Έψιλον Ηριδανού
αστέρας / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο έψιλον (ε) Ηριδανού (Epsilon Eridani, ε Eri) είναι αστέρας στον νότιο αστερισμό Ηριδανό, σε γωνιακή απόσταση περίπου 10 μοιρών από τον ουράνιο ισημερινό, πράγμα που επιτρέπει την παρατήρησή του από όλη σχεδόν την επιφάνεια της Γης. Σε απόσταση από τη Γη μόλις 10,5 έτη φωτός, είναι το τρίτο κοντινότερο άστρο ή αστρικό σύστημα που είναι ορατό με γυμνό μάτι (μετά τον α Κενταύρου και τον Σείριο), παρότι δεν είναι από τα φωτεινότερα όπως φαίνεται στους γήινους ουρανούς, με φαινόμενο μέγεθος +3,74. Πιθανότατα έχει έναν πλανήτη που περιφέρεται γύρω του. Η ηλικία του εκτιμάται σε λιγότερο από 1 δισεκατομμύριο έτη και για αυτό εμφανίζει υψηλότερα επίπεδα μαγνητικής δραστηριότητας από τον σημερινό Ήλιο, με αστρικό άνεμο 30 φορές ισχυρότερο. Η περίοδος περιστροφής του είναι 11,2 ημέρες στον ισημερινό του. Ο ε Ηριδανού είναι μικρότερος σε διαστάσεις αστέρας και έχει μικρότερη μάζα και επιφανειακή θερμοκρασία από τον Ήλιο. Αποτελεί αστέρα της Κύριας Ακολουθίας και έχει φασματικό τύπο K2, που αντιστοιχεί σε ενεργό επιφανειακή θερμοκρασία περίπου 5300 βαθμών C και πορτοκαλί απόχρωση.
ε Ηριδανού | ||
---|---|---|
Αστερισμός: | Ηριδανός | |
Συντεταγμένες (εποχή 2000.0): | α = 3h:32m:56s , δ = -9°.27΄.30΄΄ | |
Φαινόμενο μέγεθος: | 3,74 | |
Φασματικός τύπος: | K2 V | |
Απόσταση από τη Γη: | 10,489 ± 0,005 έτη φωτός |
Η κίνηση του ε Ηριδανού κατά μήκος της γραμμής που τον ενώνει με τη Γη, γνωστή ως ακτινική ταχύτητα, έχει παρατηρηθεί συστηματικά για πάνω από 20 χρόνια. Περιοδικές μεταβολές στα σχετικά δεδομένα παρέχουν ενδείξεις για την ύπαρξη ενός γιγάντιου πλανήτη που περιφέρεται περί το ε Ηριδανού, κάτι που τον καθιστά ένα από κοντινότερα σε εμάς άστρα με υποψήφιο εξωηλιακό πλανήτη[1]. Οι ενδείξεις αυτές ανακοινώθηκαν επίσημα το 2000 από μία ομάδα αστρονόμων υπό τον Artie P. Hatzes[1]. Τα σημερινά δεδομένα υποδεικνύουν ότι, εάν αυτός ο πλανήτης υπάρχει, απέχει μία μέση απόσταση 3,4 αστρονομικές μονάδες (AU) από τον ε Ηριδανού και χρειάζεται 7 περίπου γήινα έτη για να εκτελέσει μία πλήρη περιφορά γύρω από αυτόν. Παρότι η ανακάλυψη αυτή είναι αμφισβητούμενη ως ευρισκόμενη στο όριο για ανίχνευση, πολλοί αστρονόμοι σήμερα θεωρούν ότι η ύπαρξη του πλανήτη, γνωστού ως ε Eri b, είναι βέβαιη.
Το σύστημα του ε Ηριδανού περιλαμβάνει δύο ζώνες βραχωδών αστεροειδών: μία σε απόσταση περίπου 3 AU από τον αστέρα και μία δεύτερη στις περίπου 20 AU. Η δομή τους μπορεί να διατηρείται από τη βαρύτητα ενός υποθετικού δεύτερου πλανήτη, του ε Eri c[2]. Ο ε Ηριδανού διαθέτει επίσης έναν εκτεταμένο εξωτερικό δίσκο από συντρίμματα που παρέμειναν μετά τον σχηματισμό του συστήματος[3].
Ο ε Ηριδανού ίσως αποτελεί μέλος της Κινούμενης Ομάδας της Μεγάλης Άρκτου, με κοινή προέλευση με τα υπόλοιπα μέλη σε ένα παλαιότερο ανοικτό σμήνος. Ο κοντινότερος σε αυτόν αστέρας, το διπλό σύστημα Luyten 726-8, τον πλησιάζει και θα περάσει από μία ελάχιστη απόσταση 0,93 έτους φωτός από τον ε Ηριδανού μετά από περίπου 31.500 έτη[4]. Ως ένας από τους κοντινότερους παρόμοιους με τον `Ήλιο αστέρες, ο ε Ηριδανού υπήρξε εδώ και δεκαετίες στόχος ερευνών για εξωγήινη νοημοσύνη (SETI), ενώ εμφανίζεται και σε ιστορίες επιστημονικής φαντασίας[5].