Αρχαίος Αιγύπτιος Φαραώ της 3ης Δυναστείας From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Ζοζέρ[1] ήταν αρχαίος Αιγύπτιος φαραώ της 3ης Δυναστείας κατά τη διάρκεια του Παλαιού Βασιλείου καθώς και ο ιδρυτής[2] αυτής της Δυναστείας.[3] Είναι επίσης γνωστός με τα εξελληνισμένα του ονόματα Τόσορθρος[4] και Σέσορθος[5].
Ζοζέρ | |
---|---|
Άγαλμα του Ζοζέρ από ασβεστόλιθο. | |
Γενικές πληροφορίες | |
Γέννηση | 28ος αιώνας π.Χ. |
Θάνατος | 27ος αιώνας π.Χ. |
Τόπος ταφής | Πυραμίδα του Ζοζέρ |
Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Αίγυπτος |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | κυβερνητικός υπάλληλος |
Οικογένεια | |
Σύζυγος | Hetephernebti |
Τέκνα | Inetkaes Sekhemkhet |
Γονείς | Χασεχέμουι και Νιμααθάπ |
Αδέλφια | Hetephernebti |
Οικογένεια | Τρίτη δυναστεία Φαραώ |
Αξιώματα και βραβεύσεις | |
Αξίωμα | Φαραώ Φαραώ της 3ης Αιγυπτιακής Δυναστείας pharaohs of old Kingdown of Egypt |
Σχετικά πολυμέσα | |
Το αρχικό–«κανονικό» του όνομα ήταν Νετζεριχέτ[6] (Netjerykhet):[7] «“Ζοζέρ είναι το όνομα που δόθηκε σε αυτόν τον βασιλιά από επισκέπτες του Νέου Βασιλείου στον χώρο πάνω από 1.000 χρόνια μετά”,[7] έγραψε ο αιγυπτιολόγος Μαρκ Λένερ στο βιβλίο του “The Complete Pyramids: Solving the Ancient Mysteries”.»[8]
Ο Ζοζέρ είναι γνωστός για την κλιμακωτή πυραμίδα του, η οποία «θεωρείται η αρχαιότερη όλων των επισκέψιμων τέτοιων κτισμάτων στην Αίγυπτο».[9]
Ήταν γιος του τελευταίου βασιλιά της δεύτερης δυναστείας της Αρχαίας Αιγύπτου, του Χασεχέμουι[10] (Kha-sekhemui / Khasekhemwy / Ḫꜥj-sḫm.wj) και της Νιμααθάπ (Nimaathap / Nima'at-Hapi / Nihap-ma'at). Δεν είναι σαφές αν ήταν ο άμεσος διάδοχος του θρόνου τους ή αν προηγήθηκε ο φαραώ Νέμπκα.
O Ζοζέρ στη διάρκεια της βασιλείας του έστειλε στρατιωτική αποστολή στη χερσόνησο του Σινά,[11] απ' όπου εισήγαγε τιρκουάζ, χαλκό κ.ά. και κατά την οποία υπέταξε τους ντόπιους κατοίκους, καθώς το Σινά ήταν σημαντικό από στρατιωτικής άποψης ως διαχωριστικό σημείο μεταξύ της κοιλάδας του Νείλου και της Ασίας.
Τον φαραώ Ζοζέρ, που βασίλεψε συνολικά μάλλον 19 έτη,[12] διαδέχτηκε ο φαραώ Σεχεμχέτ (Sekhemkhet)[13] περίπου το 2649[14] π.Κ.Ε.[12]
Η βαθμιδωτή ή κλιμακωτή πυραμίδα του Ζοζέρ χτίστηκε στη νεκρόπολη της αρχαίας Αιγύπτου Σακάρα (στην αριστερή όχθη του Νείλου) πριν από περίπου 4.700 χρόνια. «Ήταν η πρώτη πυραμίδα που έχτισαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι.»[8] Αποτελεί ορόσημο στο σχεδιασμό των βασιλικών τάφων, όχι μόνο για τις αρχιτεκτονικές της καινοτομίες και την ευρεία χρήση της πέτρας αλλά και για τις προσπάθειες που γίνονται για την προστασία της ταφής του ενοίκου της.[15]
Πήρε το όνομά της από τον φαραώ Ζοζέρ. Ο σχεδιασμός της αποδίδεται στον πολυμαθή καλλιτέχνη, ιατρό, αρχιτέκτονα, κύριο σύμβουλο του φαραώ Ζοζέρ και αρχιερέα του θεού του ήλιου (Ρα),[7] τον Ιμχοτέπ (Imhotep / Ιμούθης).
