Άμεση δημοκρατία
From Wikipedia, the free encyclopedia
Η άμεση δημοκρατία, γνωστή και υπό τον όρο καθαρή δημοκρατία, αποτελεί έναν τύπο δημοκρατίας και θεωρίας πολιτικών δικαιωμάτων όπου η εξουσία εδράζεται στη συνέλευση όλων των πολιτών που συμμετέχουν σε αυτήν. Αναλόγως με το σύστημα που ισχύει κάθε φορά, η συνέλευση μπορεί να έχει εκτελεστικές εξουσίες, νομοθετικές αρμοδιότητες, να ορίζει και να απολύει αξιωματούχους, καθώς και να δικάζει. Η άμεση δημοκρατία χρησιμοποιείται ως όρος κατ' αντιδιαστολή με την αντιπροσωπευτική πολιτεία, όπου η εξουσία ασκείται από μια ομάδα ανθρώπων, που συνήθως επιλέγεται μέσα από εκλογές ανάδειξης αντιπροσώπων. Ιστορικά εμφανίστηκε πρώτα η άμεση δημοκρατία και ακολούθησε, μετά από περίπου δύο χιλιετίες, η αντιπροσωπευτική πολιτεία. Σήμερα η Ελβετία εφαρμόζει ένα είδος άμεσης δημοκρατίας ως μορφή διακυβέρνησης της όπως και η Ισλανδία στην ολοκληρωμένη της μορφή.
Υπάρχουν όμως και άλλα διευρυμένα μοντέλα άμεσης δημοκρατίας, χωρίς να βρίσκονται υπό την σκιά μιας κρατικής εξουσίας, αλλά ούτε και να την διεκδικούν, διατηρώντας την δική τους διοίκηση, μέσω αντιιεραρχικών λαϊκών συνελεύσεων (δομών από τα κάτω) και της πολιτικής τους αυτονομίας.
Αυτά τα κοινωνικά μοντέλα είναι γνωστά και ως Δημοκρατίες χωρίς Κράτος (Stateless Democracy) και τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται στην Μέση Ανατολή.
Πηγή έμπνευσής τους (με εξαίρεση τους Ζαπατίστας, που έχουν τις δικές τους πολιτικές επιρροές) είναι ο Κομμουναλισμός (Ελευθεριακός Κοινοτισμός), όπως τον χρησιμοποιεί ο Μάρει Μπούκτσιν[1], καθώς και ο Δημοκρατικός Συνομοσπονδισμός, του Αμπντουλάχ Οτζαλάν.
Τα γνωστότερα κοινωνικά μοντέλα άμεσης δημοκρατίας είναι: Των Ζαπατίστας στην πολιτεία Τσιάπας του Μεξικού (Αυτόνομοι Εξεγερμένοι Δήμοι των Ζαπατίστας) και της Ροζάβα (Αυτόνομη Διοίκηση Βόρειας και Ανατολικής Συρίας)[2][3], που εκτείνεται σε όλη την Βορειοανατολική Συρία, μέχρι και την Ράκκα (πρώην πρωτεύουσα του Ισλαμικού Κράτους).
Επίσης υπάρχουν και σε άλλες περιοχές της Μέσης Ανατολής, οι οποίες έχουν επηρεαστεί πολιτικά από το μοντέλο της Ροζάβα, όπως: Στους Γεζίντι, στο Σιντζάρ του Ιράκ (Αυτόνομη Διοίκηση του Σιντζάρ), στο Μπασούρ (Βόρειο Ιράκ), που γειτνιάζει γεωγραφικά με το κουρδικό ομοσπονδιακό τμήμα του Ιράκ, στο προσφυγικό στρατόπεδο του Μαχμούρ (Ιράκ), καθώς και στο Μπακούρ (Νότια Τουρκία), κυρίως στις ορεινές και στις ημιορεινές του περιοχές. Το εγχείρημα στο Μπακούρ αποτέλεσε το ιδεολογικό-πολιτικό λίκνο για την επέκταση των υπολοίπων αμεσοδημοκρατικών πειραμάτων στην Μέση Ανατολή. [εκκρεμεί παραπομπή]
Κοινωνικά πειράματα άμεσης δημοκρατίας συναντάμε σε παγκόσμια κλίμακα. Από το Κίνημα των Ακτημόνων[4] (Βραζιλία) και αυτών της υπόλοιπης Λατινικής Αμερικής, μέχρι στην Ευρώπη και στην Βόρεια Αμερική (Οικοκοινότητες). Τα τελευταία όμως δεν έχουν μια αυτόνομη διοίκηση, καθώς εκ των πραγμάτων βρίσκονται κάτω από την σκιά της κρατικής εξουσίας των χωρών, στις οποίες ανήκουν.