Κουμάνοι
From Wikipedia, the free encyclopedia
Οι Κουμάνοι ή Κομάνοι ή Πολόβτσυ[2] (Τουρκικά: kuman / πληθ. kumanlar[3], Ουγγρικά: kun / πληθ. kunok[4]) ήταν τουρκικός[4][5][6][7] νομαδικός λαός, ο δυτικός κλάδος της συνομοσπονδίας Κουμάνων - Κιπτσάκων. Μετά την εισβολή των Μογγόλων στο Κράτος των Ρως (1237), πολλοί αναζήτησαν άσυλο στην Ουγγαρία[8] και στη Βουλγαρία. Άλλοι ερευνητές αναφέρουν ότι οι Κουμάνοι ήταν ευπρόσδεκτοι στην Ουγγαρία πριν τη μογγολική εισβολή[9].
Πολόβτσι | |
---|---|
Η συνομοσπονδία Κουμάνων-Κιπτσάκων στην Ευρασία περί το 1200 μ.Χ. | |
Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς | |
Κουμανία | |
Γλώσσες | |
Κουμανικά | |
Θρησκεία | |
Σαμανισμός και Τενγκρισμός (ιστορικά), Χριστιανισμός, Ισλάμ | |
Κιπτσάκοι, Πετσενέγοι, Τάταροι, Νογκάι, Καζάχοι[1] |
Λαός που σχετιζόταν με τους Πετσενέγους,[10], και αναφέρεται ως Πολόβτσυ (ορθή προφορά στα ρωσικά: Παλόφτσυ) στις ρωσικές πηγές, κατοίκησαν μια περιοχή βόρεια της Μαύρης Θάλασσας (Εύξεινος Πόντος) και κατά μήκος του ποταμού Βόλγα, γνωστή ως Κουμανία, όπου έπαιξαν μαζί με τους Κιπτσάκους ρόλο στην πολιτική του Καυκάσου και της Χωρεσμίας [11]. Εντέλει, αρκετοί εγκαταστάθηκαν δυτικά της Μαύρης Θάλασσας, επηρεάζοντας την πολιτική των Ρως του Κιέβου, της Χρυσής Ορδής, της Βουλγαρίας, της Σερβίας, της Ουγγαρίας, της Μολδαβίας, και της Βλαχίας. Οι φυλές των Κουμάνων και των Κιπτσάκων ενώθηκαν πολιτικά σε μια συνομοσπονδία[12]. Η Κουμανική γλώσσα μαρτυρείται σε ορισμένα μεσαιωνικά χειρόγραφα και είναι η περισσότερο γνωστή από τις πρώιμες Τουρκικές γλώσσες[13]. Ο Codex Cumanicus (Κουμανικός Κώδικας) ήταν γλωσσολογικό εγχειρίδιο που γράφτηκε προς βοήθεια των Καθολικών ιεραποστόλων της περιοχής.
Ως νομάδες πολεμιστές από τη στέπα της Ευρασίας, οι Κουμάνοι άσκησαν επίμονη πίεση στα μεσαιωνικά Βαλκάνια. Το βασικό όργανο της επιτυχημένης άσκησης πολιτικής των Κουμάνων ήταν η στρατιωτική δύναμη και η πίεση στα εξασθενημένα από τις εμφύλιες διαμάχες βαλκανικά κράτη. Οι πιέσεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα να εγκατασταθούν ομάδες Κουμάνων και αναμειχθούν με τους γηγενείς πληθυσμούς. Υφίσταται μάλιστα διαμάχη για το αν τρεις διαδοχικές βουλγαρικές δυναστείες, των Ασενιδών, των Τερτεριδών και η δυναστεία Σισμάν, όπως και η ιδρυτική βλάχικη δυναστεία των Βασαραβιδών είναι κουμανικής προέλευσης[12][14]. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά στις περιπτώσεις των Ασενιδών και των Βασαραβιδών, μεσαιωνικά χειρόγραφα τις αναφέρουν ως βλάχικες, ρωμανικές δυναστείες[15][16][17]. Οι Κουμάνοι έπαιξαν ενεργό ρόλο στο Βυζάντιο, την Ουγγαρία και τη Σερβία, καθώς ενσωματώθηκαν στις αριστοκρατικές τάξεις των κοινωνιών αυτών των κρατών.