Η πυραμίδα ξεκίνησε να κτίζεται ως πυραμιδοειδής τάφος–μασταμπάς.[16] Επειδή όμως οι τάφοι αυτοί ήταν δυνατόν να παραβιαστούν από τυμβωρύχους που έσκαβαν από την κορυφή τους,[17] «μέσω μιας σειράς επεκτάσεων εξελίχθηκε σε μια πυραμίδα 60 μέτρων με έξι επίπεδα, το ένα χτισμένο πάνω στο άλλο. Για το χτίσιμό της χρησιμοποιήθηκαν 330.400 κυβικά μέτρα πέτρας[18] και πηλού. Οι σήραγγες από κάτω σχηματίζουν ένα λαβύρινθο συνολικού μήκους 5,5 χλμ. (…) Η πυραμίδα του Ζοζέρ (…) καθιστούσε σχεδόν αδύνατον να φτάσει στον ταφικό θάλαμο ένας τυμβωρύχος σκάβοντας από την κορυφή, και αυτός ίσως και να ήταν ο λόγος της κατασκευής της.»[8]
Παρόλα τα μέτρα ασφαλείας η πυραμίδα παραβιάστηκε ήδη από το παρελθόν και τα περισσότερα κτερίσματα και άλλα αντικείμενα, όπως και η μούμια του Ζοζέρ, έχουν χαθεί / κλαπεί. «Ωστόσο δεν χάθηκαν όλες οι μούμιες: Πρόσφατες αρχαιολογικές έρευνες έφεραν στο φως τρεις μούμιες μεταγενέστερης περιόδου (712–332 π.Χ.) που είχαν ταφεί στον ταφικό θάλαμο του Ζοζέρ, σύμφωνα με επιστημονικό άρθρο που δημοσιεύτηκε το 2021 στο Journal of the General Union of Arab Archaeologists. Αυτό σημαίνει πως εκείνη την περίοδο ο ταφικός θάλαμος όχι απλά είχε παραβιαστεί, μα γίνονταν και περισσότερες ταφές στο εσωτερικό του.»[8]
Γύρω από την πυραμίδα υπάρχει ένα ολόκληρο συγκρότημα 15 εκταρίων (0.15km²) και κάτω της βρίσκονται σήραγγες, αίθουσες και ο ταφικός θάλαμος του φαραώ. Στο βόρειο τμήμα της βρίσκεται ένας ναός με ένα άγαλμα του βασιλιά, ενώ νότια της πυραμίδας βρίσκεται μια μεγάλη αυλή. Το συγκρότημα περιβάλλεται από μια τάφρο.
Ο αρχιτέκτονας Ιμχοτέπ τιμήθηκε από τον Ζοζέρ με την αναγραφή του ονόματος και των τίτλων του στη βάση ενός από τα αγάλματά του, ενώ τελικά θεοποιήθηκε. «Ίσως η ταφή του έγινε κάτω από την ίδια πυραμίδα, που ήταν άλλωστε και το πιο διάσημο δημιούργημά του.»[8]
Τις κύριες και σημαντικότερες ανασκαφικές εργασίες στο ταφικό συγκρότημα του Ζοζέρ έκανε ο Γάλλος αρχιτέκτονας και αιγυπτιολόγος Jean-Philippe Lauer κατά τη διάρκεια των 75 χρόνων ερευνών του στην Σακάρα.[19]
Τον Μάρτιο του 2020 η πυραμίδα άνοιξε ξανά για τους επισκέπτες μετά από 14 χρόνια προσπαθειών αποκατάστασης.[20]
Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη,[21] η πυραμίδα τού Ζοζέρ κατασκευάστηκε χρησιμοποιώντας ένα προηγμένο υδραυλικό σύστημα ανύψωσης. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πιθανόν χρησιμοποιούσαν αυτό το σύστημα για να ανυψώνουν μεγάλους λίθινους όγκους. Το υδραυλικό σύστημα περιλάμβανε τη διαχείριση νερού από το Gisr el-Mudir[22] και μια σειρά από κατασκευές για τον έλεγχο των πλημμυρών και την κατεύθυνση του νερού στις εσωτερικές σήραγγες της πυραμίδας.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.