία
Σύζυγος	Αϊσέ Σουλτάνα Σεμσισάχ Σεμσπερί Σουλτάνα Σαναβμπέρ Χατούν
Απόγονοι	Σαφιγιέ Σουλτάνα Ισμιχάν Καγιά Σουλτάνα Ρουκιγιέ Σουλτάνα
Πλήρες όνομα
Σαχ Μουράτ μπιν Σαχ Αχμέτ Χαν
Οίκος	Οσμανιδών
Πατέρας	Αχμέτ Α΄
Μητέρα	Κιοσέμ Σουλτάνα
Θρησκεία	Ισλάμ
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Εικόνα του Μουράτ Δ΄ από τα Βουλγαρικά Κρατικά Αρχεία

Βιογραφία

Ο Μουράτ ήταν γιος και του Οθωμανού Σουλτάνου Αχμέτ Α΄ (1603-1617) και της Ελληνίδας Χασεκί Μαχπεϊκέρ Κιοσέμ Βαλιντέ Σουλτάν.^[1][2]

Βασιλεία

Ανήλθε στο θρόνο μετά από μια ανακτορική συνωμοσία που εκθρόνισε τον τρελό θείο του Μουσταφά Α’ (1617-1618, 1622-1623) το 1623. Όταν ανήλθε στο θρόνο, σε ηλικία μόλις 11 ετών, χρησιμοποιήθηκε από την παλατιανή κλίκα της μητέρας του Κιοσέμ Σουλτάνας, η οποία στην ουσία κυβερνούσε την αυτοκρατορία στο όνομά του. Την περίοδο εκείνη η αυτοκρατορία περιέπεσε σε αναρχία, οι Πέρσες εισέβαλαν στη Μεσοποταμία, μεγάλο μέρος της Ανατολίας περιήλθε στον έλεγχο επαναστατών και σαν αποκορύφωμα, το 1631 οι γενίτσαροι στασίασαν, εισέβαλαν στο παλάτι και εκτέλεσαν τον Μεγάλο Βεζίρη ενώπιον του Σουλτάνου. Φοβούμενος ότι θα έχει την τύχη του αδελφού του Οσμάν Β΄ (1618-1622) αποφάσισε να ενισχύσει το κύρος του.

Αρχικά επανέφερε το έθιμο της αδελφοκτονίας και εκτέλεσε τρία από τα αδέλφια του, προκειμένου να μη βρεθεί αντιμέτωπος με κάποια παλατιανή συνωμοσία. Επίσης επέβαλε απαγόρευση στη διάθεση καπνού και αλκοόλ στην Κωνσταντινούπολη, θέλοντας να επαναφέρει την πειθαρχία στο στράτευμα. Μάλιστα λέγεται πως πολλές φορές περιπολούσε ο ίδιος στην Πόλη και όταν έβλεπε κάποιον στρατιώτη να πίνει ή να καπνίζει, τον εκτελούσε ο ίδιος, γεγονός που δικαιολογεί τη φήμη για τη σκληρότητα και τη βιαιότητά του. Ο ίδιος ήταν ιδιαίτερα μεγαλόσωμος και δυνατός, και παρά τις απαγορεύσεις ήταν αλκοολικός^[3] .

Τελευταία Χρόνια

Κατά τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του ανέπτυξε αξιόλογη στρατιωτική δράση. Ανασυγκρότησε το στρατό, απεκατέστησε την τάξη στην Ανατολία συντρίβοντας του επαναστάτες και επανέλαβε τις πολεμικές επιχειρήσεις κατά της Περσίας. Οργανώνοντας επιτυχημένη αντεπίθεση κατάφερε να ανακαταλάβει το Αζερμπαϊτζάν, την Ταυρίδα, το Χαμαντάν και τελικά με μια ύστατη επίθεση να ανακτήσει τη Βαγδάτη, καταφέρνοντας να κλείσει ευνοϊκή για τους Οθωμανούς συνθήκη ειρήνης με τους Πέρσες το 1639.

Θάνατος

Μετά τη στρατιωτική του επιτυχία επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη με ενισχυμένο κύρος ξεκινώντας μια σειρά από οικονομικά και πολιτικά μέτρα με στόχο την ανόρθωση του κράτους. Ο αιφνίδιος θάνατός του από κίρρωση του ήπατος στις 9 Φεβρουαρίου 1640 θα τερματίσει απότομα το ανορθωτικό του έργο. Λίγο πριν πεθάνει, έδωσε την εντολή να εκτελέσουν τον αδελφό του Ιμπραήμ Α΄, τελευταίο εν ζωή μέλος της Οσμανλικής δυναστείας, τον οποίο έκρινε ακατάλληλο για το θρόνο.^[4]

Αν η εντολή του εκτελούταν, αυτό θα σήμανε το τέλος της Οσμανλικής δυναστείας, την οποία σε αυτή την περίπτωση θα διαδέχονταν οι Χάνοι της Κριμαίας. Η παρέμβαση όμως της Ατικέ Σουλτάνας και άλλων παλατιανών αξιωματούχων απέτρεψε την εκτέλεση της εντολής του, και έτσι μετά το θάνατο του Μουράτ, ο Ιμπραήμ τον διαδέχτηκε ως ο επόμενος Σουλτάνος (1640-1648), παρά το γεγονός ότι ήταν ψυχικά και διανοητικά άρρωστος.

Οικογένεια

Σύζυγοι

• Αϊσέ Σουλτάνα
• Σεμσισάχ Σεμσπερί Σουλτάνα
• Σαναβμπέρ Χατούν

Παιδιά

• Ηγεμόνας Αχμέτ (1627-1636), γιος της Αϊσέ Σουλτάν
• Φουλανέ Σουλτάν (1627-?)
• Ηγεμόνας Νουμάν (1628-1629)
• Ηγεμόνας Ορχάν (1629-1629)
• Γκεβχέρ Σουλτάν (1630-?), κόρη της Αϊσέ Σουλτάν
• Χανζαντέ Σουλτάν (1630-1630)
• Ηγεμόνας Χασάν (1631-1632)
• Ηγεμόνας Σουλεϊμάν (1632-1635), γιος της Αϊσέ Σουλτάν
• Εσμαχάν Σουλτάν (1632-1632)
• Ηγεμόνας Μεχμέτ (1633-1637), γιος της Αϊσέ Σουλτάν
• Ισμιχάν Καγιά Σουλτάν (1633-1659), κόρη της Αϊσέ Σουλτάν
• Ηγεμόνας Οσμάν (1634-1634)
• Χαφσά Σουλτάν (1634-1678), κόρη της Σεμσισάχ Σεμσπερί Σουλτάν
• Σαφιγιέ Σουλτάν (1634-1685), κόρη της Αϊσέ Σουλτάν
• Ηγεμόνας Αλαεντίν (1635-1637), γιος της Αϊσέ Σουλτάν
• Ηγεμόνας Σελίμ (1637-1640)
• Αϊσέ Μπεντιά Σουλτάν (1637-?), κόρη της Σεμσισάχ Σεμσπερί Σουλτάν
• Ηγεμόνας Αμπντούλ Χαμίτ (1638-1638)
• Ρουκιγιέ Σουλτάν (1639-1716), κόρη της Αϊσέ Σουλτάν
• Ηγεμόνας Μαχμούτ (1640-1647)
• Ηγεμόνας Βαγιαζήτ (1640-1641)