Κυβέρνηση του Βασιλείου της Ελλάδας From Wikipedia, the free encyclopedia
Η (4η) Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή 1961 (Νοέμβριος 1961 - Ιούνιος 1963) σχηματίστηκε μετά τις Βουλευτικές εκλογές της 29ης Οκτωβρίου 1961 και αφού η ΕΡΕ αναδείχτηκε νικήτρια στις εκλογές που ωστόσο έμειναν στην ιστορία ως εκλογές βίας και νοθείας αφού σύμφωνα με την ρήση της εποχής ψήφισαν ακόμα και τα δέντρα.
Βασιλευομένη Δημοκρατία | |
Ημερομηνία σχηματισμού | 4 Νοεμβρίου 1961 |
---|---|
Ημερομηνία διάλυσης | 19 Ιουνίου 1963 |
Πρόσωπα και δομές | |
Αρχηγός Κράτους | Παύλος Α΄ της Ελλάδας |
Πρόεδρος Κυβέρνησης | Κωνσταντίνος Καραμανλής |
Αντιπρόεδρος Κυβέρνησης | Παναγιώτης Κανελλόπουλος |
Συνολικός αριθμός Μελών | 31 |
Συμμετέχοντα κόμματα | ΕΡΕ |
Κατάσταση στο νομοθετικό σώμα | Κυβέρνηση πλειοψηφίας 176 / 300 (59%) |
Αξιωματική Αντιπολίτευση | Ένωσις Κέντρου |
Αρχηγός Αξιωματικής Αντιπολίτευσης | Γεώργιος Παπανδρέου |
Ιστορία | |
Εκλογές | Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1961 |
Θητεία νομοθετικού σώματος | 4 Δεκεμβρίου 1961 - 26 Σεπτεμβρίου 1963 (ΣΤ΄ κοινοβουλευτική περίοδος)[1] |
Προηγούμενη | Υπηρεσιακή κυβέρνηση Κωνσταντίνου Δόβα 1961 |
Διάδοχη | Κυβέρνηση Παναγιώτη Πιπινέλη 1963 |
Κατά την διάρκεια της προεκλογικής περιόδου αλλά και την ημέρα των εκλογών σημειώθηκαν πρωτοφανή επεισόδια εις βάρος των ψηφοφόρων των κομμάτων του Κέντρου και της ΕΔΑ, τέτοιας έκτασης που σύμφωνα με τον αρχηγό της «Ένωσις Κέντρου», Γεώργιο Παπανδρέου, έφτασαν να αλλοιώσουν το εκλογικό αποτέλεσμα.[2] Μάλιστα για να τονίσει το μέγεθος της νοθείας ο Παπανδρέου σε μια χιουριστική αποστροφή του λόγου του, είπε :«Στην αρχαία Αθήνα υπήρχε βωμός τω αγνώστω Θεώ. Προτείνω εις την ΕΡΕ να αναγείρει βωμόν τω αγνώστω εκλογέα»[3]
Την 1η Δεκεμβρίου 1961 ο Γεώργιος Παπανδρέου κήρυξε τον «Ανένδοτο αγώνα» - ο οποίος μην αναγνωρίζοντας την νομιμότητα της νέας κυβέρνησης, ζητούσε ακύρωση των εκλογών και διενέργεια νέων. Στις 4 Δεκεμβρίου μάλιστα, ημέρα έναρξης της νέας κοινοβουλευτικής περιόδου, η Αντιπολίτευση σε μια συμβολική διαμαρτυρία, δεν εμφανίστηκε στην νέα Βουλή ενώ πορείες, διαμαρτυρίες και συλλαλητήρια οργανώνονταν σε ημερήσια σχεδόν βάση. Στις 16 Ιανουαρίου όταν τελικά τα κόμματα της Αντιπολίτευσης εμφανίζονται στη Βουλή, καταθέτουν αμέσως πρόταση δυσπιστίας απέναντι στη κυβέρνηση. Η συζήτηση αρχίζει στις 18 Ιανουαρίου με τον Γεώργιο Παπανδρέου να δηλώνει ξεκάθαρα: «Θεωρούμεν το αποτέλεσμα των εκλογών της 29ης Οκτωβρίου προϊόν βίας και νοθείας (...). Δηλούμεν ότι δεν θεωρούμεν νόμιμον την σημερινήν κυβέρνησιν». Ωστόσο, η πρόταση τελικά καταψηφίζεται με 173 ψήφους υπέρ της κυβέρνησης και 127 κατά.
