Δημοκρατία του Αρτσάχ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Δημοκρατία του Αρτσάχ (αρμενικά: Արցախի Հանրապետություն Arts'akhi Hanrapetut'yun),[1][2] ή απλά Αρτσάχ, κοινώς γνωστή με το προηγούμενο όνομά της Δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ (1991 - 2017), ήταν μια μονομερώς ανακηρυγμένη, μη αναγνωρισμένη δημοκρατία στον Νότιο Καύκασο. Η περιοχή θεωρούνταν από τον ΟΗΕ μέρος του Αζερμπαϊτζάν, αλλά ήταν υπό τον έλεγχο των Αρμένιων αυτονομιστών. Η Δημοκρατία του Αρτσάχ έλεγχε μεγάλο μέρος της παλαιάς αυτόνομης περιοχής του Ναγκόρνο Καραμπάχ της ΕΣΣΔ και πριν τον πόλεμο του 2020 κάποιες γειτονικές περιοχές που της έδιναν κοινά σύνορα με την Αρμενία προς τη δύση (οι οποίες δόθηκαν στο Αζερμπαϊτζάν μετά από συμφωνία εκεχειρίας), το Αζερμπαϊτζάν στα βόρεια, τα ανατολικά και τα νότια.[3] Από την 1 Ιανουαρίου 2024, έπαψε να υφίσταται και συγχωνεύθηκε με το Αζερμπαϊτζάν.
Τα γεγονότα ή τα δεδομένα που περιγράφει το λήμμα έχουν μεταβληθεί και χρειάζεται ενημέρωση με πιο πρόσφατες πληροφορίες. Αίτιο: Πόλεμος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ (2020) Σήμανση: Νοέμβριος 2020 Παρακαλούμε βελτιώστε το λήμμα ενημερώνοντάς το, μη ξεχνώντας να αναφέρετε και αξιόπιστες πηγές. Μπορεί να υπάρχουν πληροφορίες και στη σελίδα συζήτησης του λήμματος. |
Δημοκρατία του Αρτσάχ
Արցախի Հանրապետություն Αρτσάχι Χανραπετουτίουν | |||
---|---|---|---|
| |||
Στεπανακέρτ (de facto) | |||
Αρμενικά Ρωσικά | |||
• Σύνολο | 3.170 km² km2 | ||
Πληθυσμός • Απογραφή 2015 | 150.932 | ||
Νόμισμα | Ντραμ Αρμενίας (AMD) (de facto)1 | ||
UTC+4 (DST +5) | |||
Οδηγούν στα | Δεξιά | ||
Κωδικός κλήσης | +374 97 (Karabakh Telecome GSM)2 | ||
1. Μονομερής χρήση, από τη Δημοκρατία του Αρτσάχ, η οποία δεν έχει δικό της νόμισμα, ενώ διαθέτει επίσης και της δικές, εθνικές όψεις στα κέρματα. 2. Ανεπίσημο, μέσω Αρμενίας (χωρίς διεθνή αναγνώριση) |
Η περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ με αρμενικό κατά βάση πληθυσμό διεκδικήθηκε τόσο από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν, όσο και από την Πρώτη Δημοκρατία της Αρμενίας, όταν οι δύο χώρες απέκτησαν την ανεξαρτησία τους το 1918, μετά την πτώση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Κατά τα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης, το 1923, ιδρύθηκε η αυτόνομη περιοχή (όμπλαστ) του Ναγκόρνο-Καραμπάχ εντός της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν. Με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, η περιοχή υπήρξε το κέντρο μιας νέας διαμάχης ανάμεσα στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν. Το 1991, ένα δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε στην περιοχή του Ναγκόρνο - Καραμπάχ και τη γειτονική επαρχία Σαχουμιάν και οδήγησε στη διακήρυξη της ανεξαρτησίας. Οι μεγάλης κλίμακας εθνοτικές συγκρούσεις οδήγησαν στον Πόλεμο του Ναγκόρνο Καραμπάχ στο διάστημα 1991-1994, που τελείωσε με κατάπαυση του πυρός και διαμόρφωσε τα σύνορα που υπήρχαν μέχρι το 2020 όπου ξέσπασε ο δεύτερος πόλεμος στην περιοχή και η Αρμενία με συμφωνία εκεχειρίας επέστρεψε μέρος της περιοχής στο Αζερμπαϊτζάν.[4]
Η Δημοκρατία του Αρτσάχ ήταν προεδρική δημοκρατία (μετά το δημοψήφισμα του 2017, όπου εγκρίθηκε και η μετονομασία της χώρας) με ένα νομοθετικό σώμα. Η εξάρτηση του Αρτσάχ από την Αρμενία σε πολλούς τομείς ήταν τόσο μεγάλη που λειτουργούσε ως ντε φάκτο μέρος της Αρμενίας. Η χώρα ήταν ορεινή, ενώ ο πληθυσμός ήταν κυρίως χριστιανικός και στενά συνδεδεμένος με την Αρμενική Αποστολική Εκκλησία. Πολλά ιστορικά μοναστήρια είναι δημοφιλή στους τουρίστες, που προέρχονται ως επί το πλείστον από την αρμενική διασπορά, καθώς τα ταξίδια διεξάγονται εύκολα μόνο μεταξύ της Αρμενίας και του Αρτσάχ.
Στις 19 Σεπτεμβρίου 2023, το Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσε επίθεση εναντίον των εναπομεινάντων εδαφών που παρέμειναν υπό την κυριαρχία του Αρτσάχ μετά τον πόλεμο του 2020, η οποία έληξε με παράδοση των Αρμενικών αυτονομιστικών δυνάμεων μετά από 24 ώρες. Ύστερα ανακοινώθηκε πως από την 1η Ιανουαρίου 2024 η Δημοκρατία του Αρτσάχ θα πάψει να υφίσταται με τη διάλυση όλων των κυβερνητικών θεσμών και οργανώσεων. [5]