Γκέτο του Γκορλίτσε

Το Γκέτο του Γκορλίτσε ιδρύθηκε το 1940 μετά την έναρξη της ναζιστικής κατοχής της πολωνικής πόλης στις 7 Σεπτεμβρίου 1939. Ως ένα από τα πολλά γκέτο που δημιουργήθηκαν από τη Ναζιστική Γερμανία στο Γενικό Κυβερνείο, η ίδρυσή του σήμαινε περαιτέρω διώξεις και βία κατά των σχεδόν 3.400 Εβραίων πολιτών που ήταν εγκατεστημένοι στην περιοχή.^[3] Καθώς οι γερμανικές δυνάμεις κατέλαβαν γρήγορα εκατοντάδες νεαρούς, ικανούς άνδρες του Γκορλίτσε για να τους χρησιμοποιήσουν για καταναγκαστική εργασία, πολλοί Εβραίοι άρχισαν να κρύβονται για να σώσουν τη ζωή τους, καθώς οι επιχειρήσεις τους κατασχέθηκαν και η ταχεία εξάπλωση των ασθενιεών μάστιζε την πόλη. Το γκέτο διαλύθηκε επίσημα στις 14 Σεπτεμβρίου 1942 και συνέφερε με την πτώση του τη μεταφορά εκατοντάδων Εβραίων στο στρατόπεδο εξόντωσης Μπέλζεκ.^[3]

Γκέτο του Γκορλίτσε
Είδος	γκέτο στην κατεχόμενη από τη Ναζιστική Γερμανία Ευρώπη[1][2]
Γεωγραφικές συντεταγμένες
Διοικητική υπαγωγή	Γκορλίτσε
Χώρα	Πολωνία
δεδομένα (π)

Χάρτης της Πολωνίας κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.

Ιστορία

Στο Γκορλίτσε, η γερμανική κατοχή της 7ης Σεπτεμβρίου 1939 σηματοδότησε την αρχή της ίδρυσης ενός γκέτο στην πόλη, καθώς η Βέρμαχτ άρχισε να παίρνει Εβραίους από τα σπίτια τους, να τους κλέβει τις περιουσίες τους και να τους αναγκάζει σε εργασίες δουλικής εργασίας. Οι εβραϊκές επιχειρήσεις καταλήφθηκαν και εφαρμόστηκαν σε κατασκευασμένες ομάδες «καταπιστευματοδοτών» από τους Γερμανούς. Αν και ορισμένοι ιδιοκτήτες είχαν πρόσβαση για να διατηρήσουν τις επιχειρήσεις τους σε λειτουργία, πολλές γυναίκες κατέληξαν να καταλάβουν τις εγκαταστάσεις, καθώς οι Εβραίοι άνδρες κρύβονταν, προσπαθώντας να ξεφύγουν από μια ζωή καταναγκαστικής εργασίας από το Ράιχ.^[3]

Πληθυσμός και κατανάλωση

Κατά τον πρώτο χρόνο της κατοχής, ο εβραϊκός πληθυσμός του Γκορλίτσε αυξήθηκε πραγματικά, παρά την αύξηση της βίας στην περιοχή και την αρχική μετακίνηση που έκαναν πολλοί κάτοικοι ξεκινώντας από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ευρώπη. Εκατοντάδες πρόσφυγες από τη Γερμανία ξεχύθηκαν στην πόλη μετά από την αύξηση των κρουσμάτων βίας εντός της χώρας, με πιο διάσημο αυτό της Kristallnacht. Με αυτή την αύξηση του μεγέθους της κοινότητας, οι ελλείψεις τροφίμων έγιναν πρόβλημα για τις οικογένειες της περιοχής. Οι σούπες, όπως αυτές που διένεμε η Γιούντενρατ το 1940, ήταν σπάνιες πηγές τροφής για τους χιλιάδες πρόσφυγες.

Το λαθρεμπόριο τροφίμων έγινε απαραίτητο μέρος της επιβίωσης για πολλούς Εβραίους στο Γκορλίτσε, πολλοί από τους οποίους εξασφάλιζαν τροφή από τη γειτονική χώρα της Σλοβακίας, σχεδόν 19 μίλια μακριά από την τοποθεσία του γκέτο. Το ίδιο το γκέτο φυλασσόταν από αξιωματούχους της αστυνομίας της Ουκρανίας και, αν και ήταν σταθεροί στην εξυπηρέτηση της τοπικής Γκεστάπο, μερικοί αξιωματικοί βοήθησαν τους Εβραίους βοηθώντας τους να μεταφέρουν λαθραία τρόφιμα όπως καφέ, τσάι και κακάο στο Γκορλίτσε.^[3] Αυτό το είδος απελπισίας ήταν ενδεικτικό του κυρίαρχου ναζιστικού κινήτρου πίσω από τη γκετοποίηση τόσων πολλών μερών της Ευρώπης, που ήταν να αποστραγγίσει όλα τα φυσικά στοιχεία αξίας από τον εβραϊκό λαό με την ελπίδα να τον διώξει από αυτό που επρόκειτο να γίνει μεγαλύτερος γερμανικός πληθυσμός. Οι δύσκολες συνθήκες και η πείνα στις κατεχόμενες περιοχές είχαν σκοπό να αναγκάσουν τους Εβραίους να πουλήσουν όλα τα υπάρχοντά τους για να έχουν την οικονομική δυνατότητα για φαγητό για να επιβιώσουν. Σύντομα, πολλές οικογένειες βρέθηκαν στερημένες από όλους τους πόρους και το φαγητό έγινε «πολυτέλεια» των «πλούσιων».^[4]