Η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη στις 22 Μαΐου 1963 ξεσηκώνει ακόμα περισσότερο την κοινή γνώμη, αναγκάζοντας ακόμα και αυτόν τον ίδιο τον Καραμανλή, να υπαινιχτεί την ύπαρξη παρακράτους, με την περίφημη ρήση του: «Μα ποιός κυβερνά επιτέλους αυτόν τον τόπο;»[4]
Όπως επισημαίνει ο ιστορικός Σπύρος Λιναρδάτος «Οι εκλογές βίας και νοθείας του 1961 εξασφάλισαν στην ΕΡΕ και στον Κ. Καραμανλή κάτι λιγότερο από δύο ακόμη χρόνια εξουσίας. Ενίσχυσαν όμως τους κρατικούς και παρακρατικούς μηχανισμούς πολιτικής βίας, που τελικά θα υπονομεύσουν και τον Κ. Καραμανλή και θα προετοιμάσουν την κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος και την επιβολή της δικτατορίας του προστατευόμενου αρχηγών και κυβερνήσεων συνταγματάρχη Γ. Παπαδόπουλου και της ομάδας του.»[5]
Από τις αρχές Ιουνίου του 1963 η διαφωνία που προέκυψε μεταξύ του Κ. Καραμανλή και του Βασιλιά Παύλου για το αν έπρεπε να πραγματοποιηθεί το ήδη προγραμματισμένο επίσημο ταξίδι του βασιλικού ζεύγους στο Λονδίνο οδήγησε τελικά στην παραίτηση της κυβέρνησης Καραμανλή. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής φοβούμενος (όπως υποστήριζε) την πρόκληση επεισοδίων κατά του βασιλικού ζεύγους στο Λονδίνο, [6] ζητούσε την αναβολή του ταξιδιού, ενώ ο βασιλιάς αρνιόταν να αποδεχτεί την γνώμη του Πρωθυπουργού του. Στις 11 Ιουνίου η κυβέρνηση υπέβαλλε την παραίτησή της.
Η παραίτηση αυτή, εντάσσεται πάντως, στο κακό κλίμα που υπήρχε μεταξύ Κυβέρνησης και Στέμματος εδώ και πολύ καιρό. Σύμφωνα με τους ιστορικούς ο Βασιλιάς Παύλος στην ουσία εναντιωνόταν εναντίον της επιχειρούμενης από τον Καραμανλή, μείωση της επιρροής του στα πολιτικά πράγματα. Ήδη από τον Φεβρουάριο του 1963 ο Καραμανλής εισήγαγε στην Βουλή πρόταση για αναθεώρηση του Συντάγματος, τη λεγόμενη τότε, «βαθιά τομή». Η πρόταση «...αποσκοπούσε στην ενίσχυση της εκτελεστικής εξουσίας ώστε να έχει τη δυνατότητα νομοθέτησης, καθώς και στην ενσωμάτωση ορισμένων διατάξεων του λεγόμενου παρασυντάγματος, δηλαδή του πλέγματος των εκτάκτων μέτρων στον κορμό του καταστατικού χάρτη. Αν και η πρόταση δεν υπεισερχόταν στις ρυθμιστικές αρμοδιότητες του αρχηγού του κράτους, η αναθεώρηση ερμηνευόταν από τα ανάκτορα ως απόπειρα περιορισμού του ρόλου του Στέμματος και από την κεντρώα αντιπολίτευση, καθώς και την ΕΔΑ, ως προσπάθεια διαιώνισης ενός αυταρχικού τρόπου διακυβέρνησης ταυτισμένου με το μετεμφυλιακό κράτος.»[7]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.