Έγκλημα πολέμου
From Wikipedia, the free encyclopedia
Έγκλημα πολέμου είναι όρος του διεθνούς ποινικού δικαίου που θεσπίσθηκε από τη Συνθήκη των Βερσαλλιών (28 Ιουνίου 1919) και εφαρμόστηκε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.[1] Σύμφωνα με τον όρο αυτό, το έγκλημα πολέμου αποτελεί σοβαρή παραβίαση των νόμων ή των εθίμων του πολέμου, όπως ορίζονται από το διεθνές εθιμικό δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες.[2] Σε αντίθεση με το έγκλημα της γενοκτονίας και το έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, το έγκλημα πολέμου πρέπει πάντα να λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο μιας ένοπλης σύγκρουσης, είτε διεθνούς είτε μη διεθνούς.[3]
Το έγκλημα πολέμου προκαλεί ατομική ποινική ευθύνη για ενέργειες των μαχητών, όπως σκόπιμη δολοφονία αμάχων ή σκόπιμη δολοφονία αιχμαλώτων πολέμου, βασανιστήρια, σύλληψη ομήρων, άσκοπη καταστροφή αστικής περιουσίας, απάτη με δόλο, σεξουαλική βία εν καιρώ πολέμου, λεηλασίες, στράτευση παιδιών, διάπραξη γενοκτονίας ή εθνοκάθαρσης, μη εκδήλωση οίκτου παρά την παράδοση, και παραβίαση των νομικών διακρίσεων της αναλογικότητας και της στρατιωτικής αναγκαιότητας.[4] Οι χαρακτηριζόμενοι ως εγκληματίες πολέμου προσάγονται στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, το οποίο και καθίσταται αρμόδιο για την εκδίκασή τους.[1]
Η επίσημη έννοια των εγκλημάτων πολέμου προέκυψε από την κωδικοποίηση του διεθνούς εθιμικού δικαίου που ίσχυε για τον πόλεμο μεταξύ κυρίαρχων κρατών, όπως ο Κώδικας Λίμπερ (1863) του Στρατού της Ένωσης στον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο και οι Συμβάσεις της Χάγης του 1899 και του 1907 για τις διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις. Στον απόηχο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι δίκες εγκλημάτων πολέμου των ηγετικών στελεχών των Δυνάμεων του Άξονα καθιέρωσαν τις αρχές της Νυρεμβέργης, σχετικά με το τι είναι έγκλημα πολέμου με βάση το διεθνές ποινικό δίκαιο. Το 1949, οι Συμβάσεις της Γενεύης προσδιόρισαν νομικά τα εγκλήματα πολέμου και καθιέρωσαν τη δυνατότητα τα κράτη να μπορούν να ασκήσουν οικουμενική δικαιοδοσία επί των εγκληματιών πολέμου. Στα τέλη του 20ου αιώνα και στις αρχές του 21ου αιώνα, τα διεθνή δικαστήρια προέκτειναν και όρισαν πρόσθετες κατηγορίες εγκλημάτων πολέμου που ισχύουν για έναν εμφύλιο πόλεμο.[4]