Συνθήκες

Τα γκέτο στην κατεχόμενη από τη Γερμανία Πολωνία στις αρχές της δεκαετίας του 1940 κατακλύστηκαν από θανατηφόρες ασθένειες. Λόγω της έλλειψης κατάλληλης διατροφής ή πόρων, έγινε σύνηθες φαινόμενο να αρρωσταίνουν ολόκληρες οικογένειες σε σημείο χωρίς επιστροφή με λίγα μέσα για να θεραπεύσουν τις ασθένειές τους. Μέχρι το 1941, δεν δόθηκε πρόσβαση σε Εβραίους ιατρούς για να βοηθήσουν ασθενείς, που άφηναν πολλούς νεκρούς από έλλειψη κατάλληλης υγειονομικής περίθαλψης. Στα τέλη του 1940 ένα μικρό νοσοκομείο άνοιξε για τους πληγέντες Εβραίους μέσω χρηματοδότησης από τη Γιούντενρατ και Εβραίους ιατρούς από την περιοχή της Κρακοβίας από την οργάνωση JSS (Εβραϊκή Αυτοβοήθεια). Αν και όλα αυτά οργανώθηκαν με καλή πρόθεση, η μικρή χρηματοδότηση μεταφράστηκε σε ελλειπής πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας φάρμακα, αφήνοντας πολλούς με έλλειψη βοήθειας.^[5] Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Δρ. Οτστάνκι «άφησε στην άκρη τις αντισημιτικές του πεποιθήσεις» και προσπάθησε να φροντίσει τους άρρωστους του Γκορλίτσε, με μεγάλο κίνδυνο να διωχτεί από τις ναζιστικές δυνάμεις των SS. Άλλοι ιατροί, όπως ο Δρ. Φέλντμαους έφτασαν το 1941, και μέχρι το φθινόπωρο άνοιξαν δύο οδοντιατρικές θέσεις στο γκέτο.^[3]

Διώξεις στο γκέτο

Οι γερμανικές δυνάμεις των SS έλεγχαν σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής των Εβραίων εντός του Γκέτο του Γκορλίτσε και οι περιπτώσεις έντονης βίας ή διακρίσεων ήταν συχνές στην περιοχή. Οι ξυλοδαρμοί Εβραίων ανδρών, γυναικών και παιδιών στους δημόσιους δρόμους έγιναν μέρος της διαβίωσης στο γκέτο και η άγρια απαγωγή Εβραίων ανδρών συνέβαινε συχνότερα, με αποτέλεσμα περισσότεροι Εβραίοι να αναγκαστούν να πάνε σε στρατόπεδα εργασίας. Καθώς η Γιούντενρατ έγινε μεγαλύτερη πηγή βοήθειας για τους Εβραίους στο Γκορλίτσε, άρχισαν να τρέφονται με τη ναζιστική αντιπολίτευση. Το 1942 κυκλοφόρησαν φήμες ότι το γκέτο θα εκκαθαριστεί σύντομα, και σε μια προσπάθεια να επιβάλουν τον έλεγχό τους στους Εβραίους πολίτες της κατεχόμενης επικράτειας, οι ναζιστικές δυνάμεις διέταξαν όλους τους άνδρες του γκέτο να πάνε στην πλατεία της πόλης. Ζήτησαν 250.000 ζλότι, ένα ποσό που δεν μπορούσε να καταβληθεί από τους πεινασμένους και φτωχούς που ζούσαν στο Γκορλίτσε. Πολλοί κρύφτηκαν από τις δυνάμεις των SS σε μια προσπάθεια να ξεφύγουν από αυτή τη δίωξη και όλοι όσοι βρέθηκαν κρυμμένοι πυροβολήθηκαν επί τόπου. Μερικοί Εβραίοι από την πλατεία επιλέχθηκαν για να πάνε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Πλάσοφ, αναγκάστηκαν να γδυθούν και πυροβολήθηκαν σε ανοιχτούς ομαδικούς τάφους. Μέλη της Εβραϊκής Αστυνομίας και της Γιούντενρατ παρατάχθηκαν σε κτίρια με τις οικογένειές τους και, ένα προς ένα, δολοφονήθηκαν. Μερικοί εργάτες των οποίων η δουλειά αποδείχτηκε «ουσιώδης» για τις γερμανικές δυνάμεις κρατήθηκαν στη ζωή, μεταφέρθηκαν σε εργοστάσια χαρτιού και εξαναγκάζονταν συνεχώς να εργάζονται. Όλοι οι άλλοι Εβραίοι που δεν χρειάζονταν πλέον μεταφέρθηκαν σε ένα εργοστάσιο υποδημάτων χιλιόμετρα μακριά, λιμοκτονώντας κατά τη διάρκεια του τριήμερου ταξιδιού.^[3]

Παραπομπές

1. «The Yad Vashem encyclopedia of the ghettos during the Holocaust» (Αγγλικά) Γιαντ Βασσέμ. Ιερουσαλήμ. 2009. ISBN-13 978-965-308-345-5. ISBN-10 965-308-345-7.
2. Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών: «Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933-1945» (Αγγλικά) Indiana University Press. 2009.
3. Megargee, Geoffrey P. (2009). The United States Holocaust Memorial Museum Encyclopedia of Camps and Ghettos 1933-1945. Μπλούμινγκτον, Ιντιάνα: Indiana University Press. ISBN 9780253002266.
4. The Oxford handbook of Holocaust studies. Hayes, Peter, 1946 September 7-, Roth, John K. Οξφόρδη, [Αγγλία]: Oxford University Press. 2010. ISBN 9780199211869.
5. The Holocaust Remembrance Center. «The Albums of the Self-Help Organization». Photographs from the Warsaw Ghetto.